اوّل از موارد تيمّم
اوّل: آن كه تهيه آب به قدر وضو يا غسل ممكن نباشد.
مسأله 655- اگر انسان در آبادي باشد، بايد براي تهيه آب وضو و غسل، به قدري جستجو كند كه از پيدا شدن آن نااميد شود، و اگر در بيابان باشد، چنانچه زمينِ آن پست و بلند است، بايد در هر يك از چهار طرف به اندازه پرتاب يك تير قديمي ـ كه با كمان پرتاب مي كردند ـ در جست و جوي آب برود، و اگر زمين آن پست و بلند نيست، بايد در هر طرف به اندازه پرتاب دو تير جست¬و¬جو نمايد.
مسأله 656- اگر بعضي از چهار طرف هموار و بعضي ديگر پست و بلند باشد، بايد در طرفي كه هموار است به اندازه پرتاب دو تير، و در طرفي كه هموار نيست به اندازه پرتاب يك تير جست و جو كند.
مسأله 657- در هر طرفي كه يقين دارد آب نيست، در آن طرف جست و جو لازم نيست.
مسأله 658- كسي كه وقت نماز او تنگ نيست و براي تهيه آب وقت دارد، اگر يقين دارد در محلي دورتر از مقداري كه بايد جست و جو كند آب هست، بايد براي تهيه آب برود، و اگر گمان دارد آب هست رفتن به آن محل لازم نيست، ولي اگر گمان او قوي باشد، بنابر احتياط واجب بايد براي تهيه آب به آن محل برود.
مسأله 659- لازم نيست خود انسان در جست و جوي آب برود، بلكه مي تواند كسي را كه به گفته او اطمينان دارد بفرستد، و در اين صورت اگر يك نفر از طرف چند نفر برود كافي است.
مسأله 660- اگر احتمال دهد كه داخل بار سفر خود، يا در منزل، يا در قافله آب هست، بايد به قدري جست و جو نمايد كه به نبودن آب يقين كند، يا از پيدا كردنِ آن نااميد شود.
مسأله 661- اگر پيش از وقتِ نماز جست و جو نمايد و آب پيدا نكند و تا وقت نماز همان جا بماند، چنانچه احتمال دهد كه آب پيدا مي كند، احتياط واجب آن است كه دوباره در جست و جوي آب برود.
مسأله 662- اگر بعد از داخل شدن وقتِ نماز جست و جو كند و آب پيدا نكند و تا وقت نمازِ ديگر در همان جا بماند، چنانچه احتمال دهد كه آب پيدا مي شود، احتياط واجب آن است كه دوباره در جست و جوي آب برود.
مسأله 663- اگر وقت نماز تنگ باشد، يا از دزد و درنده بترسد، يا جست و جوي آب به قدري سخت باشد كه نتواند تحمّل كند، جست و جو لازم نيست.
مسأله 664- اگر در جست و جوي آب نرود تا وقت نماز تنگ شود معصيت كرده، ولي نمازش با تيمّم صحيح است.
مسأله 665- كسي كه يقين دارد آب پيدا نمي كند، چنانچه دنبال آب نرود و با تيمّم نماز بخواند، و بعد از نماز بفهمد كه اگر جست و جو مي كرد آب پيدا مي شد، نمازش باطل است.
مسأله 666- اگر بعد از جست و جو آب پيدا نكند و با تيمّم نماز بخواند، و بعد از نماز بفهمد در جايي كه جست و جو كرده آب بوده، نماز او صحيح است.
مسأله 667- كسي كه يقين دارد وقت نماز تنگ است، اگر بدون جست و جو با تيمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد كه براي جست و جو وقت داشته، احتياط واجب آن است كه دوباره نمازش را بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
مسأله 668- اگر بعد از داخل شدن وقتِ نماز وضو داشته باشد، و بداند كه اگر وضوي خود را باطل كند تهيه آب براي او ممكن نيست يا نمي تواند وضو بگيرد، چنانچه بتواند وضوي خود را نگه دارد نبايد آن را باطل نمايد.
مسأله 669- اگر پيش از وقت نماز وضو داشته باشد، و بداند كه اگر وضوي خود را باطل كند تهيه آب براي او ممكن نيست، چنانچه بتواند وضوي خود را نگه دارد، احتياط واجب آن است كه آن را باطل نكند.
مسأله 670- كسي كه فقط به مقدار وضو يا به مقدار غسل آب دارد و مي داند كه اگر آن را بريزد آب پيدا نمي كند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد ريختن آن حرام است، و احتياط واجب آن است كه پيش از وقت نماز هم آن را نريزد.
مسأله 671- كسي كه مي داند آب پيدا نمي كند، اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضوي خود را باطل كند، يا آبي كه دارد بريزد معصيت كرده، ولي نمازش با تيمّم صحيح است، اگرچه احتياط مستحب آن است كه قضاي آن نماز را بخواند.