اذان و اقامه


مسأله - براي مرد و زن مستحب است پيش از نمازهاي واجب يوميه اذان و اقامه بگويند و راجع به آن خصوصاً براي نماز صبح و مغرب زياد سفارش شده است و روايت است اگر كسي اذان و اقامه بگويد دو صف از ملائكه به او اقتدا مي كنند و اگر فقط اقامه بگويد يك صف از ملائكه به او اقتدا مي كنند، و براي نمازهاي ديگر چه واجب و چه مستحب، جايز نيست و مستحب است پيش از نمازهاي واجب غير يوميه نظير نماز آيات و نماز ميّت سه مرتبه »اَلصَّلوة« بگويند.
مسأله - مستحب است از روزي كه بچّه به دنيا مي آيد تا پيش از آنكه بند نافش بيفتد، در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه بگويند.
مسأله - اذان هيجده جمله است:
چهار مرتبه: »اَللَّهُ أَكْبَرُ«.
دو مرتبه: »أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ«.
دو مرتبه: »أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ«.
دو مرتبه: »حَيَّ عَلَي الصَّلوةِ«.
دو مرتبه: »حَيَّ عَلَي الْفَلاحِ«.
دو مرتبه: »حَيَّ عَلي خَيْرِالْعَمَلِ«.
دو مرتبه: »اَللَّهُ أَكْبَرُ«.
دو مرتبه: »لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ«.
و اقامه هفده جمله است يعني دو مرتبه »اَللَّهُ أَكْبَرُ« از اوّل اذان، و يك مرتبه »لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ« از آخر آن كم مي شود و بعد از گفتن »حَيَّ عَلي خَيْرِ الْعَمَلِ« بايد دو مرتبه »قَدْ قامَتِ الصَّلوةُ« اضافه نمود.
مسأله - »أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِيُّ اللَّهِ« جزو اذان و اقامه نيست ولي مستحب است بعد از »أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَداً رَسُولُ اللَّهِ«، دو مرتبه گفته شود (مستحب در مستحب)، لكن چون فعلاً شعار شيعه است، بايد گفته شود.
ترجمه اذان و اقامه
»اَللَّهُ أَكْبَرُ« يعني خداي تعالي بزرگتر از آن است كه او را وصف كنند.
»أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ« يعني شهادت مي دهم كه غير خدايي كه يكتا و بي همتا است خداي ديگري نيست.
»أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ« يعني شهادت مي دهم كه حضرت محمّد بن عبداللَّه6 پيامبر و فرستاده خداي تعالي است.
»أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً اَميرُالمُؤْمِنينَ وَ وَلِيُّ اللَّهِ« يعني شهادت مي دهم كه حضرت علي7 اميرالمؤمنين و وليّ خدا بر همه خلق است.
»حَيَّ عَلَي الصَّلاةِ« يعني بشتاب براي نماز.
»حَيَّ عَلَي الْفَلاحِ« يعني بشتاب براي رستگاري.
»حَيَّ عَلي خَيْرِ الْعَمَلِ« يعني بشتاب براي بهترين كارها كه نماز است.
»قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ« يعني به تحقيق نماز بر پا شد.
»لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ« يعني خدايي سزاوار پرستش نيست مگر خدايي كه يكتا و بي همتااست.
مسأله - بين جمله هاي اذان و اقامه بايد خيلي فاصله نشود و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
مسأله - اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بيندازد چنانچه غنا شود، حرام و اگر غنا نشود مكروه است.
مسأله - در هر موردي كه بين نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا فاصله نيندازد، اذاني كه براي نماز اوّل گفته، كافي است.
مسأله - اگر براي نماز جماعتي اذان و اقامه گفته باشند، كسي كه با آن جماعت نماز مي خواند نبايد براي نماز خود اذان و اقامه بگويد.
مسأله - در جايي كه عده اي مشغول نماز جماعتند، يا نماز آنان تازه تمام شده و صَفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادي يا با جماعت ديگري كه بر پا مي شود نماز بخواند مي تواند اذان و اقامه را نگويد.
مسأله - كسي كه اذان و اقامه ديگري را شنيده، چه با او گفته باشد يا نه، در صورتي كه بين آن اذان و اقامه و نمازي كه مي خواهد بخواند زياد فاصله نشده باشد، مي تواند براي نماز خود اذان و اقامه نگويد.
مسأله - اگر مرد اذان زن نامحرم را با قصد لذّت بشنود، اذان از او ساقط مي شود گرچه گناه نموده است.
مسأله - اذان و اقامه نماز جماعت را لازم نيست مرد بگويد.
مسأله - اقامه بايد بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان بگويند صحيح نيست.
مسأله - اگر كلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلاً حيّ علي الفلاح را پيش از حيّ علي الصّلاةبگويدبايد از جايي كه ترتيب به هم خورده، دوباره بگويد.
مسأله - بايد بين اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بين آنها به قدري فاصله دهد كه اذاني را كه گفته اذان اين اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگويد و نيز اگر بين اذان و اقامه و نماز به قدري فاصله دهد كه اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره براي آن نماز، اذان و اقامه بگويد.
مسأله - اذان و اقامه بايد به عربي صحيح گفته شود، پس اگر به عربي غلط مغيّر معني بگويد، يا ترجمه آنها را بگويد صحيح نيست.
مسأله - اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً يا از روي فراموشي پيش از وقت بگويد باطل است.
مسأله - اگر پيش از گفتن اقامه شك كند كه اذان گفته يا نه بايد اذان را بگويد، ولي اگرمشغول اقامه شود و شك كند كه اذان گفته يا نه، گفتن اذان لازم نيست.
مسأله - اگر در بين اذان يا اقامه پيش از آنكه قسمتي را بگويد شك كند كه قسمت پيش از آن را گفته يا نه، بايد قسمتي را كه در گفتن آن شك كرده، بگويد ولي اگر در حال گفتن قسمتي از اذان يا اقامه شك كند كه آنچه پيش از آن است گفته يا نه، گفتن آن لازم نيست.
مسأله - در اذان و اقامه چند چيز مستحب است:
1 - رو به قبله بايستد و اذان بگويد.
2 - با وضو يا غسل اذان بگويد.
3 - بين جمله هاي اذان كمي فاصله دهد.
4 - بين اذان حرف نزند.
5 - بين اذان و اقامه يك قدم بردارد يا قدري بنشيند يا سجده كنديا ذكر بگويد.
6 - بدن انسان در موقع گفتن اذان و اقامه آرام باشد.
7 - اقامه را آهسته تر از اذان بگويد.
8 - جمله هاي اقامه را به هم نچسباند، ولي به اندازه اي كه بين جمله هاي اذان فاصله مي دهد، بين جمله هاي اقامه فاصله ندهد.
مسأله - مستحب است موقعي كه وقت داخل مي شود براي اعلام وقت اذان گفته شود و در اين اذان چند چيز مستحب است:
1 - همه اذان بگويند، ولي با اين اذان، اذان نماز ساقط نمي شود.
2 - كسي كه اذان مي گويد وقت شناس و ثِقه باشد.
3 - كسي كه اذان مي گويد رو به قبله باشد.
4 - با وضو يا غسل باشد.
5 - دستها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نمايد و بكشد.
6 - بين جمله هاي آن كمي فاصله دهد.
7 - در بين اذان حرف نزند.
مسأله - مستحب است كسي را براي گفتن اذان معيّن كنند و علاوه بر شرايطي كه گفته شدبايدخوش صدا باشد و صدايش بلندباشد و اذان را در جاي بلندي بگويد.
مسأله - مستحب است كسي كه اذان يا اقامه ديگري را مي شنود، به قصد حكايت آنها را بگويد.