وضــو

مسأله 242 ـ در وضو واجب است صورت و دستها را بشويند و جلوي سر و روي پاها را مسح كنند.

مسأله 243 ـ درازاي صورت را بايد از بالاي پيشاني جائي كه موي سر بيرون مي آيد تا آخر چانه شست، و پهناي آن به مقداري كه بين انگشت وسط و شست قرار مي گيرد بايد شسته شود، و اگر مختصري از اين مقدار را نشويد وضو باطل است. و براي آنكه يقين كند اين مقدار كاملاً شسته شده بايد كمي اطراف آنرا هم بشويد.

مسأله 244 ـ اگر صورت يا دست كسي كوچكتر يا بزرگتر از معمول مردم باشد بايد ملاحظه كند كه مردمان معمولي تا كجاي صورت خود را مي شويند، او هم تا همانجا را بشويد. و نيز اگر در پيشاني او مو روئيده يا جلوي سرش مو ندارد بايد به اندازه معمول، پيشاني را بشويد.

مسأله 245 ـ اگر احتمال دهد چرك يا چيز ديگري در ابروها و گوشه هاي چشم و لب او هست كه نمي گذارد آب به آنها برسد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، بايد پيش از وضو وارسي كند كه اگر هست برطرف نمايد.

مسأله 246 ـ اگر پوست صورت از لاي مو پيدا باشد بايد آب را به پوست برساند و اگر پيدا نباشد شستن مو كافي است و رساندن آب به زير آن لازم نيست.

مسأله 247 ـ اگر شك كند كه پوست صورت از لاي مو پيدا است يا نه، بنابر احتياط واجب بايد مو را بشويد و آبرا به پوست هم برساند.

مسأله 248 ـ شستن توي بيني و مقداري از لب و چشم كه در وقت بستن ديده نمي شود واجب نيست، ولي براي آنكه يقين كند از جاهائي كه بايد شسته شود چيزي باقي نمانده، واجب است مقداري از آنها را هم بشويد، و كسي كه نمي دانسته بايد اين مقدار را بشويد، اگر نداند در وضوهائي كه گرفته اين مقدار را شسته يا نه نمازهائي كه خوانده صحيح است.

مسأله 249 ـ بايد دست ها را از بالا به پائين شست، و اگر از پائين به بالا بشويد وضو باطل است. و همچنين است صورت علي الاحوط.

مسأله 250 ـ اگر دست را تر كند و به صورت و دستها بكشد، چنانچه تري دست به قدري باشد كه به واسطه كشيدن دست، آب كمي بر آنها جاري شود كافي است.

مسأله 251 ـ بعد از شستن صورت بايد دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشويد.

مسأله 252 ـ براي آنكه يقين كند آرنج را كاملاً شسته بايد مقداري بالاتر از آرنج را هم بشويد.

مسأله 253 ـ كسي كه پيش از شستن صورت دستهاي خود را تا مچ شسته در موقع وضو بايد تا سر انگشتان را بشويد. و اگر فقط تا مچ را بشويد وضوي او باطل است.

مسأله 254 ـ در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بيشتر از آن حرام مي باشد، و اينكه كدام شستن اول يا دوم يا سوم است مربوط به قصد كسي است كه وضو مي گيرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بريزد اشكال ندارد و همه آنها شستن اوّل حساب مي شود، و اگر به قصد اينكه سه مرتبه بشويد سه مرتبه آب بريزد مرتبه سوم آن حرام است.

مسأله 255 ـ بعد از شستن هر دو دست بايد جلوي سر را با تري آب وضو كه در دست مانده مسح كند. و احتياط واجب آن است كه با دست راست، از بالا به پائين مسح نمايد.

مسأله 256 ـ يك قسمت از چهار قسمت سر، كه مقابل پيشاني است جاي مسح مي باشد. و هر جاي اين قسمت را به هر اندازه مسح كند كافيست، اگر چه وجوب مسح به مقدار عرض يك انگشت، خالي از قوت نيست، و احتياط مستحب آن است كه از درازا به اندازه درازاي يك انگشت و از پهنا به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد.

مسأله 257 ـ لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد بلكه بر موي جلوي سر هم صحيح است. ولي كسي كه موي جلوي سر او به اندازه اي بلند است كه اگر مثلاً شانه كند به صورتش مي ريزد يا به جاهاي ديگر سر مي رسد، بايد بيخ موها را مسح كند. يا فرق سر را باز كرده پوست سر را مسح نمايد، و اگر موهائي را كه به صورت مي ريزد يا به جاي ديگر سر مي رسد جلوي سر جمع كند و بر آنها مسح نمايد، يا بر موي جاهاي ديگر سر، كه جلوي آن آمده مسح كند باطل است.

مسأله 258 ـ بعد از مسح سر بايد با تري آب وضو كه در دست مانده روي پاها را از سر يكي از انگشتها تا برآمدگي روي پا مسح كند، و احتياط واجب آن است كه تا مفصل را هم مسح نمايد.

مسأله 259 ـ پهناي مسح پا به هر اندازه باشد كافي است، ولي احوط آن است كه به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد، و بهتر از آن مسح تمام روي پا است.

مسأله 260 ـ واجب نيست كه در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بكشد، بلكه اگر تمام دست را روي پا بگذارد و كمي بكشد هم كفايت مي كند اگر چه قسم اول احوط است.

مسأله 261 ـ در مسح سر و روي پا بايد دست را روي آنها بكشد و اگر دست را نگهدارد و سر يا پا را به آن بكشد وضو باطل است. ولي اگر موقعي كه دست را مي كشد سر يا پا مختصري حركت كند اشكال ندارد.

مسأله 262 ـ جاي مسح بايد خشك باشد و اگر به قدري تر باشد كه رطوبت كف دست به آن اثر نكند مسح باطل است. ولي اگر تري آن به قدري كم باشد كه رطوبتي كه بعد از مسح در آن ديده مي شود بگويند فقط از تري كف دست است اشكال ندارد.

مسأله 263 ـ اگر براي مسح رطوبتي در كف دست نمانده باشد نمي تواند دست را با آب خارج تر كند، بلكه بايد از ريش خود رطوبت بگيرد و بعيد نيست صحّت اگر از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد.

مسأله 264 ـ اگر رطوبت كف دست فقط به اندازه مسح سر باشد احتياط واجب آن است كه سر را با همان رطوبت مسح كند، و براي مسح پاها از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد.

مسأله 265 ـ مسح كردن از روي جوراب و كفش باطل است، ولي اگر بواسطه سرماي شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها نتواند كفش يا جوراب را بيرون آورد، مسح كردن بر آنها اشكال ندارد و اگر روي كفش نجس باشد بايد چيز پاكي بر آن بيندازد و بر آن چيز مسح كند، و احتياط واجب آن است كه تيمم هم بنمايد.

مسأله 266 ـ اگر روي پا نجس باشد و نتواند براي مسح، آنرا آب بكشد بايد تيمم نمايد.