دعا در مسجد، از جلوه هاي ياد خدا و بردن نام نيكوي اوست. از پاره اي روايات چنين بر مي آيد كه دعا در مسجد داراي فضيلتي ويژه و از عبادت هايي همچون تلاوت قرآن كريم، برتر است. در اين زمينه به روايت ذيل توجه كنيم:
«معاوية بن عمار مي گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم: دو نفر به مسجد وارد مي شوند و در يك زمان به نمار مي ايستند. يكي، بيشتر به تلاوت قرآن مي پردازد و ديگري بيشتر دعا مي كند و هر دو در وقت معيني از مسجد، خارج مي شوند؛ كار كداميك از اين دو برتر است؟ امام عليه السلام فرمود: عمل هر دو داراي فضيلت است. راوي مي گويد: به امام عليه السلام گفتم: مي دانم كه هر دو عمل، نيكو و داراي فضيلت است؛ (ولي مي خواستم بدانم عمل كداميك برتر است؟) امام عليه السلام فرمود: دعا برتر است. آيا سخن خداوند متعال را نشنيده اي كه مي فرمايد:
«دعا كنيد تا خواسته هايتان را اجابت نمايم؛ آنان كه از عبادت من سرپيچي مي كنند، به زودي با حالت خواري و زبوني به دوزخ وارد مي شوند.» (1)
آنگاه امام عليه السلام سه مرتبه فرمود: سوگند به خدا دعا برتر است؛ آيا دعا همان عبادت نيست؟ و سه مرتبه نيز فرمود: سوگند به خدا دعا مهم تر است.» (2)
پيشوايان دين، خود نيز در عمل براي دعا در مسجد اهميتي فراوان قايل بودند. امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«پدرم امام محمد باقر عليه السلام حاجت هاي خود را هنگام ظهر از خداوند درخواست مي نمود. او هرگاه حاجتي داشت، ابتدا چيزي در راه خدا صدقه مي داد، بوي خوش به كار مي برد، آنگاه به سوي مسجد مي شتافت و حاجت خود را در آن جا از خداوند مي طلبيد.» (3)
همچنين از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرموده است:
«همواره هرگاه حاجتي از خداوند دارم، هنگام ظهر براي دعا به مسجد مي روم.» (4)
آن حضرت در شبي از شب هاي قدر با آن كه سخت بيمار بود، دستور داد وي را با همان حال به مسجد ببرند تا در خانه ي خدا به دعا و عبادت بپردازد. (5)
وقتي فشارهاي سياسي امويان بر پيروان امام سجاد عليه السلام شدت يافت، آن حضرت، فرزند گرامي اش، امام باقر عليه السلام را فرمان داد تا به مسجد برود و براي رفع گرفتاري هاي شيعيان دعا كند. امام باقر عليه السلام به مسجد رفت؛ دو ركعت نماز گزارد؛ گونه ي خود را بر خاك نهاد و براي رفع گرفتاري ها دعا كرد و دعاي او كارگر افتاد. (6)
از شواهدي استفاده مي شود كه مسلمان صدر اسلام، بر اين باور بودند كه به هنگام بروز حوادث سخت بايد در مسجد حاضر شوند و دعا كنند. آنان، مسجد را محضر خاص حق تعالي و جايگاه فرود آمدن رحمت گسترده ي او مي دانستند. ماجراي پناه آوردن ابولبابه به مسجد پيامبر صلي الله عليه و آله به خوبي، اين باور مسلمانان را روشن مي كند. (7)
در زمان امام سجاد عليه السلام روزي در مدينه زلزله رخ داد. والي مدينه از امام عليه السلام تقاضا كرد تا آن حضرت به مسجد بيايد و براي رفع گرفتاري ها دعا كند. (8)