شكهاي صحيح
(مسأله 1208) در نه صورت اگر در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند، بنابر احتياط مستحب بايد فورا فكر نمايد پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد، همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند، وگرنه به دستورهائي كه گفته ميشود عمل نمايد، و آن نه صورت از اين قرار است:
(اول) آن كه بعد از تمامي ذكر سجده دوم شك كند كه دو ركعت خوانده است يا سه ركعت، بايد بنا بگذارد كه سه ركعت خوانده است ويك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز بنابر احتياط واجب يك ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
(دوم) شك بين دو و چهار بعد از تمامي ذكر از سجده دوم كه بايد بنا را بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند، و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.
(سوم) شك بين دو و سه و چهار بعد از تمامي ذكر سجده دوم كه بايد بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.
(چهارم) شك بين چهار وپنج بعد از تمام كردن ذكر از سجده دوم كه بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند، و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد ولي اگر بعد از سجده اول، يا پيش از تمامي ذكر از سجده دوم، يكي از اين چهار شك براي او پيش آيد، نمازش باطل است.
(پنجم) شك بين سه و چهار، كه در هر جاي نماز باشد، بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند، و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.
(ششم) شك بين چهار و پنج در حال ايستادگي كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد، و يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.
(هفتم) شك بين سه و پنج در حال ايستادگي كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
(هشتم) شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستادگي، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند وبعد از سلام نماز، دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نشسته بجا آورد.
(نهم) شك بين پنج و شش در حال ايستادگي كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد ودو سجده سهو بجا آورد. و نيز بنابر احتياط واجب دو سجده سهو براي ايستادن بيجا در اين چهار صورت بجا آورد.
(مسأله 1209) اگر يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد بنابر احتياط واجب نبايد نماز را بدهد و دو سجده سهو بجا آورد. و نيز بنابر احتياط واجب دو سجده سهو براي ايستادن بيجا در اين چهار صورت بجا آورد.
(مسأله 1210) اگر يكي از شكهائي كه نماز احتياط براي آنها واجب است در نماز پيش آيد، چنانچه انسان نماز را تمام كند، احتياط مستحب آنست كه نماز احتياط را بخواند، و بدون خواندن نماز احتياط، نماز را از سر نگيرد، و اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند نماز را از سر بگيرد، نماز دومش هم باطل است، ولي اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحيح است.
(مسأله 1211) وقتي يكي از شكهاي باطل براي انسان پيش آيد، و بداند كه اگر به حالت بعدي منتقل شود براي او يقين يا گمان پيدا ميشود، جائز نيست با حالت شك نماز را ادامه دهد، مثلا اگر در حال ايستادن شك كند كه يك ركعت خوانده يا بيشتر و بداند كه اگر به ركوع رود به يك طرف يقين يا گمان پيدا ميكند جائز نيست با اين حال ركوع كند.
(مسأله 1212) اگر اول گمانش بيك طرف بيشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوي شود، بايد به دستور شك عمل نمايد. و اگر اول دو طرف در نظر او مساوي باشد و به طرفي كه وظيفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف ديگر برود، بايد همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند.
(مسأله 1213) كسي كه نميداند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوي است بايد به دستور شك عمل كند.
(مسأله 1214) اگر بعد از نماز بداند كه در بين نماز حال ترديدي داشته، كه مثلا دو ركعت خوانده يا سه ركعت، و بنا را بر سه گذاشته، ولي نداند كه گمانش به خواندن سه ركعت بوده، يا هر دو طرف در نظر او مساوي بوده، بايد نماز احتياط را بخواند.
(مسأله 1215) اگر موقعي كه تشهد ميخواند، يا بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه، ودر همان موقع يكي از شكهائي كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح ميباشد، براي او پيش آيد، مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، چنانچه به دستور آن شك عمل كند نمازش صحيح است.
(مسأله 1216) اگر پيش از آن كه مشغول تشهد شود، يا پيش از ايستادن شك كند كه يك يا دو سجده را بجا آورده يا نه، و در همان موقع يكي از شكهائي كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است، برايش پيش آيد نمازش باطل است.
(مسأله 1217) اگر موقعي كه ايستاده بين سه و چهار يا بين سه و چهار و پنج شك كند، و يادش بيايد كه يك يا دو سجده از ركعت پيش را بجا نياورده نمازش باطل است.
(مسأله 1218) اگر شك او از بين برود، و شك ديگري برايش پيش آيد، مثلا اول شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، بعد شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت، بايد به دستور شك دوم عمل نمايد.
(مسأله 1219) اگر بعد از نماز شك كند كه در حال نماز مثلا بين دو و چهار شك كرده، يا بين سه و چهار، جايز است كه نماز را به هم زده و دوباره بخواند.
(مسأله 1220) اگر بعد از نماز بفهمد كه در حال نماز شكي براي او پيش آمده، ولي نداند از شكهاي باطل يا صحيح بوده، و اگر از شكهاي صحيح بوده نداند كدام قسم آن بوده است، جايز است نماز را بهم زده و دوباره بخواند.
(مسأله 1221) كسي كه نشسته نماز ميخواند، اگر شكي كند كه بايد براي آن يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بخواند، بايد يك ركعت نشسته بجا آورد. واگر شكي كند كه بايد براي آن دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند، بايد دو ركعت نشسته بجا آورد.
(مسأله 1222) كسي كه ايستاده نماز ميخواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود، بايد مثل كسي كه نماز را نشسته ميخواند كه حكم آن در مسأله پيش گفته شد، نماز احتياط را بجا آورد.
(مسأله 1223) كسي كه نشسته نماز ميخواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد، بايد به وظيفه كسي كه نماز را ايستاده ميخواند عمل كند.