نماز جمعه


مسأله - نماز جمعه در زمان حضور و در زمان غيبت امام7 از مستحبّات مؤكّد است كه به جاي نماز ظهر خوانده مي شود و آن دو ركعت است مثل نماز صبح و تمام شرايط عمومي نماز صبح را دارد حتّي حمد و سوره آن بايد بلند خوانده شود ولي در آن دو قنوت مستحب است يكي قبل از ركوع ركعت اوّل و ديگري بعد از ركوع ركعت دوّم و نيز مستحب است در ركعت اوّل سوره جمعه و در ركعت دوّم سوره منافقين خوانده شود. و ظن و سهو و شك در آن، حكم ظن و سهو و شك در نماز صبح را دارد.
مسأله - نماز جمعه علاوه بر شرايط عمومي نماز شش شرط ديگر هم دارد:
اوّل: وقت آن، و آن از اوّل ظهر شرعي است تا وقتي كه سايه شاخص دوهفتم شاخص شود (تقريباً يك ساعت و نيم بعد از ظهر) و اگر از اين مقدار گذشت بايد نماز ظهر خوانده شود.
دوّم: خواندن دو خطبه پيش از نماز و آن دو خطبه بايد مشتمل بر حمد و ثناي خدا و صلوات بر پيامبر و آل پيامبر6 و دعوت مردم به تقوا و پرهيزكاري و يك سوره كامل و استغفار براي مؤمنين باشد و لازم نيست دو خطبه به عربي خوانده شود بلكه اگر مستمعين اهل زبانهاي مختلف باشند خوب است به همه آن زبانها خوانده شود چنانكه خوب است حمد و ثناي خدا و صلوات بر پيامبر و آل پيامبر به عربي و با ذكر نام آنها باشد و خوب است دعوت به تقوا با لفظ تقوا و استغفار براي مؤمنين با لفظ استغفار باشد و بايد خطبه ها را خود امام و ايستاده بخواند و ميان دو خطبه به نشستن مختصري فاصله شود و بايد خطبه ها را بلند بخواند و خوب است به نحوي بلند خوانده شود كه همه حاضرين بشنوند و خوب است خطبه ها بعد از ظهر شرعي خوانده شود و اگر هر دو خطبه قبل از ظهر خوانده شود به طوري كه بين دو خطبه و نماز فاصله نشود مانعي ندارد و مستحب است امام جمعه در حال خطبه با طهارت باشد و عمامه بر سر داشته باشد و بر عصا يا سلاحي تكيه كند و خوب است در خطبه ها مسائل اجتماعي و سياسي و مصالح مسلمين مطرح شود، و مستحب مؤكّد است كه حاضرين مثل حالِ نماز باشند و خطبه ها را گوش دهند و صحبت نكنند حتّي نافله نخوانند و به طرف خطيب بنشينند و به راست و چپ نگاه نكنند و جابجانشوند.
سوّم: به جماعت خوانده شود پس فرادي صحيح نيست. ولي اگر در ركوع ركعت دوّم نماز جمعه به امام برسد مجزي خواهد بود و ركعت دوّم را خودش مي خواند بنابراين اگر كسي به ركعت اوّل يا به خطبه ها نرسد گرچه بدون عذر باشد نمازش صحيح است.
چهارم: امام و مأموم حدّاقلّ پنج نفر باشند و حتّي اگر چهار نفر مأموم غيربالغ يا مسافر و يا زن باشند كفايت مي كند.
پنجم: امام جمعه علاوه بر دارا بودن شرايطي كه امام جماعت بايد داشته باشد، بايد يا مجتهد جامع الشرايط و يا منسوب از طرف او باشد و اگر مجتهدي متصدّي شؤون اداري و سياسي مسلمين است بايد منسوب از طرف او باشد. و بايد قادر به خواندن خطبه در حال قيام باشد و شايسته است امام جمعه مردي با ورع، شجاع، قاطع، سخنگو و داراي فصاحت و بلاغت و با وقار و آشنا به مصالح اسلام باشد.
ششم: بين دو نماز جمعه حدّاقلّ يك فرسخ شرعي (تقريباً 5/5 كيلومتر) فاصله باشد.
مسأله - مسافر گرچه قصد ده روز نكرده باشد چنانكه مي تواند در نماز جمعه شركت كند مي تواند امام جمعه نيز باشد.
مسأله - اگر شك كند وقت نماز جمعه باقي است يا نه، نماز جمعه صحيح است و نيز اگر يك ركعت از نماز جمعه در وقت واقع شود نماز جمعه صحيح است.
مسأله - كسي كه در نماز جمعه شركت نمي كند مي تواند در اوّل وقت و در حين نماز جمعه نماز ظهر را به جماعت يا فرادي بخواند.
مسأله - نماز جمعه بر زنها و پيران سالخورده و مريضها و نابينايان و مسافران و بچه ها و كساني كه بيش از دو فرسخ از محل اقامه نماز جمعه دور هستند و كساني كه حضور آنان موجب مشقّت و سختي است مستحب مؤكّد نيست ولي اگر حاضر شدند نماز جمعه آنان به جاي نماز ظهر محسوب مي شود.
مسأله - خريد و فروش از اوّل ظهر روز جمعه تا پايان نماز جمعه مكروه است و اگر هتك به نماز جمعه و جماعت مسلمين و مصالح اسلام باشد حرام است.
مسأله - هرگاه در بلد انسان نماز جمعه جامع الشرايط برپا مي شود در روز جمعه تا پايان نماز جمعه مسافرت نمودن مكروه است.