نماز قضا
(مسأله 1379) كسي كه نماز يوميه خود را در وقت آن نخوانده بايد قضاي آنرا بجا آورد، اگر چه در تمام وقت نماز خواب مانده، يا بواسطه مستي نماز نخوانده باشد، ولي نمازهائي را كه زن در حال حيض يا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهاي يوميه باشد چه غير آن.
(مسأله 1380) اگر بعد از وقت نماز بفهمد نمازي را كه خوانده باطل بوده بايد قضاي آنرا بخواند.
(مسأله 1381) كسي كه نماز قضا دارد، بايد در خواندن آن كوتاهي نكند، ولي واجب نيست فورا آنرا بجا آورد.
(مسأله 1382) كسي كه نماز قضا دارد ميتواند نماز مستحبي بخواند.
(مسأله 1383) اگر انسان احتمال دهد كه نماز قضائي دارد يا نمازهائي را كه خوانده صحيح نبوده، مستحب است احتياطا قضاي آنها را بجا آورد.
(مسأله 1384) در قضاي نمازهاي يوميه ترتيب لازم نيست - مگر در نمازهائي كه در اداي آنها ترتيب هست، مثل نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا از يك روز - اگر چه بهتر در غير آنها نيز مراعات ترتيب است.
(مسأله 1385) اگر بخواهد قضاي چند نماز غير يوميه مانند نماز آيات را بخواند، يا مثلا بخواهد قضاي يك نماز يوميه و چند نماز غير يوميه را بخواند، لازم نيست آنها را به ترتيب بجا آورد.
(مسأله 1386) اگر ترتيب نمازهائي را كه نخوانده فراموش كند بهتر آنست كه طوري آنها را بخواند كه يقين كند به ترتيبي كه قضا شده بجا آورده است، مثلا اگر قضاي يك نماز ظهر و يك نماز مغرب بر او واجب است و نميداند كدام اول قضا
شده، اول يك نماز مغرب و بعد از آن يك نماز ظهر و دوباره نماز مغرب را بخواند، يا اول يك نماز ظهر و بعد از آن يك نماز مغرب، و دوباره نماز ظهر را بخواند، تا يقين كند هر كدام را كه اول قضا شده اول خوانده است.
(مسأله 1387) اگر نماز ظهر يك روز و نماز عصر روز ديگر يا دو نماز ظهر يا دو نماز عصر از او قضا شده و نميداند كدام اول قضا شده است چنانچه دو نماز چهار ركعتي بخواند بنيت اين كه اولي قضاي نماز روز اول ودومي قضاي نماز روز دوم باشد در حاصل شدن ترتيب كافيست.
(مسأله 1388) اگر يك نماز ظهر و يك نماز عشا يا يك نماز عصر و يك نماز عشا از او قضا شود، و نداند كدام اول قضا شده است، بهتر آنست كه طوري آنها را بخواند كه يقين كند بترتيب بجا آورده است، مثلااگر يك نماز ظهر و يك نماز عشا از او قضا شده واولي آنها را نميداند، اول يك نماز ظهر بعد از آن يك نماز عشا، دوباره يك نماز ظهر بخواند، يا اول يك نماز عشا بعد يك نماز ظهر، دوباره يك نماز عشا بخواند.
(مسأله 1389) كسيكه ميداند يك نماز چهار ركعتي نخوانده ولي نميداند نماز ظهر است يا نماز عشا، اگر يك نماز چهار ركعتي به نيت قضاي نمازي كه نخوانده بجا آورد كافيست، و نسبت به جهر و اخفات مخير ميباشد.
(مسأله 1390) كسي كه پنج نماز پشت سر هم از او قضا شده و نميداند اولي آنها كدامست، چنانچه نه نماز بترتيب بخواند مثلا از نماز صبح شروع كند و بعد از آن كه ظهر و عصر و مغرب و عشا را خواند دو مرتبه نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب را بخواند يقين به ترتيب حاصل نموده است.
(مسأله 1391) كسي كه ميداند نمازهاي پنجگانه او هر كدام از يك روز قضا شده و ترتيب آنها را نميداند، بهتر اين است كه نماز پنج شبانه روز را بخواند، و اگر شش نماز از شش روز از او قضا شده نماز شش شبانه روز را بخواند و همچنين براي هر نمازي كه به نمازهاي قضاي او اضافه شود يك شبانه روز بيشتر بخواند تا يقين كند بترتيبي كه قضا شده بجا آورده اسست، مثلا اگر هفت نماز از هفت روز نخوانده باشد نماز هفت شبانه روز را قضا نمايد.
(مسأله 1392) كسي كه مثلا چند نماز صبح يا چند نماز ظهر از او قضا شده وشماره آنها را نميداند يا فراموش كرده مثلا نميداند كه سه يا چهار يا پنج نماز بوده، چنانچه مقدار كمتر را بخواند كافيست. ولي بهتر اين است كه به قدري نماز بخواند كه يقين كند تمام آنها را خوانده است، مثلا اگر فراموش كرده كه چند نماز صبح از او قضا شده است و يقين دارد كه بيشتر از ده نماز نبوده، احتياطا ده نماز صبح بخواند. (مسأله 1393) كسي كه فقط يك نماز قضا از روزهاي پيش دارد، بهتر اين است كه اگر ممكن است اول آن را بخواند بعد مشغول نماز آن روز شود. و نيز اگر از روزهاي پيش نماز قضا ندارد ولي يك نماز يا بيشتر از همان روز از او قضا شده است، در صورتي كه ممكن باشد بهتر اين است كه نماز قضاي آن روز را پيش از نماز ادا بخواند. (مسأله 1394) اگر در بين نماز يادش بيايد كه يك نماز يا بيشتر از همان روز از او قضا شده، يا فقط يك نماز قضا از روزهاي پيش دارد چنانچه وقت وسعت دارد و ممكن است نيت را به نماز برگرداند، بهتر اين است كه نيت نماز قضا كند، مثلا اگر در نماز ظهر پيش از ركوع ركعت سوم يادش بيايد كه نماز صبح آنروز قضا شده در صورتي كه وقت نماز ظهر تنگ نباشد، نيت
را به نماز صبح برگرداند و آن را دو ركعتي تمام كند، بعد ظهر را بخواند، ولي اگر وقت تنگ است يا نميتواند نيت را به نماز قضا برگرداند، مثلا در ركوع ركعت سوم نماز ظهر يادش بيايد كه نماز صبح را نخوانده، چون اگر بخواهد نيت نماز صبح كند يك ركوع كه ركن است زياد ميشود نبايد نيت را به قضاي صبح برگرداند.
(مسأله 1395) اگر از روزهاي گذشته نمازهاي قضا دارد ويك نماز يا بيشتر هم از همان روز از او قضا شده، چنانچه براي قضاي تمام آنها وقت ندارد، يا نميخواهد همه را در آن روز بخواند، مستحب است نماز قضاي آن روز را پيش از نماز ادا بخواند و بهتر اين است كه بعد از خواندن قضاي نمازهاي سابق دوباره نماز قضائي را كه در آن روز پيش از نماز ادا خوانده بجا آورد.
(مسأله 1396) تا انسان زنده است اگر چه از قضاي نمازهاي خود عاجز باشد، ديگري نميتواند نمازهاي او را قضا نمايد.
(مسأله 1397) نماز قضا را با جماعت ميشود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد يا قضا، و لازم نيست هر دو يك نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضاي صبح را با نماز ظهر يا عصر امام بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 1398) مستحب است بچه مميز را يعني بچه اي كه خوب و بد را ميفهمد. به نماز خواندن و عبادتهاي ديگر عادت دهند بلكه مستحب است او را به قضاي نمازها هم وادار نمايند.