مبطلات نماز

مسأله - اوّل آنكه در بين نماز يكي از شرطها يا اجزاي آن از بين برود.
مسأله - دوّم از مبطلات آن است كه در بين نماز عمداً يا سهواً يا از روي ناچاري كاري كه وضو يا غسل را باطل مي كند انجام دهد.
مسأله - سوّم از مبطلات آن است كه دست بسته نماز بخواند آنگونه كه اهل تسنن انجام مي دهند ولي اگر از روي فراموشي يا تقيّه يا نه به قصد جزئيت بلكه براي خاراندن بدن باشد اشكال ندارد.
مسأله - چهارم از مبطلات آن است كه بعد از حمد آمين بگويد آنگونه كه اهل تسنن انجام مي دهند ولي اگر از روي فراموشي يا تقيّه يا نه به قصد جزئيّت بلكه به قصد دعا بگويد اشكال ندارد.
مسأله - پنجم از مبطلات نماز آن است كه عمداً يا سهواً پشت به قبله كند، يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد بلكه اگر صورت را به تنهايي به طرف راست يا چپ قبله برگرداند نيز نماز باطل مي شود ولي اگر بدن يا صورت را كمي برگرداند به طوري كه از قبله خارج نشود، عمداً باشد يا سهواً، نماز باطل نمي شود.
مسأله - ششم از مبطلات نماز آن است كه عمداً جمله يا كلمه اي بگويد و از آن جمله يا كلمه قصد معني كند گرچه معني هم نداشته باشد.
مسأله - سرفه كردن و آروغ زدن و آه كشيدن در نماز اشكال ندارد ولي گفتن آخ و آه و مانند اينها، اگر عمدي باشد نماز را باطل مي كند.
مسأله - اگر كلمه اي را به قصد ذكر بگويد مثلاً به قصد ذكر بگويد »اللَّه اكبر« و در موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چيزي را به ديگري بفهماند اشكال ندارد بلكه اگر به قصد اين كه چيزي به كسي بفهماندكلمه اي را به قصد ذكربگويداشكال ندارد.
مسأله - خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اي كه سجده واجب دارد و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد گرچه به فارسي يا زبان ديگر باشد.
مسأله - اگر چيزي از حمد و سوره و ذكرهاي نماز را عمداً يا احتياطاً چند مرتبه بگويد اشكال ندارد ولي اگر به خاطر وسوسه باشد جايز نيست.
مسأله - در حال نماز، انسان نبايد به ديگري سلام كند ولي اگر ديگري به او سلام كند بايد جواب او را بدهد.
مسأله - انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا غير نماز فوراً بگويد، و اگر عمداً يا از روي فراموشي جواب سلام را به قدري طول دهد كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نيست.
مسأله - بايد جواب سلام را طوري بگويد كه سلام كننده بشنود ولي اگر سلام كننده كر باشد يا سلام كند و تند رد شود چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد كافي است.
مسأله - اگرنمازگزار جواب سلام را ندهدمعصيت كرده ولي نمازش صحيح است.
مسأله - اگر كسي به نمازگزار غلط سلام كند، به طوري كه سلام حساب نشود، جواب او واجب نيست.
مسأله - جواب سلام كسي كه از روي مسخره يا شوخي سلام مي كند واجب نيست و خوب است در جواب سلام غير مسلمان گفته شود عليك.
مسأله - اگر كسي به عده اي سلام كند، جواب سلام او بر همه آنان واجب است ولي اگر يكي از آنان جواب دهد كافي است.
مسأله - سلام كردن مستحب است و خيلي سفارش شده است كه سواره به پياده و ايستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.
مسأله - اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام كنند، بر هر يك واجب است جواب سلام ديگري را بدهد.
مسأله - در غير نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد مثلاً اگر كسي گفت سلام عليكم در جواب بگويد سلام عليكم و رحمة اللَّه.
مسأله - هفتم از مبطلات نماز خنده با صداست ولي اگر سهواً باشد به اين معني كه فراموش كرده است در نماز است، و يا اضطراراً باشد به اين معني كه نتواند جلوي خنده خود را بگيرد، و يا جهل به مسأله باشد، نماز باطل نمي شود گرچه در هر سه صورت بهتر است نماز را دوباره بخواند، امّا تبسّم و لبخند نماز را باطل نمي كند.
مسأله - اگر براي جلوگيري از صداي خنده حالش تغيير كند، مثلاً رنگش سرخ شود، نماز باطل نمي شود ولي بهتر است كه نماز را دوباره بخواند.
مسأله - هشتم از مبطلات نماز آن است كه براي دنيا با صدا گريه كند ولي اگر براي دنيا بي صدا يا سهواً يا بي اختيار يا از روي ندانستن مسأله گريه كند اشكال ندارد و همچنين اگر از ترس خدا يا براي آخرت يا مصائب ائمّه: گريه كند، آهسته باشد يا بلند، اشكال ندارد بلكه از بهترين اعمال است.
مسأله - نهم از مبطلات نماز كاري است كه صورت نماز را به هم زند مثل به هوا پريدن يا ساكت ماندن به مقداري كه نگويند نماز مي خواند عمداً باشد يا سهواً، با اختيار باشد يا بدون اختيار، از روي جهل به مسأله باشد يا نه، ولي كاري كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن به وسيله دست اشكال ندارد.
مسأله - اگر در بين نماز كاري انجام دهد يا مدّتي ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده يا نه، نمازش صحيح است.
مسأله - دهم از مبطلات نماز خوردن و آشاميدن است در صورتي كه عمداً و با علم به مسأله باشد، مانند آب خوردن، حتّي اگر قند يا شكر و مانند اينها را در دهان بگذارد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو ببرد نمازش باطل مي شود ولي اگر در بين نماز غذايي را كه لاي دندانها مانده فرو ببرد اشكال ندارد.
مسأله - يازدهم از مبطلات نماز شك در ركعتهاي نماز دو ركعتي و سه ركعتي يا در دو ركعت اوّل نمازهاي چهار ركعتي است.
مسأله - دوازدهم از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند، يا چيزي را كه ركن نيست عمداً كم يا زياد نمايد.
مسأله - اگر بعد از نماز شك كند كه در بين نماز كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده يا نه، نمازش صحيح است.
مسأله - در نماز، يازده عمل، مكروه است:
1 - صورت را كمي به طرف راست يا چپ بگرداند.
2 - چشمها را ببندد يا به طرف راست و چپ بگرداند.
3 - با ريش و دست خود بازي كند.
4 - انگشتها را داخل هم نمايد.
5 - آب دهان بيندازد.
6 - به خط قرآن يا كتاب يا خط انگشتري نگاه كند.
7 - موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذكر، براي شنيدن حرف كسي ساكت شود.
8 - انجام هر كاري كه خضوع و خشوع را از بين ببرد.
9 - نماز خواندن در موقعي كه انسان خوابش مي آيد.
10 - نماز خواندن موقع خودداري كردن از بول.
11 - نماز خواندن در لباس تنگ كه بدن را فشار دهد.
مسأله - شكستن نماز واجب از روي اختيار حرام است ولي براي جلوگيري از ضرر مالي يا بدني يا عرضي مانعي ندارد بلكه واجب است، ولي شكستن نماز براي مالي كه اهميّت ندارد واجب نيست بلكه مكروه است.
مسأله - اگر در بين نماز بفهمد كه مسجد نجس است، چنانچه وقت تنگ باشد بايد نماز را تمام كند و اگر وقت وسعت دارد مي تواند نماز را بشكند و مسجد را تطهير نمايد.
مسأله - اگر قبل از نماز بفهمد كه مسجد نجس است، اگر وقت وسعت دارد بايد مسجد را تطهير كند و بعد نماز بخواند ولي اگر اوّل نماز بخواند نماز او صحيح است گرچه معصيت كرده است.
مسأله - در جاهايي كه بايد نماز را بشكند، اگر نماز را تمام كند معصيت كرده، ولي نماز او صحيح است گرچه احتياط مستحب آن است كه دوباره بخواند.
مسأله - اگر پيش از آنكه به اندازه ركوع خم شود، يادش بيايد كه اذان يا اقامه را فراموش كرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است براي گفتن آنها نماز را بشكند.