1 - شك در چيزي كه محل آن گذشته است
(مسأله 1177) اگر در بين نماز شك كند كه يكي از كارهاي واجب آنرا انجام داده يا نه، مثلا شك كند كه حمد خوانده يا نه، چنانچه مشغول كاري كه بايد بعد از آن انجام دهد شده، بايد آنچه را كه در انجام آن شك كرده بجا آورد، و اگر به كاري كه بايد بعد از آن انجام دهد مشغول شده، مثلا در حال خواندن سوره شك كند حمد خوانده يا نه به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1178) اگر در بين خواندن آيه شك كند كه آيه پيش را خوانده يا نه، يا وقتي كه آخر آيه را ميخواند شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1179) اگر بعد از ركوع يا سجود شك كند كه كارهاي واجب آن مانند ذكر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1180) اگر در حالي كه به سجده ميرود شك كند كه ركوع كرده يا نه، لازم است برگشته و بايستد و ركوع را به جا آورد، و اگر شك كند كه بعد از ركوع ايستاده يا نه، به شك خود اعتنا نكند.
(مسأله 1181) اگر در حال برخواستن شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه، بايد برگردد و بجا آورد.
(مسأله 1182) كسي كه نشسته يا خوابيده نماز ميخواند، اگر موقعي كه حمد يا تسبيحات ميخواند، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه بايد بشك خود اعتنا نكند، و اگر پيش از آن كه مشغول حمد يا تسبيحات شود، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه، بايد بجا آورد.
(مسأله 1183) اگر شك كند كه يكي از ركنهاي نماز را بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول كاري كه بعد از آنست نشده، بايد آنرا بجا آورد، مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه، بايد بجا آورد، وچنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را بجا آورده، چون ركن زياد شده نمازش باطل است.
(مسأله 1184) اگر شك كند عملي را كه ركن نيست بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول كاري كه بعد از آنست نشده، بايد آنرا بجا آورد، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه، بايد حمد را بخواند و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آنرا بجا آورده، چون ركن زياد نشده نمازش صحيح است.
(مسأله 1185) اگر شك كند كه ركني را بجا آورده يا نه مثلا مشغول تشهد است، اگر شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه، و به شك خود اعتنا نكند، و بعدا يادش بيايد كه آن ركن را بجا نياورده، در صورتي كه مشغول ركن بعد نشده بايد آنرا بجا آورد، و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است، مثلا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را بجا نياورده، بايد بجا آورد، و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است.
(مسأله 1186) اگر شك كند عملي را كه ركن نيست بجا آورده يا نه، چنانچه مشغول كاري كه بعد از آنست شده، بايد بشك خود اعتنا نكند، مثلا موقعي كه مشغول خواندن سوره است، اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند، و اگر بعد يادش بيايد كه آنرا بجا
نياورده، در صورتي كه مشغول ركن بعد نشده، بايد بجا آورد، واگر مشغول ركن بعد شده نمازش صحيح است، بنابر اين اگر مثلا در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده، بايد بخواند، و اگر در ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است.
(مسأله 1187) اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه، چنانچه مشغول نماز ديگر شده، يا به واسطه انجام كاري كه نماز را بهم ميزند، از حال نمازگزار بيرون رفته، بايد به شك خود اعتنا نكند، و اگر پيش از اينها شك كند، بايد سلام را بگويد اگر چه مشغول تعقيب باشد. و اگر شك كند كه سلام را درست گفته يا نه به شك خود اعتنا نكند، هر چند مشغول تعقيب هم نشده باشد.