قرائت
(مسئله986) در ركعت اول و دوم نمازهاي واجب يوميه, انسان بايد اول حمد و بعد از آن يك سوره تمام بخواند، و سوره -و الضحي- و -الم نشرح- و همچنين سوره -فيل و لايلاف- در نماز يك سوره حساب مي شود.

(مسئله987) اگر وقت نماز تنگ باشد يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند, مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند, دزد يا درنده يا چيز ديگري به او صدمه بزند،نبايد سوره را بخواند.

(مسئله988) اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد, بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد, سوره را از اول بخواند.

(مسئله989) اگر حمد و سوره يا يكي از آنها را فراموش كند، و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد, نمازش صحيح است.

(مسئله990) اگر پيش از آنكه براي ركوع خم شود, بفهمد كه حمد و سوره را نخوانده, بايد بخواند؛ و اگر بفهمد سوره را نخوانده, بايد فقط سوره را بخواند, ولي اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده، بايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند, و نيز اگر خم شود و پيش از آنكه به ركوع برسد, بفهمد حمد و سوره يا سوره تنها يا حمد تنها را نخوانده، بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد.

(مسئله991) اگر در نماز يكي از چهار سوره اي را كه آيه سجده دارد و در مسئله -361- گفته شد، عمداً بخواند نمازش باطل است.

(مسئله992) اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره اي شود كه سجده واجب دارد, چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد, بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند, و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد، احتياطاً به سجده اشاره نموده و سوره را تمام كند، و بعد از نماز بايد سجده نماز را بجا آورد.

(مسئله993) اگر در نماز آيه سجده را گوش دهد، نمازش صحيح است و بنابر احتياط به سجده اشاره نمايد و بعد از نماز سجده آنرا بجا آورد.

(مسئله994) در نماز مستحبي خواندن سوره لازم نيست, اگر چه آن نماز بواسطه نذر كردن واجب شده باشد, ولي در بعضي از نمازهاي مستحبي مثل نماز وحشت كه سوره مخصوصي دارد, اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار كرده باشد, بايد همان سوره را بخواند.

(مسئله995) در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در ركعت اول بعد از حمد, سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد, سوره منافقون بخواند و اگر مشغول يكي از اينها شود, بنابر احتياط واجب نمي تواند آنرا رها كند و سوره ديگر بخواند.

(مسئله996) اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره -قل هو الله احد- يا سوره -قل يا ايها الكافرون- شود نمي تواند آنرا رها كند و سوره ديگر بخواند، ولي در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روي فراموشي بجاي سوره جمعه و منافقون, يكي از آن دو سوره را بخواند تا به نصف نرسيده مي تواند آنرا رها كند و سوره جمعه و منافقون را بخواند.

(مسئله997) اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمداً سوره -قل هو الله احد- يا سوره -قل يا ايها الكافرون- بخواند, اگر چه به نصف نرسيده باشد, بنابر احتياط واجب نمي تواند رها كند و سوره جمعه و منافقون را بخواند.

(مسئله998) اگر در نماز, غير سوره -قل هو الله احد- و -قل يا ايها الكافرون- سوره ديگري بخواند, تا به نصف نرسيده مي تواند رها كند و سوره ديگر بخواند.

(مسئله999) اگر مقداري از سوره را فراموش كند، يا از روي ناچاري مثلاً بواسطه تنگي وقت يا جهت ديگر نشود آنرا تمام نمايد مي تواند آن سوره را رها كند و سوره ديگر بخواند، اگر چه از نصف گذشته باشد يا سوره اي كه مي خوانده -قل هو الله احد- يا -قل يا ايها الكافرون- باشد.

(مسئله1000) بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخواند.

(مسئله1001) مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد كه تمام كلمات حمد و سوره حتي حرف آخر آنها را بلند بخواند.

(مسئله1002) زن مي تواند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند يا آهسته بخواند, ولي اگر نامحرم صدايش را بشنود، بنابر احتياط واجب آهسته بخواند.

(مسئله1003) اگر در جايي كه بايد نماز را بلند بخواند، عمداً آهسته بخواند يا در جايي كه بايد آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند, نمازش باطل است, ولي اگر از روي فراموشي يا ندانستن مسئله باشد صحيح است و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه كرده, لازم نيست مقداري را كه خوانده دوباره بخواند.

(مسئله1004) اگر كسي در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلند كند, مثل آنكه آنها را با فرياد بخواند, نمازش باطل است.

(مسئله1005) انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند, و كسي كه به هيچ قسم نمي تواند صحيح آنرا ياد بگيرد، بايد به هر طور كه مي تواند بخواند و احتياط مستحب آن است كه نماز را به جماعت بجا آورد.

(مسئله1006) كسي كه حمد و سوره و چيز هاي ديگر نماز را به خوبي نمي داند و مي تواند ياد بگيرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بايد ياد بگيرد و اگر وقت تنگ است بنا بر احتياط واجب در صورتيكه ممكن باشد، بايد نماز را به جماعت بخواند.

(مسئله1007) مزد گرفتن براي ياد دادن واجبات نماز حرام است، و مزد گرفتن براي ياد دادن مستحبات آن بدون اشكال جايز است.

(مسئله1008) اگر يكي از كلمات حمد يا سوره را نداند، يا عمداً آنرا نگويد يا بجاي حرفي حرف ديگر بگويد, مثلاً بجاي -ض- -ظ- بگويد، يا جايي كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود, زير و زبر بدهد، يا تشديد را نگويد نماز او باطل است.

(مسئله1009) اگر انسان كلمه اي را كه ياد گرفته صحيح بداند و در نماز همانطور بخواند، بعد بفهمد غلط خوانده بايد دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.

(مسئله1010) اگر زير و زبر كلمه اي را نداند يا نداند مثلاً كلمه اي به -س- است يا به -ص- بايد ياد بگيرد، و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند مثل آنكه در -اهدنا الصراط المستقيم- صراط را يك مرتبه با سين و يك مرنبه با صاد بخواند، نمازش باطل است؛ ولي اگر آن كلمه اي را كه دو جور خوانده از اذكار باشد، و غلط خواندن از ذكر بودن خارجش نكند نمازش صحيح است.

(مسئله1011) اگر در كلمه اي واو باشد و حرف قبل از واو در آن كلمه پيش-ضمه- داشته باشد، و حرف بعد از واو در آن كلمه همزه باشد, مثل كلمه -سوء- بايد آن واو را مد بدهد يعني آنرا بكشد, و همچنين اگر در كلمه اي -الف- باشد و حرف قبل از الف در آن كلمه زبر -فتحه- داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد، مثل -جاء- بايد الف آنرا بكشد, و نيز اگر در كلمه اي -ي- باشد و حرف پيش از -ي- در آن كلمه زير -كسره- داشته باشد و حرف بعد از -ي- در آن كلمه همزه باشد مثل -جيء- بايد -ي- را با مد بخواند و اگر بعد از اين حروف -واو و الف و يا- بجاي همزه حرفي باشد كه ساكن است يعني زير و زبر و پيش ندارد، باز هم بايد اين سه حرف را با مد بخواند. مثلاً -و لا الضالين- كه بعد از الف، حرف لام ساكن است، بايد الف آنرا با مد بخواند، وچنانچه بدستوري كه گفته شد رفتار نكند، احتياط واجب آن است كه نماز آن است كه نماز را تمام كند و دوباره بخواند.

(مسئله1012) احتياط مستحب آن است كه در نماز, وقف به حركت و وصل به سكون ننمايد, و معناي وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اي را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد, مثلاً بگويد: -الرحمن الرحيم- و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدري فاصله دهد و بگويد -مالك يوم الدين-؛ و معناي وصل به سكون آن است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اي را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسپاند, مثل آنكه بگويد: -الرحمن الرحيم- و ميم الرحيم را زير ندهد و فوراً -مالك اليوم الدين- را بگويد.

(مسئله1013) در ركعت سوم و چهارم نماز مي تواند فقط يك حمد بخواند يا يك مرتبه تسبيحات اربعه بگويد، يعني سه مرتبه بگويد: -سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر- و مي تواند در يك ركعت حمد و در ركعت ديگر تسبيحات بگويد, و بهتر است, در هر دو ركعت تسبيحات بخواند.

(مسئله1014) در تنگي وقت بايد تسبيحات اربعه را يك مرتبه بگويد.

(مسئله1015) بر مرد و زن, واجب است كه در ركعت سوم و چهارم نماز, حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند.

(مسئله1016) اگر در ركعت سوم و چهارم حمد بخواند, بنا بر احتياط واجب بايد بسم الله آنرا هم آهسته بگويد.

(مسئله1017) كسي كه نمي تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند، بايد در ركعت سوم و چهارم حمد بخواند.

(مسئله1018) اگر در دو ركعت اول نماز به خيال اينكه دو ركعت آخر است، تسبيحات بگويد, چنانچه پيش از ركوع بفهمد, بايد حمد و سوره را بخواند و اگر در ركوع يا بعد از ركوع بفهمد, نمازش صحيح است.

(مسئله1019) اگر در دو ركعت آخر نماز به خيال اينكه در دو ركعت اول است، حمد بخواند يا در دو ركعت اول نماز با اينكه گمان مي كرده در دو ركعت آخر است، حمد بخواند, چه پيش از ركوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحيح است.

(مسئله1020) اگر در ركعت سوم يا چهارم مي خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد, يا مي خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد, بايد آنرا رها كند و دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند؛ ولي اگر عادتش خواندن چيزي بوده كه به زبانش آمده, مي تواند همان را تمام كند و نمازش صحيح است.

(مسئله1021) كسي كه عادت دارد، در ركعت سوم و چهارم تسبيحات بخواند, اگر از عادت خود غفلت نمايد و به قصد اداء وظيفه مشغول خواندن حمد شود كفايت مي كند، و لازم نيست دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.

(مسئله1022) در ركعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار كند, مثلاً بگويد: -استغفر الله ربي و اتوب اليه- يا بگويد: -اللهم اغفر لي- و اگر نمازگزار پيش از خم شدن براي ركوع اگر چه مشغول گفتن استغفار يا بعد از فراغ از آن باشد, شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه, بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.

(مسئله1023) اگر در ركوع ركعت سوم يا چهارم شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه, بايد به شك خود اعتنا نكند؛ و اگر پيش از رسيدن به حد ركوع شك كند لازم است برگردد و حمد يا تسبيحات را بخواند.

(مسئله1024) هرگاه شك كند كه آيه يا كلمه اي را درست گفته يا نه, مثلاً شك كند كه -قل هو الله احد- را درست گفته يا نه, مي تواند به شك خود اعتنا نكند, ولي اگر احتياطاً آن آيه يا كلمه را دوباره بطور صحيح بگويد اشكال ندارد, و اگر چند مرتبه هم شك كند, مي تواند چند بار بگويد، اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد, بنابر احتياط مستحب نمازش را دوباره بخواند.

(مسئله1025) مستحب است كه در ركعت اول, پيش از خواندن حمد بگويد: -اعوذ بالله من الشيطان الرجيم- و در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر -بسم الله- را بلند بگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند، و در آخر هر آيه وقف كند, يعني آنرا به آيه بعد نچسباند, و در حال خواندن حمد و سوره به معناي آيه توجه داشته باشد, و اگر نماز را به جماعت مي خواند بعد از تمام شدن حمد امام, و اگر فرادي مي خواند, بعد از آنكه حمد خودش تمام شد, بگويد: -الحمد لله رب العالمين-؛

و بعد از خواندن سوره -قل هو الله احد-, يك يا دو, يا سه مرتبه -كذلك الله ربي- يا سه مرتبه -كذلك الله ربنا- بگويد, و بعد از خواندن سوره كمي صبر كند, بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد، يا قنوت را بخواند.

(مسئله1026) مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول, سوره -انا انزلناه- و در ركعت دوم, سوره -قل هو الله احد- بخواند.

(مسئله1027) مكروه است انسان در تمام نمازهاي يك شبانه روز سوره -قل هو الله احد- را نخواند.

(مسئله1028) خواندن سوره -قل هو الله احد- به يك نفس مكروه است.

(مسئله1029) سوره اي را كه در ركعت اول خوانده مكروه است در ركعت دوم بخواند؛ ولي اگر سوره -قل هو الله احد- را در هر دو ركعت بخواند مكروه نيست.