شكهاي صحيح

*مسأله 1208- در نه صورت اگر در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند، احتياط واجب آن است كه فوراً فكر نمايد، پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد، همان طرف رابگيرد ونماز را تمام كند وگرنه به دستورهايي كه گفته مي شود عمل نمايد، و آن نه صورت از اين قرار است:

اوّل آن كه بعد از فارغ شدن از ذكر واجب در سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده ويك ركعت ديگر بخواند ونماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز به احتياط واجب ايستاده بخواند و احتياطاً نماز را دوباره بخواند مگر اين كه شك بعد از سر برداشتن از سجده دوم باشد كه در اين صورت اعاده لازم نيست.

دوم شك بين دو وچهار بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده ونماز را تمام كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.

سوم شك بين دو وسه وچهار بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه بايد بنابر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.

چهارم شك بين چهار وپنج بعد از سربرداشتن از سجده دوم كه بايد بنابر چهار بگذارد ونماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد.

پنجم شك بين سه وچهار كه در هر جاي نماز باشد، بايد بنابر چهار بگذارد ونماز را تمام كند و بعد ازنماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد و احتياط مستحبّ آن است كه دو ركعت نشسته بياورد.

ششم شك بين چهار وپنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند وتشهّد بخواند ونماز را سلام دهد ويك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد و احتياط مستحبّ آن است كه دو ركعت نشسته بخواند.

هفتم شك بين سه وپنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند وتشهّد بخواند ونماز را سلام دهد ودو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.

هشتم شك بين سه وچهار وپنج در حال ايستاده، كه بايد بنشيند وتشهّد بخواند و بعد از سلام نماز، دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.

نهم شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو بجا آورد.

*مسأله 1209- اگر يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد، نبايد نماز را بشكند و چنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است پس اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند، مثل روگرداندن از قبله، نماز را از سر گيرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحيح است.

*مسأله 1210- اگر يكي از شكهايي كه نماز احتياط براي آنها واجب است در نماز پيش آيد، چنانچه انسان نماز را تمام كند وبدون خواندن نماز احتياط، نماز را از سر بگيرد، معصيت كرده است پس اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند نماز را از سر گرفته، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحيح است.

*مسأله 1211- وقتي يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد، چنانكه گفته شد، بايد فوراً فكر كند ولي اگر چيزهائي كه به واسطه آنها ممكن است يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا شود، ولي شك معذلك از بين نرود، چنانچه كمي بعد فكر كند اشكال ندارد مثلاً اگر در سجده شك كند مي تواند تا بعد از سجده فكر كردن را تأخير بيندازد.

*مسأله 1212- اگر اوّل گمانش به يك طرف بيشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوي شود، بايد به دستور شك عمل نمايد، و اگر اوّل دو طرف در نظر او مساوي باشد وبطرفي كه وظيفه اوست بنا بگذارد، بعد گمانش بطرف ديگر برود، بايد همان طرف را بگيرد ونماز را تمام كند.

*مسأله 1213- كسي كه نمي داند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوي است بايد به دستور شك عمل كند.

*مسأله 1214- اگر بعد از نماز بداند كه در بين نماز حال ترديدي داشته كه مثلاً دو ركعت خوانده يا سه ركعت وبنا را بر سه گذاشته ولي نداند كه گمانش بخواندن سه ركعت بوده، يا هر دو طرف در نظر او مساوي بوده، بايد نماز احتياط را بخواند.

*مسأله 1215- اگر موقعي كه تشهّد مي خواند، يا بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه، و در همان موقع يكي از شكهايي كه اگر بعد ازتمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مي باشد براي او پيش آيد مثلاً شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، چنانچه به دستور آن شك عمل كند، نمازش صحيح است.

*مسأله 1216- اگر پيش از آن كه مشغول تشهّد شود يا پيش از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه و در همان موقع يكي از شكهايي كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است، برايش پيش آيد، نمازش باطل است.

*مسأله 1217- اگر موقعي كه ايستاده بين سه وچهار يا بين سه وچهار وپنج شك كند و يادش بيايد كه دو سجده از ركعت پيش بجا نياورد، نمازش باطل است.

*مسأله 1218- اگر شك او از بين برود و شك ديگري برايش پيش آيد، مثلاً اوّل شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، بعد شك كند سه ركعت خوانده يا چهار ركعت، بايد به دستور شك دوم عمل نمايد.

*مسأله 1219- اگر بعد از نماز شك كند كه در نماز مثلاً بين دو وچهار شك كرده، يا بين سه وچهار، احتياط واجب آن است كه به دستور هر دو عمل كند ونماز را هم دوباره بخواند.

*مسأله 1220- اگر بعد از نماز بفهمد كه در نماز شكّي براي او پيش آمده ولي نداند از شكهاي باطل بوده يا از شكهاي صحيح و اگر از شكهاي صحيح بوده كدام قسم آن بوده است، نماز را دوباره بخواند بعد از عمل بوظيفه شكهاي صحيح.

*مسأله 1221- كسي كه نشسته نماز مي خواند، اگر شكّي كند كه بايد براي آن يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بخواند، بايد دو ركعت نشسته بجا آورد، و اگر شكّي كند كه بايد براي آن دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند بايد دو ركعت نشسته بجا آورد.

*مسأله 1222- كسي كه ايستاده نماز مي خواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود، بايد مثل كسي كه نماز را نشسته مي خواند وحكم آن در مسأله پيش گفته شد، نماز احتياط را بجا آورد.

*مسأله 1223- كسي كه نشسته نماز مي خواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد، بايد بوظيفه كسي كه نماز را ايستاده مي خواند، عمل كند اگرچه در اين سه مسأله احتياط مستحبّ آن است كه نماز را هم اعاده نمايد.