احكام وقت نماز
(مسأله 750) موقعي كه انسان ميتواند مشغول نماز شود: كه يقين كند وقت داخل شده است، يا دو مرد عادل بداخل شدن وقت خبر دهند. بلكه باذان شخصي كه وقت شناس باشد و مورد اطمينان باشد يا به خبر دادن او به دخول وقت نيز ميتوان اكتفا نمود.
(مسأله 751) اگر بواسطه ابر يا غبار، نتواند در اول وقت نماز به داخل شدن وقت يقين كند چنانچه گمان داشته باشد كه وقت داخل شده، ميتواند مشغول نماز شود، ولي در چيزهائي كه نسبت به شناختن وقت مانع شخصي باشد مثل نابينائي و در زندان بودن، غحتياط واجب آن است كه نماز را تأخير بيندازد تا يقين يا اطمينان كند كه وقت داخل شده است.
(مسأله 752) اگر به يكي از راههاي گذشته براي انسان ثابت شود كه وقت نماز شده و مشغول نماز شود، و در بين نماز بفهمد كه هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است. و هم چنين است اگر بعد از نماز بفهمد كه تمام نماز را پيش از وقت خوانده. وبنابر احتياط اگر در بين نماز بفهمد وقت داخل شده يا بعد از نماز بفهمد، كه در بين نماز وقت داخل شده بود نماز را اعاده كند.
(مسأله 753) اگر انسان ملتفت نباشد كه بايد با يقين بداخل شدن وقت، مشغول نماز شود، چنانچه بعد از نماز بفهمد كه تمام نماز را در وقت خوانده، نماز او صحيح است، واگر بفهمد نماز را پيش از وقت خوانده يا نفهمد كه در وقت خوانده يا پيش از وقت، نمازش باطل است، بلكه اگر بعد از نماز بفهمد كه در بين نماز وقت داخل شده است. بايد دوباره آن نماز را بخواند.
(مسأله 754) اگر يقين كند وقت داخل شده و مشغول نماز شود، و در بين نماز شك كند كه وقت داخل شده يا نه، نماز او باطل است. ولي اگر در بين نماز يقين داشته باشد كه وقت داخل شده، و شك كند كه آنچه از نماز خوانده در وقت بوده يا نه نمازش صحيح است.
(مسأله 755) اگر وقت نماز بقدري تنگ است، كه بواسطه بجا آوردن بعضي از كارهاي مستحب نماز، مقداري از آن بعد از وقت خوانده ميشود بايد آن مستحب را بجا نياورد. مثلا اگر بواسطه خواندن قنوت مقداري از نماز بعد از وقت خوانده ميشود، بايد قنوت را نخواند.
(مسأله 756) كسي كه به اندازه خواندن يك ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز را به نيت ادا بخواند، ولي نبايد عمدا نماز را تا اين وقت تأخير بيندازد.
(مسأله 757) كسي كه مسافر نيست، اگر تا غروب
آفتاب به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند، و اگر كمتر وقت دارد بايد فقط نماز عصر را بخواند، و بعدا نماز ظهر را قضا كند، و همچنين اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج ركعت وقت دارد، بايد نماز مغرب و عشاء را بخواند، واگر كمتر وقت دارد بايد فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را بجا آورد.
(مسأله 758) كسي كه مسافر است اگر تا غروب آفتاب باندازه خواندن سه ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز ظهر و عصر را بخواند، و اگر كمتر وقت دارد، بايد فقط عصر را بخواند، و بعدا نماز ظهر را قضا كند، و اگر تا نصف شب باندازه خواندن چهار ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز مغرب و عشا را بخواند. و اگر كمتر وقت دارد بايد عشاء را بخواند، و بعدا مغرب را بجا آورد، و چنانچه بعد از خواندن عشاء معلوم شود كه از وقت به مقدار يك ركعت يا بيشتر به نصف شب مانده است، بايد فورا نماز مغرب را به نيت ادا بجا آورد.
(مسأله 759) مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خيلي سفارش شده است و هر چه به اول وقت نزديكتر باشد بهتر است مگر آن كه تأخير آن از جهتي بهتر باشد، مثلا صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند.
(مسأله 760) هر گاه انسان عذري دارد كه اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند، ناچار است با تيمم نماز بخواند، چنانچه بداند عذر او تا آخر وقت باقي است، ميتواند در اول وقت نماز بخواند، ولي اگر احتمال دهد كه عذر او از بين مي رود، بايد صبر كند تا عذرش بر طرف شود و چنانچه عذر او بر طرف نشد، در آخر وقت نماز بخواند، ولازم نيست به قدري صبر كند كه فقط بتواند كارهاي واجب نماز را انجام دهد، بلكه اگر براي مستحبات نماز نيز مانند اذان و اقامه و قنوت اگر وقت دارد ميتواند تيمم كند ونماز را با آن مستحبات بجا آورد و در عذرهاي ديگر غير از موارد تيمم اگر احتمال بدهد كه عذر او باقي باشد جايز است
اول وقت نماز بخواند، ولي چنانچه در اثناء وقت عذرش بر طرف گردد لازم است اعاده نمايد.
(مسأله 761) كسي كه مسائل نماز و شكيات و سهويات را نميداند و احتمال ميدهد كه يكي از اينها در نماز پيش آيد، بايد براي ياد گرفتن اينها نماز را از اول وقت تأخير بيندازد، ولي اگر اطمينان دارد كه نماز را بطور صحيح تمام ميكند ميتواند در اول وقت مشغول نماز شود، پس اگر در نماز مسأله اي كه حكم آن را نميداند پيش نيايد، نماز او صحيح است، واگر مسأله اي كه حكم آن را نميداند پيش آيد، جايز است به يكي از دو طرفي كه احتمال ميدهد عمل نمايد و نماز را تمام كند ولي بعد از نماز بايد مسأله را بپرسد كه اگر نمازش باطل بوده، دوباره بخواند، و اگر صحيح بوده اعاده لازم نيست.
(مسأله 762) اگر وقت نماز وسعت دارد و طلبكار هم طلب خود را مطالبه ميكند، در صورتي كه ممكن است، بايد اول قرض خود را بدهد، بعد نماز بخواند، و همچنين است اگر كار واجب ديگري كه بايد فورا آنرا بجا آورد پيش آمد كند مثلا ببيند مسجد نجس است بايد اول مسجد را تطهير كند، بعد نماز بخواند، و چنانچه در هر دو صورت اول نماز بخواند معصيت كرده، ولي نماز او صحيح است.