سهويّات نماز


مسأله - براي پنج مورد، بعد از سلام نماز، بايد دو سجده سهو بجا آورده شود:
اوّل: در بين نماز سهواً حرف بزند.
دوّم: در جايي كه نبايد نماز را سلام دهد، مثلاً در ركعت اوّل سهواً سلام بدهد.
سوّم: يك سجده را فراموش كند.
چهارم: تشهّد را فراموش كند.
پنجم: در نماز چهار ركعتي بعد از سجده دوّم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت.
مسأله - اگر انسان اشتباهاً يا به خيال اينكه نمازش تمام شده، حرف بزند بايد دو سجده سهو بجا آورد.
مسأله - اگر چيزي را كه غلط خوانده دوباره به طور صحيح بخواند براي دوباره خواندن آن سجده سهو واجب نيست.
مسأله - اگر در نماز سهواً مدّتي حرف بزند و تمام آنها يك مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافي است.
مسأله - اگر سهواً تسبيحات اربعه را نگويد يا بيشتر از سه مرتبه بگويد، احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد.
مسأله - اگر در جايي كه نبايد سلام نماز را بگويد سهواً بگويد:
»السّلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته«.
بايددو سجده سهوبنمايد، ولي اگر اشتباهاًمقداري از اين سلام رابگويد، يابگويد:
»السّلام عليك ايّها النّبيّ و رحمة اللَّه و بركاته«.
يا بگويد:
»السّلام علينا و علي عباد اللَّه الصّالحين«.
احتياط مستحب آن است كه دو سجده سهو بجا آورد.
مسأله - اگر در جايي كه نبايد سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام را بگويد، دو سجده سهو كافي است.
مسأله - اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه يك سجده يا تشهّد را از ركعت پيش فراموش كرده، بايد بعد از سلام نماز سجده يا تشهّد را قضا نمايد و بعد از آن، دو سجده سهو بجا آورد.
مسأله - اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً بجا نياورد، معصيت كرده و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد و چنانچه سهواً بجا نياورد، هر وقت يادش آمد بايد فوراً انجام دهد و لازم نيست نماز را دوباره بخواند.
مسأله - اگر شك دارد كه سجده سهو بر او واجب شده يا نه، لازم نيست بجا آورد.
مسأله - كسي كه شك دارد مثلاً دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا، اگر دو سجده بنمايد كافي است.
مسأله - سجده و تشهّدي را كه انسان فراموش كرده و بعد از نماز قضاي آن را بجا مي آورد، بايد تمام شرايط نماز مانند پاك بودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرطهاي ديگر را داشته باشد.
مسأله - اگر سجده يا تشهّد را چند دفعه فراموش كند، مثلاً يك سجده از ركعت اوّل و يك سجده از ركعت دوّم فراموش نمايد، بايد بعد از نماز، قضاي هر دو را با سجده هاي سهوي كه براي آنها لازم است، بجا آورد و لازم نيست معيّن كند كه قضاي كداميك از آنهاست.
مسأله - اگر يك سجده و تشهّد را فراموش كند، هر كدام را اوّل قضا كند صحيح است و ترتيب در قضاي آنها شرط نيست.
مسأله - اگر بين سلام نماز و قضاي سجده يا تشهّد كاري كند كه اگر عمداً يا سهواً در نماز اتّفاق بيفتد نماز باطل مي شود، مثلاً پشت به قبله نمايد، بايد قضاي سجده و تشهّد را بجا آورد و نمازش صحيح است.
مسأله - كسي كه بايد سجده يا تشهّد را قضا نمايد، اگر براي كار ديگري هم سجده سهو بر او واجب شود، بايد بعد از نماز سجده يا تشهّد را قضا نمايد، بعد سجده سهو را بجا آورد.
مسأله - اگر شك دارد كه بعد از نماز قضاي سجده يا تشهّد فراموش شده را بجا آورده يا نه، بايد سجده يا تشهّد را قضا نمايد. چه وقت نماز گذشته باشد و چه نگذشته باشد.
دستور سجده سهو
مسأله - سجده سهو اين است كه بعد از سلام نماز نيّت سجده سهو كند و پيشاني را به چيزي كه سجده بر آن صحيح است بگذارد و بگويد:
»بِسْمِ اللَّهِ و بِاللَّهِ وَ صَلَّي اللَّهُ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ«.
يا:
»بِسْمِ اللَّهِ و بِاللَّهِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدْ«.
ولي بهتر است بگويد:
»بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ السلام عَلَيْكَ اَيُّهَا النَّبِيُّ وَ رَحْمَةُاللَّهِ وَ بَرَكاتُه«.
بعد بنشيند و دوباره به سجده رود و يكي از ذكرهايي را كه گفته شد بگويد و بنشيند و بعد از خواندن تشهّد سلام دهد.