شرط پنجم
آنكه براي كار حرام سفر نكند و اگر براي كار حرامي مانند دزدي سفر كند بايد نماز را تمام بخواند و همچنين است اگر خودِ سفر، حرام باشد مثل آنكه سفر براي او ضرر داشته باشد يا زن بدون اجازه شوهر و فرزند با نهي پدر و مادر سفري بروند كه بر آنان واجب نباشد ولي اگر مثل سفر حج واجب باشد بايد نماز را شكسته بخواند.
مسأله 1322 ـ سفري كه اسباب اذيت پدر و مادر باشد حرام است و انسان بايد در آن سفر نماز را تمام بخواند و روزه هم بگيرد.
مسأله 1323 ـ كسي كه سفر او حرام نيست و براي كارِ حرام هم سفر نمي كند اگرچه در سفر معصيتي انجام دهد مثلاً غيبت كند يا شراب بخورد بايد نماز را شكسته بخواند.
مسأله 1324 ـ اگر مخصوصاً براي آنكه كار واجبي را ترك كند مسافرت نمايد، نمازش تمام است. پس كسي كه بدهكار است اگر بتواند بدهي خود را بدهد و طلب كار هم مطالبه كند چنانچه در سفر نتواند بدهي خود را بدهد و مخصوصاً براي فرار از
[221]
دادن قرض مسافرت نمايد بنابر احتياط واجب نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند ولي اگر مخصوصاً براي ترك واجب مسافرت نكند بايد نماز را شكسته بخواند و احتياط واجب آن است كه هم شكسته و هم تمام بخواند.
مسأله 1325 ـ اگر سفر او سفرِ حرام نباشد ولي حيوان سواري يا مركب ديگري كه سوار است غصبي باشد نمازش شكسته است ولي اگر در زمين غصبي مسافرت كند بنابر احتياط واجب بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.
مسأله 1326 ـ كسي كه با ظالم مسافرت مي كند اگر ناچار نباشد و مسافرت او كمك به ظالم باشد بايد نماز را تمام بخواند و اگر ناچار باشد يا مثلاً براي نجات دادن مظلومي با او مسافرت كند نمازش شكسته است.
مسأله 1327 ـ اگر به قصد تفريح و گردش مسافرت كند حرام نيست و بايد نماز را شكسته بخواند.
مسأله 1328 ـ اگر براي لهو و خوش گذراني به شكار رود نمازش تمام است و چنانچه براي تهيّه معاش به شكار رود نمازش شكسته است و اگر براي كسب و زياد كردن مال برود احتياط واجب آن است كه نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند ولي بايد روزه نگيرد.
مسأله 1329 ـ كسي كه براي معصيت سفر كرده موقعي كه از سفر برمي گردد اگر توبه كرده بايد نماز را شكسته بخواند و اگر توبه نكرده بايد نماز را تمام بخواند. و اگر برگشتن از سفر در نظر عرف جزء رفتن به سفر، معصيت محسوب شود، احتياط مستحب آن است كه هم شكسته و هم تمام بخواند.
مسأله 1330 ـ كسي كه سفر او سفر معصيت است اگر در بين راه از قصد معصيت برگردد چنانچه باقي مانده راه هشت فرسخ باشد يا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد به شرط آنكه رفتن آن از چهار فرسخ كمتر نباشد بايد نماز را شكسته بخواند.
مسأله 1331 ـ كسي كه براي معصيت سفر نكرده اگر در بين راه قصد كند كه بقيه راه را براي معصيت برود بايد نماز را تمام بخواند ولي نمازهائي را كه شكسته خوانده صحيح است.