احكام قبله

مسئله 809 - خانه كعبه كه در مكّه معظّمه مي باشد و جاي خانه تا منتهاي زمين و بالاي آن تا منتهاي جوّ آسمان قبله است، و بايد روبروي آن نماز خواند، ولي كسي كه دور است، اگر طوري بايستد كه بگويند: رو به قبله نماز مي خواند كافي است. و همچنين است كارهاي ديگري كه - مانند سر بريدن حيوانات - بايد رو به قبله انجام گيرد.

مسئله 810 - كسي كه نماز واجب را ايستاده مي خواند، بايد طوري بايستد كه گفته شود رو به قبله ايستاده است و بنابراين اگر صورت و سينه و شكم و تا حدودي جلوي پاهاي او رو به قبله باشد، كافي است. و احتياط مستحبّ آن است كه انگشتان پاي او هم رو به قبله باشد، بطوري كه بگويند: پاي او رو به قبله است.

مسئله 811 - كسي كه بايد نشسته نماز بخواند، اگر نمي تواند بطور معمول بنشيند و در موقع نشستن كف پاها را به زمين مي گذارد، بايد در موقع نماز صورت و سينه و شكم و مقداري از جلوي پاي او رو به قبله باشد.

مسئله 812 - كسي كه نمي تواند نشسته نماز بخواند، بايد در حال نماز به پهلوي راست طوري بخوابد كه جلوي بدن او رو به قبله باشد، و اگر ممكن نيست، بايد به پهلوي چپ طوري بخوابد كه جلوي بدن او رو به قبله باشد، و اگر اين را هم نتواند، بايد به پشت بخوابد بطوري كه كف پاهاي او رو به قبله باشد.

مسئله 813 - نماز احتياط و سجده و تشهّد فراموش شده را بايد رو به قبله انجام داد، و سجده سهو را نيز بنابر احتياط مستحبّ رو به قبله بجا آورد.

مسئله 814 - نمازهاي مستحبي را مي شود در حال راه رفتن و سواري خواند و براي ركوع و سجود هم با سر اشاره نمود و براي سجده سر را بيشتر فرود آورد، و لازم نيست پيشاني بر مهر و مانند آن بنهد، گرچه احوط است خصوصا هنگام سواري. و اگر انسان در اين دو حال، نماز مستحبّ بخواند، لازم نيست رو به قبله باشد ولي بهتر اينستكه تكبيرةالاحرام را رو به قبله بگويد.

مسئله 815 - كسي كه مي خواهد نماز بخواند، بايد براي پيدا كردن قبله كوشش نمايد، تا يقين كند قبله كدام طرف است و يا به گفته دو شاهد عادل عمل كند، بشرط اينكه از روي نشانه هاي حسّي شهادت دهند. و اگر نتواند يقين پيدا كند، بايد به گماني كه از محراب مسجد مسلمانان يا قبرهاي آنان يا از راههاي ديگر پيدا مي شود عمل نمايد، حتّي اگر از گفته فاسق يا كافري كه بواسطه قواعد علمي قبله را مي شناسد گمان به قبله پيدا كند كافي است. قبله نماهاي معمولي اگر بوسيله شخص متخصص و مورد اعتماد ساخته شده باشد، از بهترين وسائل تشخيص قبله در اين زمان مي باشد.

مسئله 816 - كسي كه گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قويتري پيدا كند نمي تواند به گمان خود عمل نمايد، مثلا اگر ميهمان از گفته صاحب خانه گمان به قبله پيدا كند ولي بتواند از راه ديگري گمان قويتري پيدا كند. نبايد به حرف او عمل نمايد ولي اگر صاحب خانه مورد اعتماد و اهل تشخيص مي باشد كفايت مي كند.

مسئله 817 - اگر براي پيدا كردن قبله وسيله اي ندارد، يا با اينكه كوشش كرده، گمانش به طرفي نمي رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بايد بنابراحتياط واجب چهار نماز به چهار طرف بخواند، و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، بايد به اندازه اي كه وقت دارد، نماز بخواند، و اگر فقط به اندازه يك نماز وقت دارد، بايد يك نماز به هر طرفي كه مي خواهد بخواند. و در صورتي كه به چهار طرف نماز نخواند بنابر احتياط لازم نماز را قضا كند. و بايد نمازها را طوري بخواند كه يقين كند يكي از آنها رو به قبله واقع شده، يا اگر رو به قبله نبوده، به سمت راست و يا سمت چپ قبله نرسيده است.

مسئله 818 - اگر يقين يا گمان كند كه قبله در يكي از دو طرف است، بايد به هر دو طرف نماز بخواند، ولي احتياط مستحب آن است كه در صورت گمان، به چهار طرف نماز بخواند.

مسئله 819 - كسي كه بايد به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد دو نماز بخواند كه مثل نماز ظهر و عصر بايد يكي بعد از ديگري خوانده شود، مي تواند نماز اوّل را به آن چند طرف كه واجب است بخواند، بعد نماز دوّم را شروع كند و مي تواند هر دو را پشت سر هم به يك طرف بجا آورد، و بعد بطرف ديگر شروع كند.

مسئله 820 - كسي كه يقين به قبله ندارد، اگر بخواهد غير از نماز، كاري كند كه بايد آنرا رو به قبله انجام داد - مثلا بخواهد سر حيواني را ببرد - بايد به گمان عمل نمايد، و اگر گمان ممكن نيست به هر طرف كه انجام دهد صحيح است. ولي بهتر است تا ضرورتي نباشد به اينصورت ذبح نكند.