چيزهائي كه سفر را قطع مي كند

چند چيز است كه سفر را قطع مي كند و بايد نماز را تمام خواند:
اول: رسيدن به وطن

(مسأله 1044) مسافري كه در سفر از وطن خود عبور مي كند، وقتي به جائي برسد كه ديوار وطن خود را ببيند و صداي اذان آن را بشنود بايد نماز را تمام بخواند.

(مسأله 1045) مسافري كه در بين مسافرت به وطنش رسيده، تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را تمام بخواند. ولي اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود، يا مقداري برود و برگردد كه رفتن و برگشتن هشت فرسخ مي شود. وقتي به جائي برسد كه ديوار وطن را نبيند و صداي اذان آن را نشنود، بايد نماز را شكسته بخواند.

(مسأله 1046) محلي را كه انسان براي اقامت و زندگي خود اختيار كرده وطن اوست، چه در آنجا به دنيا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، يا خودش آنجا را براي زندگي اختيار كرده باشد.

(مسأله 1047) اگر قصد دارد در محلي كه وطن اصليش نيست مدتي بماند و بعد به جاي ديگر رود، اين محل حكم وطن را دارد بنابر اين كارمندان دولت كه براي مدتي معيّن يا غير معيّن براي محلي اعزام مي شوند چون در آنجا مسافر نيستند، حكم وطن را دارد.

(مسأله 1048) كسي كه در دو محل زندگي مي كند، مثلاً شش ماه در شهري و شش ماه در شهر ديگر مي ماند، هر دو به حكم وطن اوست. و نيز اگر بيشتر از دو محل را براي زندگي خود اختيار كرده باشد، همه آنها حكم وطن او حساب مي شود.

(مسأله 1049) در غير وطن اصلي و وطن غيراصلي كه ذكر شد در جاهاي ديگر اگر قصد اقامه نكند نمازش شكسته است چه ملكي در آنجا داشته باشد يا نداشته باشد و چه در آنجا شش ماه مانده باشد يا نه.
صفحه 285

(مسأله 1050) اگر به جائي برسد كه وطن او بوده و از آنجا صرف نظر كرده نبايد نماز را تمام بخواند، اگر چه وطن ديگري هم براي خود اختيار نكرده باشد.
دوم: قصد اقامت ده روز

(مسأله 1051) مسافري كه قصد دارد، ده روز پشت سر هم در محلي بماند، يا مي داند كه بدون اختيار ده روز در محلي مي ماند، در آن محل بايد نماز را تمام بخواند.

(مسأله 1052) مسافري كه مي خواهد ده روز در محلي بماند، در صورتي بايد نماز را تمام بخواند كه بخواهد تمام ده روز را در يكجا بماند پس اگر بخواهد مثلاً ده روز در نجف و كوفه يا در تهران و شميران بماند، بايد نماز را شكسته بخواند.

(مسأله 1053) مسافري كه مي خواهد ده روز در محلي بماند، اگر از اول قصد داشته باشد كه در بين ده روز به اطراف آنجا برود; چنانچه جائي كه مي خواهد برود اگر به اندازه اي دور نيست كه مسافرت حساب شود، بايد در همه ده روز نماز را تمام بخواند و اگر به اندازه اي باشد كه عرفا مسافرت حساب شود بايد در تمام ده روز نماز را شكسته بخواند.

(مسأله 1054) اگر مسافر قصد كند ده روز در محلي بماند; چنانچه پيش از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود. يا مردّد شود كه در آنجا بماند يا به جاي ديگر برود، بايد نماز را شكسته بخواند و اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود; يا مردّد شود، تا وقتي در آنجا هست، بايد نماز را تمام بخواند.

(مسأله 1055) مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر روزه بگيرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه يك نماز چهار ركعتي خوانده باشد، روزه اش صحيح است و تا وقتي در آنجا هست بايد نمازهاي خود را تمام بخواند و روزه ها را هم بگيرد و اگر يك نماز چهار ركعتي نخوانده باشد، احتياط واجب آن است كه روزه آن روز را تمام كند و قضاء آن را نيز بگيرد اما نمازهاي خود را بايد شكسته بخواند و روزهاي بعد هم نمي تواند روزه بگيرد.

(مسأله 1056) مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر از ماندن منصرف شود و
صفحه 286

شك كند پيش از آن كه از قصد ماندن برگردد، يك نماز چهار ركعتي خوانده يا نه، بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند.

(مسأله 1057) اگر مسافر به نيّت اين كه نماز را شكسته بخواند; مشغول نماز شود و در بين نماز تصميم بگيرد كه ده روز يا بيشتر بماند، بايد نماز را چهار ركعتي تمام نمايد.

(مسأله 1058) مسافري كه قصد كرده ده روز در جائي بماند، اگر در بين نماز چهار ركعتي از قصد خود برگردد، چنانچه مشغول ركعت سوم نشده، بايد نماز را دو ركعتي تمام نمايد و بقيه نمازهاي خود را شكسته بخواند. و اگر به ركوع ركعت سوم رفته نمازش باطل ولي تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را شكسته بخواند.

(مسأله 1059) مسافري كه قصد كرده ده روز در جائي بماند اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جائي كه كمتر از چهار فرسخ است برود و به محل اقامه خود به عنوان محل اقامت برگردد، بايد نماز را تمام بخواند و اگر به عنوان منزلي كه در بين راه است عبور كند، نماز او شكسته است.

(مسأله 1060) مسافري كه قصد كرده ده روز در جائي بماند، اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جاي ديگري كه كمتر از هشت فرسخ است، برود و ده روز در آنجا بماند، بايد در رفتن و در جائي كه قصد ماندن ده روز كرده، نمازهاي خود را تمام بخواند. ولي اگر جائي كه مي خواهد برود هشت فرسخ يا بيشتر است بايد موقع رفتن نمازهاي خود را شكسته بخواند و چنانچه در آنجا قصد ماندن ده روز كرد، نمازش را تمام بخواند.

(مسأله 1061) مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جائي كه كمتر از چهار فرسخ است برود، چنانچه مردد باشد كه به محل اولش برگردد يا نه، يا به كلي از برگشتن به آنجا غافل باشد، يا بخواهد برگردد ولي مردد باشد كه ده روز در آنجا بماند يا نه، يا آن كه از ده روز ماندن در آنجا و مسافرت از آنجا غافل باشد، بايد از وقتي كه مي رود و برمي گردد و بعد از برگشتن; نمازهاي خودرا تمام بخواند.
صفحه 287
سوم: توقف يك ماه بدون قصد

(مسأله 1062) اگر مسافر بعد از رسيدن به هشت فرسخ سي روز در محلي بماند و در تمام سي روز در رفتن و ماندن مردد باشد، بعد از گذشتن سي روز اگرچه مقدار كمي در آنجا بماند، بايد نماز را تمام بخواند ولي اگر پيش از رسيدن به هشت فرسخ در رفتن بقيه راه مردد شود; اگر به مقدار چهار فرسخ نرفته باشد از وقتي كه مردد مي شود، بايد نماز را تمام بخواند.

(مسأله 1063) مسافري كه مي خواهد نه روز يا كمتر در محلي بماند اگر بعد از آن كه نه روز يا كمتر در آنجا ماند، بخواهد دوباره نه روز ديگر يا كمتر بماند همين طور تا سي روز، روز سي و يكم بايد نماز را تمام بخواند.

(مسأله 1064) مسافري كه سي روز مردد بوده در صورتي بايد نماز را تمام بخواند كه سي روز در يكجا بماند، پس اگر مقداري از آن را در جائي و مقداري را در جاي ديگر بماند، بعد از سي روز هم بايد نماز را شكسته بخواند.