1- شك در چيزي كه محل آن گذشته است

(مسئله1177) اگر در بين نماز شك كند كه يكي از كارهاي واجب آنرا انجام داده يا نه, مثلاً شك كند كه حمد خوانده يا نه, چنانچه مشغول كاري كه بايد بعد از ان انجام دهد نشده، بايد آنچه را كه در انجام آن شك كرده بجا آورد و اگر به كاري كه بايد بعد از آن انجام دهد مشغول شده مثلاً در حال خواندن سوره شك كند حمد خوانده يا نه, به شك خود اعتنا نكند.

(مسئله1178) اگر در بين خواندن آيه شك كند كه آيه پيش را خوانده يا نه، يا وقتي كه آخر آيه را مي خواند شك كند كه اول آنرا خوانده يا نه, بايد به شك خود اعتنا نكند.

(مسئله1179) اگر بعد از ركوع يا سجود شك كند كه كارهاي واجب آن مانند ذكر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه, بايد به شك خود اعتنا نكند.

(مسئله1180) اگر در حاليكه به سجده مي رود شك كند كه ركوع كرده يا نه, يا شك كند كه بعد از ركوع ايستاده يا نه, بايد به شك خود اعتنا نكند.

(مسئله1181) اگر در حال برخواستن شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه, بايد برگردد و بجا آورد.

(مسئله1182) كسي كه نشسته يا خوابيده نماز مي خواند, اگر موقعي كه حمد يا تسبيحات مي خواند, شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورد يا نه، بايد به شك خود اعتنا نكند, و اگر پيش از آنكه مشغول حمد يا تسبيحات شود, شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه, بايد بجا آورد.

(مسئله1183) اگر شك كند كه يكي از ركنهاي نماز را بجا آورده يا نه, چنانچه مشغول كاري كه بعد از آن است نشده, بايد بجا آورد, مثلاً اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه, بايد بجا آورد، و چنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را بجا آورده, چون ركن زياد شده نمازش باطل است.

(مسئله1184) اگر شك كند عملي را كه ركن نيست بجا آورده يا نه, چنانچه مشغول كاري كه بعد از آن است نشده, بايد آنرا بجا آورد, مثلاً اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه, بايد حمد را بخواند و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آنرا بجا آورده, چون ركن زياد نشده نمازش صحيح است.

(مسئله1185) اگر شك كند كه ركني را بجا آورده يا نه، مثلاً مشغول تشهد است, اگر شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه، و به شك خود اعتنا نكند، و بعداً يادش بيايد كه آن ركن را بجا نياورده, در صورتيكه مشغول ركن بعد نشده بايد آنرا بجا آورد, و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است, مثلاً اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را بجا نياورده, بايد بجا آورد و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است.

(مسئله1186) اگر شك كند عملي را كه ركن نيست بجا آورده يا نه, چنانچه مشغول كاري كه بعد از آن است شده, بايد به شك خود اعتنا نكند, مثلاً موقعي كه مشغول خواندن سوره است, اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه, بايد به شك خود اعتنا نكند، و اگر بعد يادش بيايد كه آنرا بجا نياورده, در صورتيكه مشغول ركن بعد نشده, بايد بجا آورد، و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش صحيح است, بنابر اين اگر مثلاً در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده بايد بخواند, و اگر در ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است.

(مسئله1187) اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه, چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده يا بواسطه انجام كاري كه نماز را به هم مي زند, از حال نمازگزار بيرون رفته, بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر پيش از اينها شك كند, بايد سلام را بگويد؛ و اگر شك كند كه سلام را درست گفته يا نه، به شك خود اعتنا نكند, هر چند مشغول تعقيب هم نشده باشد.