احكام اذان و اقامه
مسأله 921 - اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بيندازد چنانچه غنا شود، يعني به طور آوازه خواني كه در مجالس لهو و بازيگري معمول است اذان و اقامه را بگويد، حرام است و اگر غنا نشود مكروه مي باشد.
مسأله 922 - در پنج نماز اذان ساقط مي شود: اول نماز عصر روز جمعه. دوم نماز عصر روز عرفه كه روز نهم ذي حجه است. سوم نماز عشاء شب عيد قربان، براي كسي كه در مشعر الحرام باشد. چهارم نماز عصر و عشاء زن مستحاضه. پنجم نماز عصر و عشاء كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول و غائط خودداري كند. و در اين پنج نماز در صورتي اذان ساقط مي شود كه با نماز قبلي فاصله نشود يا فاصله كمي بين آن ها باشد، ولي فاصله شدن نافله و تعقيب ضرر ندارد.
مسأله 923 - اگر براي نماز جماعتي اذان و اقامه گفته باشند، كسي كه با آن جماعت نماز مي خواند، نبايد براي نماز خود اذان و اقامه بگويد.
مسأله 924 - اگر براي خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده تا وقتي كه صفها به هم نخورده و جمعيت متفرق نشده، نمي تواند براي نماز خود اذان و اقامه بگويد در صورتي كه براي جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد.
مسأله 925 - در جائي كه عده اي مشغول نماز جماعتند، يا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواند فرادي يا با جماعت ديگري كه بر پا مي شود نماز بخواند، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط مي شود: اول آن كه براي آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند. دوم آن كه نماز جماعت باطل نباشد. سوم آن كه نماز او و نماز جماعت در يك مكان باشد، پس اگر نماز جماعت، داخل مسجد باشد، و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
مسأله 926 - اگر در شرط دوم از شرطهائي كه در مسأله پيش گفته شده شك كند، يعني شك كند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است ولي اگر در يكي از دو شرط ديگر شك كند مستحب است اذان واقامه بگويد.
مسأله 927 - كسي كه اذان و اقامه ديگري را ميشنود مستحب است هر قسمتي را كه مي شنود بگويد ولي از (حي علي الصلاه) تا (حي علي خير العمل) را به اميد ثواب بگويد.
مسأله 928 - كسي كه اذان و اقامه ديگري را شنيده، چه با او گفته باشد يا نه، در صورتي كه بين آن اذان و اقامه ونمازي كه مي خواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد ، مي تواند براي نماز خود اذان و اقامه نگويد.
مسأله 929 - اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود، اذان از او ساقط نمي شود. بلكه اگر قصد لذت هم نداشته باشد، ساقط شدن اذان اشكال دارد.
مسأله 930 - اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولي در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگويد كافي است.
مسأله 931 - اقامه بايد بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان بگويند صحيح نيست.
مسأله 932 - اگر كلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلاً حي علي الفلاح را پيش از حي علي الصلاه بگويد بايد از جائي كه ترتيب به هم خورده، دوباره بگويد.
مسأله 933 - بايد بين اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بين آن ها به قدري فاصله دهد كه اذاني را كه گفته اذان اين اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگويد و نيز اگر بين اذان و اقامه و نماز به قدري فاصله دهد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره براي آن نماز، اذان و اقامه بگويد.
مسأله 934 - اذان و اقامه بايد به عربي صحيح گفته شود، پس اگر به عربي غلط بگويد، يا به جاي حرفي حرف ديگر بگويد، يا مثلاً ترجمه آن ها را به فارسي بگويد صحيح نيست.
مسأله 935 - اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً يا از روي فراموشي پيش از وقت بگويد باطل است.
مسأله 936 - اگر پيش از گفتن اقامه شك كند كه اذان گفته يا نه بايد اذان را بگويد، ولي اگر مشغول اقامه شود و شك كند كه اذان گفته يا نه، گفتن اذان لازم نيست.
مسأله 937 - اگر در بين اذان يا اقامه پيش از آن كه قسمتي را بگويد شك كند كه قسمت پيش از آن را گفته يا نه، بايد قسمتي را كه در گفتن آن شك كرده بگويد، ولي اگر در حال گفتن قسمتي از اذان يا اقامه شك كند كه آنچه پيش از آن است گفته يا نه، گفتن آن لازم نيست.
مسأله 938 - مستحب است انسان در موقع گفتن اذان، رو به قبله بايستد و با وضو يا غسل باشد و دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نمايد و بكشد و بين جمله هاي اذان كمي فاصله دهد و بين آن ها حرف نزند.
مسأله 939 - مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهسته تر بگويد و جمله هاي آن را به هم نچسباند، ولي به اندازه اي كه بين جمله هاي اذان فاصله مي دهد، بين جمله هاي اقامه فاصله ندهد.
مسأله 940 - مستحب است بين اذان و اقامه يك قدم بر دارد، يا قدري بنشيند يا سجده كند، يا ذكر بگويد يا دعا بخواند، يا قدري ساكت باشد يا حرفي بزند يا دو ركعت نماز بخواند ولي حرف زدن بين اذان واقامه نماز صبح مستحب نيست، ولي نماز خواندن بين اذان و اقامه نماز مغرب را به اميد ثواب بياورد.
مسأله 941 - مستحب است كسي را كه براي گفتن اذان معين مي كنند، عادل و وقت شناس و صدايش بلند باشد و اذان را در جاي بلند بگويد.