قرائت

*مسأله 987- در ركعت اوّل ودوم نمازهاي واجب يوميّه، انسان بايد، اوّل حمد و بعد از آن يك سوره تمام بخواند.

*مسأله 988- اگر وقت نماز تنگ باشد، يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد، يا درنده يا چيز ديگري باو صدمه بزند نبايد سوره را بخواند.

*مسأله 989- اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد، بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد، سوره را از اوّل بخواند.

*مسأله 990- اگر حمد وسوره يا يكي از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد، نمازش صحيح است.

*مسأله 991- اگر پيش از آن كه براي ركوع خم شود، بفهمد كه حمد وسوره را نخوانده، بايد بخواند و اگر بفهمد سوره را نخوانده، بايد فقط سوره را بخواند ولي اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده، بايد اوّل حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند و نيز اگر خم شود و پيش از آن كه به ركوع برسد، بفهمد حمد وسوره، يا سوره تنها، يا حمد تنها را نخوانده، بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد.

*مسأله 992- خواندن يكي از سوره هايي كه آيه سجده واجبه دارد و در «مسأله 361» اسماء آنها را بيان نموده ايم عمدا،ً نماز را باطل مي كند.

*مسأله 993- اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره اي شود كه سجده واجب دارد چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد، بنابر احتياط واجب آن سوره را رها كند وسوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد وسجده آن را اشتباهاً آورده نمازش را تمام كند، نمازش صحيح است و اگر ملتفت بشود قبل از اين كه سجده را بنمايد بايد سجده كند ونمازش باطل است، و اگر از روي عصيان سجده را نياورد احتياط واجب آن است كه نماز را تمام كند و بعد اعاده نمايد.

*مسأله 994- اگر در نماز آيه سجده را بشنود، يا گوش دهد، نمازش صحيح است و بايد درحال نماز ايماءً سجده كند و بعد از نماز، سجده آن را بجا آورد.

*مسأله 995- در نماز مستحبّي خواندن سوره لازم نيست، اگرچه آن نماز به واسطه نذر كردن واجب شده باشد، ولي در بعضي از نمازهاي مستحبّي مثل نماز وحشت كه سوره مخصوصي دارد، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار كرده باشد، بايد همان سوره را بخواند.

*مسأله 996- در نماز جمعه ونماز ظهر روز جمعه مستحبّ است در ركعت اوّل بعد از حمد سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد سوره منافقين را بخواند، و اگر مشغول يكي از اينها شود، بنابر احتياط واجب نمي تواند آن را رها كند وسوره ديگر بخواند.

*مسأله 997- اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو اللّه احد يا سوره قل يا ايّها الكافرون شود، نمي تواند آن را رها كند وسوره ديگر بخواند، ولي در نماز جمعه ونماز ظهر روز جمعه اگر از روي فراموشي به جاي سوره جمعه و منافقين، يكي از اين دو سوره را بخواند، مادامي كه تجاوز از نصف نكرده، مي تواند آن را رها كند وسوره جمعه ومنافقين را بخواند.

*مسأله 998- اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمداً سوره «قل هو اللّه احد» يا سوره «قل يا ايّها الكافرون» بخواند، اگرچه به نصف نرسيده باشد، بنابر احتياط واجب نمي تواند رها كند وسوره جمعه ومنافقين را بخواند.

*مسأله 999- اگر در نماز، غير از سوره «قل هو اللّه احد وقل يا ايّها الكافرون»، سوره ديگر بخواند، تا تجاوز از نصف نكرده مي تواند رها كند وسوره ديگر بخواند.

*مسأله 1000- اگر مقداري از سوره را فراموش كند، يا از روي ناچاري، مثلاً به واسطه تنگي وقت يا جهت ديگري نشود آن را تمام نمايد، مي تواند آن سوره را رها كند وسوره ديگر بخواند، اگرچه از نصف گذشته باشد، يا سوره اي را كه مي خوانده «قل هو اللّه احد» يا «قل يا ايّها الكافرون» باشد.

*مسأله 1001- بر مرد واجب است حمد وسوره نماز صبح ومغرب وعشا را بلند بخواند، وبر مرد و زن واجب است حمد وسوره نماز ظهر وعصر را آهسته بخوانند.

*مسأله 1002- مرد بايد در نماز صبح ومغرب وعشا مواظب باشد كه تمام كلمات حمد وسوره حتّي آخر آنها را بلند بخواند.

*مسأله 1003- زن مي تواند حمد وسوره نماز صبح ومغرب وعشا را بلند يا آهسته بخواند ولي اگر نامحرم صدايش را بشنود، بنابر احتياط واجب بايد آهسته بخواند.

*مسأله 1004- اگر در جايي كه بايد نماز را بلند بخواند، عمداً آهسته بخواند، يا در جايي كه بايد آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند نمازش باطل است ولي اگر از روي فراموشي يا ندانستن مسأله باشد صحيح است و اگر در بين خواندن حمد وسوره هم بفهمد اشتباه كرده، لازم نيست مقداري را كه خوانده دوباره بخواند.

*مسأله 1005- اگر كسي در خواندن حمد وسوره بيشتر از معمول صدايش را بلند كند، مثلاً آنها رابا فرياد بخواند، نمازش باطل است.

*مسأله 1006- انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسي كه به هيچ قسم نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد بايد هر طور كه مي تواند بخواند و احتياط مستحبّ آن است كه نماز را به جماعت بجا آورد.

*مسأله 1007- كسي كه حمد وسوره وچيزهاي ديگر نماز را بخوبي نمي داند و مي تواند ياد بگيرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بايد ياد بگيرد و اگر وقت تنگ است بنابر احتياط واجب در صورتي كه ممكن باشد بايد نمازش را به جماعت بخواند.

*مسأله 1008- مزد گرفتن براي ياد دادن واجبات نماز حرام است ولي براي مستحبّات آن اشكال ندارد.

*مسأله 1009- اگر يكي از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمداً آن را نگويد يا به جاي حرفي حرف ديگر بگويد مثلاً به جاي (ض) (ظ) بگويد، يا جايي كه بايد بدون زير وزبر خوانده شود، زير وزبر بدهد يا تشديد را نگويد نماز او باطل است.

*مسأله 1010- اگر انسان كلمه اي را صحيح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده نماز او صحيح است اگرچه احتياط مستحبّ آن است كه دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.

*مسأله 1011- اگر زير وزبر كلمه اي را نداند يا ندانـد مثلاً كلمه اي به (س) است يا به (ص) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند، مثل آن كه در اهدنا الصراط المستقيم، المستقيم را يك مرتبه باسين ويك مرتبه با صاد بخواند، نمازش باطل است.

*مسأله 1012- اگر در كلمه اي و او باشد وحرف قبل از و او در آن كلمه پيش داشته باشد وحرف بعد از و او در آن همزه (ء) باشد مثل كلمه سواء، بنابر احتياط مستحبّ آن و او را مدّ بدهد يعني آن را بكشد و همچنين اگر در كلمه اي (الف) باشد وحرف قبل از الف در آن كلمه زبر داشته باشد وحرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء، بايد الف آن را بكشد و نيز اگر در كلمه اي (ي) باشد وحرف پيش از (ي) در آن كلمه زير داشته باشد وحرف بعد از (ي) در آن كلمه همزه باشد (جيء) (ي) را با مد بخواند ولي اگر بعد از اين و او والف و يا به جاي همزه (ء) حرفي باشد كه ساكن است يعني زير وزبر و پيش ندارد، بايد اين سه حرف را با مدّ بخواند، مثلاً در «وَلا الضّالِينَ» كه بعد از الف، حرف لام ساكن است، بايد الف آن را با مدّ بخواند و چنانچه به اين دستور رفتار نكند، نماز او باطل است.

*مسأله 1013- احتياط واجب آن است كه در نماز، وقف به حركت ننمايد و احتياط مستحبّ آن است كه وصل به سكون ننمايد ومعني وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اي را بگويد وبين آن وكلمه بعدش فاصله دهد، مثلاً بگويد: «الرَحْمنِ الرَّحيم» وميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدري فاصله دهد و بگويد: «مالِكِ يَوْمِ الدّين» و معني وصل به سكون آن است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اي را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آن كه بگويد الرحمن الرحيم وميم الرحيم را زير ندهد وفوراً مالك يوم الدين را بگويد.

*مسأله 1014- در ركعت سوم وچهارم نماز مي تواند فقط يك حمد بخواند، يا بنابر احتياط مستحبّ سه مرتبه تسبيحات اربعه بگويد، سه مرتبه بگويد: «سُبْحانَ اللّهِ وَالحَمْدُ لِلّهِ وَلا إلهَ إلاّ اللّهُ وَاللّهُ أكْبَر»، اگرچه يك مرتبه كافي است و مي تواند در يك ركعت حمد و در ركعت ديگر تسبيحات بگويد و بهتر آن است در هر دو ركعت تسبيحات بخواند.

*مسأله 1015- در تنگي وقت بايد تسبيحات اربعه را يك مرتبه بگويد.

*مسأله 1016- بر مرد و زن واجب است كه در ركعت سوم وچهارم نماز، حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند.

*مسأله 1017- اگر در ركعت سوم وچهارم حمد بخواند، بنابر احيتاط واجب بايد بسم الله آن را هم آهسته بگويد.

*مسأله 1018- كسي كه نمي تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند بايد در ركعت سوم وچهارم حمد بخواند.

*مسأله 1019- اگر در دو ركعت اوّل نماز به خيال اين كه دو ركعت آخر است تسبيحات بگويد، چنانچه پيش از ركوع بفهمد، بايد حمد وسوره را بخواند و اگر در ركوع يا بعد از ركوع بفهمد، نمازش صحيح است.

*مسأله 1020- اگر در دو ركعت آخر نماز به خيال اين كه در دو ركعت اوّل است حمد بخواند، يا در دو ركعت اوّل نماز با اين كه گمان مي كرده در دو ركعت آخر است حمد بخواند، چه پيش از ركوع بفهمد چه بعد از آن، نمازش صحيح است.

*مسأله 1021- اگر در ركعت سوم يا چهارم مي خواست حمد بخواند، تسبيحات به زبانش آمد يا مي خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد، بايد آن را رها كند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند، ولي اگر عادتش خواندن چيزي بوده كه بزبانش آمده، مي تواند همان را تمام كند ونمازش صحيح است.

*مسأله 1022- كسي كه عادت دارد در ركعت سوم وچهارم تسبيحات بخواند، اگر بدون قصد مشغول خواندن حمد شود، بايد آن را رها كند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.

*مسأله 1023- در ركعت سوم وچهارم مستحبّ است بعد از تسبيحات استغفار كند، مثلاً بگويد: «أسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّي وَأتوبُ إلَيْه»، يا بگويد: «اللّهُمَّ اغٌفِر لِي»، و كسي كه مشغول گفتن استغفار است، اگر شكّ كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، چنانچه عادت داشته در نماز فقط بعد از تسبيحات استغفار كند، به شك اعتنا نكند وامّا اين كه در جاهاي ديگر نماز هم استغفار مي كرده، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند و نيز اگر نمازگزار پيش از خم شدن براي ركوع در حالي كه مشغول گفتن استغفار نيست، شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.

*مسأله 1024- اگر در ركوع ركعت سوم يا چهارم يا در حال رفتن به ركوع، شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه، بايد به شكّ خود اعتنا نكند.

*مسأله 1025- هرگاه شكّ كند كه آيه يا كلمه اي را درست گفته يا نه، اعتنا به آن لازم است و بايد اعاده نمايد اگر تجاوز نكرده باشد بلكه با تجاوز هم، به قصد احتياط مي تواند اعاده نمايد.

*مسأله 1026- مستحبّ است در ركعت اوّل، پيش از خواندن حمد بگويد: «أعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم» و در ركعت اوّل ودوم نماز ظهر وعصر، «بسم اللّه» را بلند بگويد وحمد وسوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند، يعني آن را به آيه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد وسوره به معناي آيه توجّه داشته باشد و اگر نماز را به جماعت مي خواند، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادي مي خواند، بعد از آن كه حمد خودش تمام شد، بگويد: «الحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمين»، بعد ازخواندن سوره «قل هو اللّه احد»، يك يا دو يا سه مرتبه «كَذلِكَ اللّهُ رَبّي» يا سه مرتبه «كَذلِكَ اللّهُ رَبُّنا» بگويد، و بعد از خواندن سوره كمي صبر كند، بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد، يا قنوت را بخواند.

*مسأله 1027- مستحبّ است درتمام نمازها در ركعت اوّل، سوره «انّا انزلناه» و در ركعت دوم، سوره «قل هو اللّه احد» رابخواند.

*مسأله 1028- مكروه است درتمام نمازهاي يكشبانه روز، سوره «قل هو اللّه احد» را نخواند.

*مسأله 1029- خواندن سوره «قل هو اللّه احد» به يك نفس مكروه است.

*مسأله 1030- سوره اي را كه در ركعت اوّل خوانده مكروه است، در ركعت دوم بخواند ولي اگر سوره «قل هو اللّه احد» را در هر دو ركعت بخواند مكروه نيست.