دستور نماز احتياط
(مسأله 1224) كسي كه نماز احتياط بر او واجب است، بعد از سلام نماز بايد فورا نيت نماز احتياط كند و تكبير بگويد و حمد را بخواند و به ركوع رود و دو سجده نمايد پس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب ست، بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد و اگر دو ركعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده، يك ركعت ديگر مثل ركعت اول بجا آورد، و بعد از تشهد سلام دهد.
(مسأله 1225) نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آنرا آهسته بخوانند ونيت آنرا به زبان نياورند، واحتياط مستحب آنست كه (بسم الله) آنرا هم آهسته بگويند.
(مسأله 1226) اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد، نمازي كه خوانده درست بوده، لازم نيست نماز احتياط بخواند، واگر در بين نماز احتياط بفهمد، لازم نيست آنرا تمام نمايد.
(مسأله 1227) اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد كه ركعتهاي نمازش كم بوده، چنانچه كاري كه نماز را باطل ميكند انجام نداده، بايد آنچه را از نماز نخوانده بخواند و براي سلام بيجا دو سجده سهو بنمايد. و اگر كاري كه نماز را باطل ميكند، انجام داده، مثلا پشت به قبله كرده، بايد نماز را دوباره بجا آورد.
(مسأله 1228) اگر بعد از نماز احتياط بفهمد كسري نمازش به مقدار نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين سه و چهار يك ركعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده، نمازش صحيح است.
(مسأله 1229) اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نماز كمتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين دو و چهار، دو ركعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده، بايد نماز را دوباره بخواند.
(مسأله 1230) اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين سه وچهار يك ركعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو ركعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتياط كاري كه نماز را باطل ميكند انجام داده، مثلا پشت به قبله كرده بايد نماز را دوباره بخواند، و اگر كاري كه نماز را باطل ميكند انجام نداده، نماز احتياطش محسوب است، و يك ركعت كسري نمازش را بجا آورد، و نمازش صحيح است و براي زيادي هر يك از سلام در اصل نماز، و نماز احتياط دو سجده سهو بجا آورد.
(مسأله 1231) اگر بين دو و سه و چهار شك كند، و بعد از خواندن دو ركعت نماز احتياط ايستاده، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده، لازم نيست دو ركعت نماز احتياط نشسته را بخواند.
(مسأله 1232) اگر بين سه و چهار شك كند و موقعي كه يك ركعت نماز احتياط ايستاده را ميخواند يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده، بايد نماز احتياط را تمام كند، و نمازش صحيح است، و براي سلام زيادي سجده سهو بنمايد، واگر موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته ميخواند يادش بيايد، پس اگر قبل از ركوع اول يادش بيايد، بايستد و نماز را مطابق كسري كه دارد تمام نمايد، و اگر بعد از ركوع يادش بيايد نمازش باطل است.
(مسأله 1233) اگر بين دو و سه و چهار شك كند و موقعي كه دو ركعت نماز احتياط ايستاده را ميخواند، پيش از ركوع دوم يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده بايد بنشيند و نماز احتياط را يك ركعتي تمام كند، و براي سلام زيادي سجده سهو بنمايد.
(مسأله 1234) اگر در بين نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر يا كمتر از نماز احتياط بوده، چنانچه نتواند نماز احتياط را مطابق كسري نمازش تمام كند، بايد آنرا رها كند، و در اين صورت اگر ممكن باشد كسري نماز را بجا آورد و اگر ممكن نباشد، نماز را دوباره بخواند، مثلا در شك بين سه و چهار اگر موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته را ميخواند، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده، چون نميتواند دو ركعت نشسته را به جاي دو ركعت ايستاده حساب كند، بايد نماز احتياط نشسته را رها كند، پس اگر قبل از ركوع اول نماز احتياط يادش آمده بود بايد كسري نمازش را بخواند و اگر بعد از آن بوده بايد نماز را دوباره بجا آورد.
(مسأله 1235) اگر شك كند نماز احتياطي را كه بر او واجب بوده بجا آورده يا نه، چنانچه وقت نماز گذشته به شك خود اعتنا نكند، و اگر وقت دارد، در صورتي كه بين شك و نماز زياد طول نكشيده وكاري هم مثل رو گرداندن از قبله كه نماز را باطل ميكند انجام نداده، بايد نماز احتياط را بخواند. و اگر كاري كه نماز را باطل ميكند بجا آورده، يا بين نماز و شك او زياد طول كشيده اعتنا به شك ننمايد.
(مسأله 1236) اگر در نماز احتياط، ركني را زياد كند، يا مثلا به جاي يك ركعت دو ركعت بخواند، نماز احتياط باطل ميشود، و بايد دوباره اصل نماز را بخواند.
(مسأله 1237) موقعيكه مشغول نماز احتياط است اگر در يكي از كارهاي آن شك كند، چنانچه محل آن نگذشته، بايد بجا آورد، و اگر محلش گذشته، بايد بشك خود اعتنا نكند، مثلا اگر شك كند كه حمد خوانده يا نه چنانچه به ركوع نرفته بايد بخواند، و اگر به ركوع رفته بايد به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1238) اگر در شماره ركعتهاي نماز احتياط شك كند، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل ميكند، بايد بنا را بر كمتر بگذارد، و اگر طرف بيشتر شك نماز را باطل نميكند، بايد بنا را بر بيشتر بگذارد، مثلا موقعي كه مشغول خواندن دو ركعت نماز احتياط است، اگر شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، چون طرف بيشتر شك نماز را باطل ميكند، بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده، واگر شك كند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت، چون طرف بيشتر شك نماز را باطل نميكند بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است.
(مسأله 1239) اگر در نماز احتياط چيزي كه ركن نيست سهوا كم يا زياد شود، سجده سهو ندارد.
(مسأله 1240) اگر بعد از سلام نماز احتياط شك كند كه يكي از اجزاء يا شرائط آنرا بجا آورده يا نه، به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1241) اگر در نماز احتياط، تشهد يا يك سجده را فراموش كند و در جاي خود تداركش ممكن نباشد، احتياط واجب آنست كه بعد از سلام نماز آنرا قضا نمايد.
(مسأله 1242) اگر نماز احتياط و قضاي يك سجده يا قضاي يك تشهد يا دو سجده سهو بر او واجب شود، بايد اول نماز احتياط را بجا آورد.
(مسأله 1243) حكم گمان در نماز نسبت به ركعات مثل حكم يقين است مثلا اگر نداند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت و گمان داشته باشد كه دو ركعت خوانده بنا ميگذارد كه دو ركعت است، و اگر در نماز چهار ركعتي گمان دارد كه چهار ركعت خوانده، نبايد نماز احتياط بخواند و اما نسبت با فعال گمان حكم شك را دارد، پس اگر گمان دارد، ركوع كرده در صورتي كه داخل سجده نشده است، بايد آنرا بجا آورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده، چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننمايد و نمازش صحيح است.
(مسأله 1244) حكم شك و سهو و گمان در نمازهاي واجب يوميه و نمازهاي واجب ديگر فرق ندارد، مثلا اگر در نماز آيات شك كند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت، چون شك او در نماز دو ركعتي است، نمازش باطل ميشود، و اگر گمان داشته باشد كه دو ركعت يا يك ركعت است بر طبق گمان خود نماز را تمام مينمايد.