احكام اذان و اقامه
(مسأله 966) بين جمله هاي اذان و اقامه بايد خيلي فاصله نشود و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
(مسأله 967) اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بيندازد، چنانچه غنا شود، يعني بطور آوازخواني كه در مجلس لهو و بازيگري معمول است اذان و اقامه را بگويد، حرام است و اگر غنا نشود مكروه مي باشد.
(مسأله 968) در دو نماز اذان مشروع نيست اول نماز عصر در عرفات (روز عرفه نهم ذيحجه) است. دوم نماز عشاء شب عيد قربان، براي كسي كه در مشعرالحرام باشد، و در اين دو نماز در صورتي اذان ساقط مي شود كه با نماز قبلي هيچ فاصله نشود، يا بين آنها كمي فاصله باشد. و در هر جا كه جمع بين ظهر و عصر نمايد و يا جمع بين مغرب و عشاء كند بقسم كه نافله هم نخواند اذان در نماز دوم ساقط است.
(مسأله 969) اگر براي نماز جماعتي اذان و اقامه گفته باشند، كسي كه با آن جماعت نماز مي خواند، نبايد براي نماز خود اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 970) اگر براي خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند كه جماعت تمام شده، تا وقتي كه صفها بهم نخورده و جمعيت متفرق نشده مي تواند براي نماز خود اذان و اقامه نگويد.
(مسأله 971) در جائي كه عده اي مشغول نماز جماعت اند، يا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بهم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادي يا با جماعت ديگري كه برپا مي شود نماز بخواند، با شش شرط اذان و اقامه از او ساقط مي شود
-اول- آنكه نماز جماعت در مسجد باشد، و اگر در مسجد نباشد، ساقط شدن اذان و اقامه معلوم نيست.
-دوم- آنكه براي نماز، اذان و اقامه گفته باشند.
-سوم- آنكه نماز جماعت باطل نباشد.
-چهارم- آنكه نماز او و نماز جماعت در يك جا باشد، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
-پنجم- آنكه نماز او و نماز جماعت هر دو اداء باشد.
-ششم- آنكه وقت نماز او و نماز جماعت مشترك باشد، مثلاً هر دو نماز ظهر، يا هر دو نماز عصر بخوانند، يا نمازي كه به جماعت خوانده مي شود، نماز ظهر باشد و او نماز عصر بخواند يا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.
(مسأله 972) اگر در شرط سوم از شرطهائي كه در مسأله پيش گفته شد شك كند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است. ولي اگر در يكي از پنج شرط ديگر شك كند مستحب است كه اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 973) كسي كه اذان و اقامه ديگري را بشنود مستحب است هر قسمتي را كه مي شنود آهسته بگويد.
(مسأله 974) كسي كه اذان و اقامه ديگري را شنيده باشد، چه با او گفته باشد، يا نه در صورتي كه بين آن اذان و اقامه و نمازي كه مي خواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد، مي تواند براي نماز خود اذان و اقامه نگويد.
(مسأله 975) اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود، اذان او ساقط نمي شود، بلكه اگر قصد لذت هم نداشته باشد، ساقط نمي شود.
(مسأله 976) اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولي در نماز جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگويد كافيست.
(مسأله 977) اقامه بايد بعد از اذان گفته شود، و نيز در اقامه معتبر است كه در حال ايستادن و طهارت از حدث -با وضوء يا غسل يا تيمم- باشد.
(مسأله 978) اگر كلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلاً حي علي الفلاح را پيش از حي علي الصلاه بگويد، بايد ازجائي كه ترتيب بهم خورده دوباره بگويد.
(مسأله 979) بايد بين اذان و اقامه فاصله ندهد، و اگر بين آنها بقدري فاصله دهد، كه اذاني را كه گفته اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان را بگويد، و نيز اگر بين اذان و اقامه و نماز بقدري فاصله دهد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره براي آن نماز اذان و اقامه بگويد.
(مسأله 980) اذان و اقامه بايد به عربي صحيح گفته شود، پس اگر به عربي غلط بگويد يا به جاي حرفي، حرف ديگر بگويد، يا مثلاً ترجمه آن را به فارسي بگويد صحيح نيست.
(مسأله 981) اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً يا از روي فراموشي پيش ازوقت بگويد باطل است.
(مسأله 982) اگر پيش از گفتن اقامه شك كند كه اذان گفته يا نه، بايد اذان را بگويد، ولي اگر مشغول اقامه شود و شك كند كه اذان گفته يا نه، گفتن اذان لازم نيست.
(مسأله 983) اگر در بين اذان يا اقامه پيش از آنكه قسمتي را بگويد شك كند كه قسمت پيش از آن را گفته يا نه، بايد قسمتي را كه در گفتن آن شك كرده بگويد، ولي اگر در حال گفتن قسمتي از اذان يا اقامه شك كند كه آنچه پيش از آن است گفته يا نه، گفتن آن لازم نيست.
(مسأله 984) مستحب است انسان در موقع اذان گفتن، رو بقبله بايستد، و با وضو يا غسل باشد، و دستها را بگوش بگذارد، و صدا را بلند نمايد و بكشد، و بين جمله هاي اذان كمي فاصله دهد، و بين آنها حرف نزند.
(مسأله 985) مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهسته تر بگويد، و جمله هاي آن را به هم نچسباند، ولي به اندازه اي كه بين جمله هاي اذان فاصله مي دهد بين جمله هاي اقامه فاصله ندهد.
(مسأله 986) مستحب است بين اذان و اقامه يك قدم بردارد، يا قدري بنشيند، يا سجده كند يا ذكر بگويد، يا دعا بخواند، يا قدري ساكت باشد، يا حرفي بزند، يا دو ركعت نماز بخواند، ولي حرف زدن بين اذان و
اقامه نماز صبح و نماز خواندن بين اذان و اقامه نماز مغرب مستحب نيست.
(مسأله 987) مستحب است كسي را كه براي گفتن اذان معين مي كنند، عادل و وقت شناس و صدايش بلند باشد، و اذان را در جاي بلند بگويد.