مبطلات نماز

*مسأله 1135- دوازده چيز نماز را باطل مي كند، و آنها را مبطلات مي گويند:

اوّل آن كه در بين نماز يكي از شرطهاي آن از بين برود، مثلاً در بين نماز بفهمد مكانش غصبي است.

دوم آن كه در بين نماز عمداً يا سهواً يا ازروي ناچاري، چيزي كه وضو يا غسل را باطل مي كند پيش آيد، مثلاً بول از او بيرون آيد ولي كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول وغائط خودداري كند، اگر در بين نماز بول يا غائط از او خارج شود، چنانچه به دستوري كه در احكام وضو گفته شد رفتار نمايد، نمازش باطل نمي شود و نيز اگر در بين نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتي كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحيح است.

*مسأله 1136- كسي كه بي اختيار خوابش برده، اگر نداند كه در بين نماز خوابش برده يا بعد از آن، بايد نمازش را دوباره بخواند.

*مسأله 1137- اگر بداند با اختيار خودش خوابيده وشك كند كه بعد از نماز بوده، يا در بين نماز يادش رفته كه مشغول نماز است وخوابيده، اگر بداند كه خواب او بعد از بناي بر فراغ بوده، نماز او صحيح است والاّ در صحّت نمازش اشكال است.

*مسأله 1138- اگر در حال سجده از خواب بيدار شود وشكّ كند كه در سجده آخر نماز است، يا در سجده شكر بايد آن نماز را دوباره بخواند.

سوم از مبطلات نماز بنابر احتياط واجب آن است كه مثل بعض كساني كه شيعه نيستند دستها را روي هم بگذارند و لذا بايد نماز را احتياطاً دوباره اعاده كند و اين فعل در نماز حرام مي باشد.

*مسأله 1139- هرگاه براي ادب دستها را روي هم بگذارد، اگرچه مثل آنها نباشد، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند، ولي اگر از روي فراموشي يا ناچاري يا براي كار ديگري مثل خاراندن دست ومانند آن، دستها را رويهم بگذارد، اشكال ندارد.

چهارم از مبطلات نماز بنابر احتياط واجب آن است كه بعد از خواندن حمد، آمين بگويد و لذا نماز را احتياطاً دوباره اعاده كند، اگرچه نفس اين فعل در نماز حرام است ولي اگر اشتباهاً يا از روي تقيّه بگويد، نمازش باطل نمي شود.

پنجم از مبطلات نماز آن است كه عمداً يا از روي فراموشي پشت به قبله كند، يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمداً به قدري برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگرچه بطرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل است.

*مسأله 1140- اگر عمداً سر را به قدري بگرداند كه بتواند پشت سر را ببيند، نمازش باطل است و اگر سهواً سر را به اين مقدار بگرداند، احتياط واجب آن است كه نماز را تمام كند ودوباره بخواند ولي اگر سر را كمي بگرداند، عمداً باشد، يا اشتباهاً، نمازش باطل نمي شود.

ششم از مبطلات نماز آن است كه عمداً كلمه اي بگويد كه دو حرف يا بيشتر باشد، اگرچه معني هم نداشته باشد، ولي اگر سهواً بگويد نماز باطل نمي شود.

*مسأله 1141- اگر كلمه اي بگويد كه يك حرف دارد، چنانچه آن كلمه معني داشته باشد مثل (ق) كه در زبان عربي به معناي اين است كه نگهداري كن، چنانچه معناي آن را بداند وقصد آن را نمايد، نمازش بنابر احتياط واجب باطل مي شود، بلكه اگر قصد معناي آن را نكند ولي ملتفت معناي آن باشد، احتياط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.

*مسأله 1142- سرفه كردن و آروغ زدن وآه كشيدن در صورتي كه صدق تكلّم نكند در نماز اشكال ندارد ولي گفتن آخ وآه ومانند اينها كه دو حرف است، اگر عمدي باشد، نماز را باطل مي كند مگر آن كه گفتن آه شكايت نزد خدا باشد، نمازش را باطل نمي كند.

*مسأله 1143- اگر كلمه اي را به قصد ذكر بگويد مثلاً به قصد ذكر بگويد: «اللّه اكبر» و در موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چيزي را به ديگري بفهماند، اشكال ندارد ولي چنانچه به قصد اين كه چيزي به كسي بفهماند بگويد نماز او باطل است و اگرچه قصد ذكر هم داشته باشد.

*مسأله 1144- خواندن قرآن در نماز، غير از چهار سوره اي كه سجده واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد، ولي احتياط واجب آن است كه در نمازهاي واجب دعاي غير عربي نخواند.

*مسأله 1145- اگر چيزي از حمد وسوره وذكرهاي نماز را عمداً در صورتي كه به قصد جزئيّت نباشد يا احتياطاً چند مرتبه بگويد اشكال ندارد، ولي اگر از روي وسواس چند مرتبه بگويد، صحّت نماز محلّ تأمّل است.

*مسأله 1146- در حال نماز، انسان نبايد به ديگري سلام كند و اگر ديگري به او سلام كند، بايد همانطور كه او سلام كرده جواب دهد، مثلاً اگر گفته سلام عليكم در جواب بگويد سلام عليكم ونبايد عليكم السلام بگويد و بنابر احتياط واجب بايد بين سلام وجواب مماثلت در تعريف وتنكير وافراد وجمع باشد.

*مسأله 1147- انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير نماز فوراً بگويد، و اگر عمداً يا از روي فراموشي جواب سلام را به قدري طول دهد، كه اگر جواب بگويد، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نيست.

*مسأله 1148- بايد جواب سلام را طوري بگويد كه سلام كننده بشنود، ولي اگر سلام كننده كر باشد، چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد كافي است.

*مسأله 1149- واجب نيست كه نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگويد يعني از خداوند عالم براي كسي كه سلام كرده سلامتي بخواهد اگرچه قصد دعا بهتر است.

*مسأله 1150- اگر زن يا مرد نامحرم يا بچه مميّز يعني بچه اي كه خوب وبد را مي فهمد به نمازگزار سلام كند، نمازگزار بايد جواب او را بدهد ولي در جواب سلام زن بنابر احتياط واجب بگويد، سلام عليك وكاف را زير وزبر و پيش ندهد.

*مسأله 1151- اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد، معصيت كرده ولي نمازش صحيح است.

*مسأله 1152- اگر كسي به نمازگزار شكسته سلام كند بنحوي كه سلام حساب نشود، جواب او واجب نيست.

*مسأله 1153- جواب سلام كسي كه از روي مسخره يا شوخي سلام مي كند واحب نيست.

*مسأله 1154- اگر كسي به عدّه اي سلام كند، جواب سلام او برهمه آنان واجب است، ولي اگر يكي از آنان جواب دهد كافي است.

*مسأله 1155- اگر كسي به عدّه اي سلام كند و كسي كه سلام كننده قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد، باز هم جواب سلام او بر آن عدّه واجب است.

*مسأله 1156- اگر به عدّه اي سلام كند و كسي كه بين آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده، قصد سلام كردن باو را هم داشته يا نه، نبايد جواب بدهد و همچنين است بنابر احتياط واجب اگر بداند قصد او را هم داشته ولي ديگري جواب سلام را بدهد، امّا اگر بداند كه قصد او را هم داشته وديگري جواب ندهد، بايد جواب او را بگويد.

*مسأله 1157- سلام كردن مستحبّ است وخيلي سفارش شده است كه سواره به پياده وايستاده به نشسته وكوچكتر به بزرگتر سلام كند.

*مسأله 1158- اگر دو نفر باهم به يكديگر سلام كنند، بر هريك واجب است جواب سلام ديگري را بدهد.

*مسأله 1159- در غير نماز، مستحبّ است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد، مثلاً اگر كسي گفت سلام عليكم، در جواب بگويد سلام عليكم ورحمة اللّه.

هفتم ازمبطلات نماز خنده با صدا وعمدي است و چنانچه سهواً با صدا بخندد، نمازش صحيح است درصورتي كه از وضع نمازگزار خارج نشود ولي لبخند نماز را باطل نمي كند.

*مسأله 1160- اگر براي جلوگيري از صداي خنده حالش تغيير كند، مثلاً رنگش سرخ شود، بنابر احتياط واجب، بايد نمازش را دوباره بخواند.

هشتم از مبطلات نماز آن است كه براي كار دنيا عمداً با صدا گريه كند، و احتياط واجب آن است كه براي كار دنيا بي صدا هم گريه نكند، ولي اگر از ترس خدا يا براي آخرت گريه كند، آهسته باشد يا بلند اشكال ندارد، بلكه از بهترين اعمال است.

نهم از مبطلات نماز كاري است كه صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پريدن ومانند اينها، كم باشد يا زياد اگر عمداً باشد، و اگر از روي فراموشي باشد نمازش صحيح است ولي كاري كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن به دست اشكال ندارد.

*مسأله 1161- اگر در بين نماز به قدري ساكت بماند كه نگويند نماز مي خواند، نمازش باطل مي شود اگر عمداً باشد، و اگر از روي فراموشي باشد نمازش صحيح است.

*مسأله 1162- اگر در بين نماز كاري انجام دهد، يا مدّتي ساكت شود وشكّ كند كه نماز به هم خورده يا نه، نمازش صحيح است.

دهم از مبطلات نماز، خوردن وآشاميدن است كه اگر در نماز طوري بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز مي خواند اگر عمداً باشد نمازش باطل است، و اگر از روي فراموشي باشد نمازش باطل نمي شود ولي كسي كه مي خواهد روزه بگيرد، اگر پيش از اذان صبح، نماز وتر بخواند وتشنه باشد، چنانچه بترسد كه اگر نماز را تمام كند صبح شود، در صورتي كه آب روبروي او و در سه قدمي باشد مي تواند در بين نماز آب بياشامد، امّا بايد كاري كه نماز را باطل مي كند مثل روگرداندن از قبله انجام ندهد.

*مسأله 1163- اگر به واسطه خوردن يا آشاميدن عمدي، موالات نماز به هم بخورد، يعني طوري شود كه نگويند نماز را پشت سر هم مي خواند، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.

*مسأله 1164- اگر در بين نماز، غذايي را كه در دهان يا لاي دندانها مانده فرو ببرد، نمازش باطل نمي شود و نيز اگر قند يا شكر ومانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود وفرو رود اشكال ندارد.

يازدهم از مبطلات نماز، شكّ در ركعتهاي نماز دو ركعتي يا سه ركعتي، يا در دو ركعت اوّل نمازهاي چهار ركعتي است.

دوازدهم از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند، يا چيزي را كه ركن نيست، عمداً كم يا زياد نمايد.

*مسأله 1165- اگر بعد از نماز شكّ كند كه در بين نماز كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده يا نه، نمازش صحيح است.