شرائط وضــو

شرائط صحيح بودن وضو سيزده چيز است:

شرط اول ـ آنكه آب وضو پاك باشد.

شرط دوم ـ آنكه آب وضو مطلق باشد.

مسأله 271 ـ وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است، اگر چه انسان نجس بودن يا مضاف بودن آن را نداند يا فراموش كرده باشد، و اگر با آن وضو نمازي هم خوانده باشد، بايد آن نماز را دوباره با وضوي صحيح بخواند.

مسأله 272 ـ اگر غير از آب گل آلود مضاف آب ديگري براي وضو ندارد چنانچه وقت نماز تنگ است بايد تيمم كند و اگر وقت دارد، احتياط واجب آن است كه صبر كند تا آب صاف شود و وضو بگيرد.

شرط سوم ـ آنكه آب وضو و فضائي كه در آن وضو مي گيرد مباح باشد.

مسأله 273 ـ وضو با آب غصبي و با آبي كه معلوم نيست صاحب آن راضي است يا نه حرام و باطل است. و نيز اگر آب وضو از صورت و دستها در جاي غصبي بريزد، چنانچه در غير آنجا نتواند وضو بگيرد وضوي او باطل مي باشد بلكه اگر در غير آنجا هم بتواند وضو بگيرد صحت وضويش، محل اشكال است.

مسأله 274 ـ وضو گرفتن از حوض مدرسه اي كه انسان نمي داند آن حوض را براي همه مردم وقف كرده اند يا براي محصلين همان مدرسه، در صورتي كه معمولاً مردم از آب آن وضو بگيرند و عمل ايشان، كشف از تعميم وقف كند اشكال ندارد.

مسأله 275 ـ كسي كه نمي خواهد در مسجدي نماز بخواند اگر نداند حوض آن را براي همه مردموقف كرده اند يا براي كساني كه در آنجا نماز مي خوانند، نمي تواند از حوض آن وضو بگيرد، ولي اگر معمولاً كساني هم كه نمي خواهند در آنجا نماز بخوانند از حوض آن وضو مي گيرند و اين عملشان كاشف از تعميم وقف باشد، مي تواند از حوض آن وضو بگيرد.

مسأله 276 ـ وضو گرفتن از حوض تيمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اينها براي كساني كه ساكن آنجاها نيستند، در صورتي صحيح است كه معمولاً كساني هم كه ساكن آنجاهانيستند، با آب آنها وضو بگيرند، بشرط آنكه وضو گرفتن آنها كشف از تعميم وقف كند.

مسأله 277 ـ وضو گرفتن در نهرهاي بزرگ اگر چه انسان نداند كه صاحبان آنها راضي هستند اشكال ندارد، ولي اگر صاحبان آنها از وضو گرفتن نهي كنند بلكه با احتمال عقلائي به كراهت آنها احتياط واجب آن است كه با آب آنها وضو نگيرند.

مسأله 278 ـ اگر فراموش كند آب، غصبي است و با آن وضو بگيرد صحيح است، ولي كسي كه خودش آب را غصب كرده اگر غصبي بودن آنرا فراموش كند و وضو بگيرد گر چه حكم به بطلان وضويش نمي توان كرد، لكن احوط آن است كه به آن وضو اكتفا نكند.

شرط چهارم ـ آنكه ظرف آب وضو مباح باشد.

شرط پنجم ـ آنكه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.

مسأله 279 ـ اگر آب وضو در ظرف غصبي يا طلا و نقره است و غير از آن آب ديگري ندارد بايد تيمم كند و نمي تواند با آب آنها وضو بگيرد، و اگر آب ديگري دارد چنانچه در ظرف غصبي يا طلا و نقره وضوي ارتماسي بگيرد يا با آنها آب را به صورت و دستها بريزد وضوي او باطل است، و در صورتي كه با مشت يا چيز ديگر آب را از آنها بردارد و به صورت و دستها بريزد وضوي او صحيح است.

مسأله 280 ـ احتياط مستحب آن است، در حوضي كه مثلاً يك آجر يا يك سنگ آن غصبي است چنانچه عرفاً تصرف در آن نباشد، وضو نگيرد.

مسأله 281 ـ اگر در صحن يكي از امامان يا امامزادگان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهري بسازند، چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را براي قبرستان وقف كرده اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشكال ندارد.

شرط ششم ـ آنكه اعضاء وضو موقع شستن و مسح كردن پاك باشد.

مسأله 282 ـ اگر پيش از تمام شدن وضو، جائي را كه شسته يا مسح كرده نجس شود، وضو صحيح است.

مسأله 283 ـ اگر غير از اعضاء وضو جائي از بدن نجس باشد وضو صحيح است. ولي اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نكرده باشد، احتياط مستحب آن است كه اول آنرا تطهير كند بعد وضو بگيرد.

مسأله 284 ـ اگر يكي از اعضاء وضو نجس باشد و بعد از وضو شك كند كه پيش از وضو آنجا را آب كشيده يا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاك بودن و نجس بودن آنجا نبوده سزاوار نيست ترك احتياط به اعاده وضو و اگر مي داند ملتفت بوده، يا شك دارد كه ملتفت بوده يا نه وضو صحيح است، و در هر صورت جائي را كه نجس بوده بايد آب بكشد.

مسأله 285 ـ اگر در صورت يا دستها بريدگي يا زخمي است كه خون آن بند نمي آيد و آب براي آن ضرر ندارد، بايد در آب كر يا جاري فرو برد و قدري فشار دهد كه خون بند بيايد، بعد به دستوري كه گفته شد وضوي ارتماسي بگيرد.

شرط هفتم ـ آنكه وقت براي وضو و نماز كافي باشد.

مسأله 286 ـ هر گاه وقت به قدري تنگ است كه اگر وضو بگيرد تمام نماز يا مقداري از آن بعد از وقت خوانده مي شود بايد تيمم كند، ولي اگر براي وضو و تيمم يك اندازه وقت لازم است بايد وضو بگيرد.

مسأله 287 ـ كسي كه در تنگي وقت نماز بايد تيمم كند، اگر به قصد قربت يا براي كار مستحبي مثل خواندن قرآن وضو بگيرد صحيح است. و اگر براي خواندن آن نماز وضو بگيرد باطل است.

شرط هشتم ـ آنكه به قصد قربت يعني براي انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد، و اگر براي خنك شدن يا به قصد ديگري وضو بگيرد، باطل است.

مسأله 288 ـ لازم نيست نيت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند ولي بايد در تمام وضو متوجه باشد كه وضو مي گيرد، به طوري كه اگر از او بپرسند چه مي كني بگويد وضو مي گيرم.

شرط نهم ـ آنكه وضو را به ترتيبي كه گفته شد بجا آورد يعني اول صورت و بعد دست راست و بعد دست چپ را بشويد و بعد از آن سر و بعد پاها را مسح نمايد و بايد پاي چپ را بعد از پاي راست مسح كند و اگر به اين ترتيب وضو نگيرد باطل است.

شرط دهم ـ آنكه كارهاي وضو را پشت سر هم انجام دهد.

مسأله 289 ـ اگر بين كارهاي وضو به قدري فاصله شود كه وقتي مي خواهد جائي را بشويد يا مسح كند رطوبت جاهائي كه پيش از آن شسته يا مسح كرده خشك شده باشد وضو باطل است، و اگر فقط رطوبت جائي كه جلوتر از محلي است كه مي خواهد بشويد يا مسح كند، خشك شده باشد مثلاً موقعي كه مي خواهد دست چپ را بشويد رطوبت دست راست خشك شده باشد و صورت تر باشد، احتياط واجب آن است كه وضو را از سر بگيرد.

مسأله 290 ـ اگر كارهاي وضو را پشت سرهم به جا آورد ولي به واسطه گرماي هوا يا حرارت زياد بدن و مانند اينها رطوبت خشك شود وضوي او صحيح است.

مسأله 291 ـ راه رفتن در بين وضو اشكال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح كند وضوي او صحيح است.

شرط يازدهم ـ آنكه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر ديگري او را وضو دهد، يا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او كمك نمايد، وضو باطل است.

مسأله 292 ـ كسي كه نمي تواند وضو بگيرد بايد نائب بگيرد، كه او را وضو دهد. و چنانچه مزد هم بخواهد در صورتي كه بتواند بايد بدهد، ولي بايد خود او نيت وضو كند و با دست خود مسح نمايد، و اگر نمي تواند بايد نائبش دست او را بگيرد و به جاي مسح او بكشد، و اگر اين هم ممكن نيست بايد از دست او رطوبت بگيرند و با آن رطوبت، سر و پاي او را مسح كنند.

مسأله 293 ـ هر كدام از كارهاي وضو را كه مي تواند به تنهائي انجام دهد، نبايد در آن كمك بگيرد.

شرط دوازدهم ـ آنكه استعمال آب براي او مانعي نداشته باشد.

مسأله 294 ـ كسي كه مي ترسد اگر وضو بگيرد مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نبايد وضو بگيرد، ولي اگر نداند كه آب براي او ضرر دارد و وضو بگيرد، اگر چه بعد بفهمد ضرر داشته وضوي او صحيح است.

مسأله 295 ـ اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار كمي كه وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد، بايد با همان مقدار وضو بگيرد.

شرط سيزدهم ـ آنكه در اعضاء وضو مانعي از رسيدن آب نباشد.

مسأله 296 ـ اگر مي داند چيزي به اعضاء وضو چسبيده ولي شك دارد كه از رسيدن آب جلوگيري مي كند يا نه، بايد آنرا برطرف كند يا آب را به زير آن برساند.

مسأله 297 ـ اگر زير ناخن چرك باشد وضو اشكال ندارد، ولي اگر ناخن را بگيرند بايد براي وضو آن چرك را برطرف كنند، و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد، بايد چرك زير مقداري را كه از معمول بلندتر است برطرف نمايند.

مسأله 298 ـ اگر در صورت و دستها و جلوي سر و روي پاها به واسطه سوختن يا چيز ديگر برآمدگي پيدا شود، شستن و مسح روي آن كافي است و چنانچه سوراخ شود، رساندن آب به زير پوست لازم نيست، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود، لازم نيست آب را به زير قسمتي كه كنده نشده برساند، ولي چنانچه پوستي كه كنده شده گاهي به بدن مي چسبد و گاهي بلند مي شود، بايد آنرا قطع كند يا آب را به زير آن برساند.

مسأله 299 ـ اگر انسان شك كند كه به اعضاي وضوي او چيزي چسبيده يا نه چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنكه بعد از گل كاري شك كند گل به دست او چسبيده يا نه، بايد وارسي كند، يا به قدري دست بمالد كه اطمينان پيدا كند كه اگر بوده برطرف شده يا آب به زير آن رسيده است.

مسأله 300 ـ جائي را كه بايد شست و مسح كرد هر قدر چرك باشد، اگر چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشكال ندارد، و همچنين است اگر بعد از گچ كاري و مانند آن چيز سفيدي كه جلوگيري از رسيدن آب به پوست نمي نمايد بر دست بماند، ولي اگر شك كند كه با بودن آنها آب به بدن مي رسد يا نه يا مسح بر بشره مي شود يا نه بايد آنها را برطرف كند.

مسأله 301 ـ اگر پيش از وضو بداند كه در بعضي از اعضاء وضو مانعي از رسيدن آب هست وبعد از وضو شك كند كه در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه، وضوي او صحيح است.

مسأله 302 ـ اگر در بعضي از اعضاء وضو مانعي باشد كه گاهي آب به خودي خود زير آن مي رسد و گاهي نمي رسد و انسان بعد از وضو شك كند كه آب زير آن رسيده يانه، چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسيدن آب به زير آن نبوده سزاوار نيست ترك احتياط به اعاده وضو.

مسأله 303 ـ اگر بعد از وضو چيزي كه مانع از رسيدن آب است در اعضاء وضو ببيند و نداند موقع وضو بوده يا بعد پيدا شده وضوي او صحيح است، ولي اگر بداند كه در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، سزاوار نيست ترك احتياط به اعاده وضو.

مسأله 304 ـ اگر بعد از وضو شك كند چيزي كه مانع رسيدن آب است در اعضاء وضو بوده يا نه، وضو صحيح است.