مبطلات نماز

(مسأله 913) دوازده چيز نماز را باطل مي كند و آنها را مبطلات مي گويند:

اول آنكه در بين نماز يكي از شرط هاي آن از بين برود; مثلاً در بين نماز بفهمد مكانش غصبي است. و امكان خواندن در وقت در مكان مباح ممكن است.

دوم آنكه در بين نماز عمداً يا سهواً يا از روي ناچاري، چيزي كه وضو يا غسل را باطل مي كند پيش آيد; مثلاً بول از او بيرون آيد ولي كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول و غائط خودداري كند، اگر در بين نماز بول يا غائط از او خارج شود چنانچه به شيوه اي كه در احكام وضو گفته شد، رفتار نمايد نمازش باطل نمي شود و نيز اگر در بين نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتي كه به شيوه استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحيح است.

سوم از مبطلات نماز آن است كه دست ها را روي هم بگذارد.

(مسأله 914) هر گاه براي ادب دست ها را به عنوان جزء نمازش روي هم بگذارد، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند، ولي اگر از روي فراموشي يا ناچاري يا براي كار ديگر مثل خاراندن دست و مانند آن، دست ها را روي هم بگذارد اشكال ندارد.

چهارم از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد، «آمين» بگويد. ولي اگر اشتباهاً يا از روي ناچاري بگويد، نمازش باطل نمي شود.

پنجم از مبطلات نماز آن است كه عمداً يا از روي فراموشي پشت به قبله كند، يا به
صفحه 260

طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمداً به قدري برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگر چه به طرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل است.

(مسأله 915) اگر عمداً و يا سهواً همه صورت را به طرف راست يا چپ قبله برگرداند به نحوي كه «استقبال به صورت گفته نشود» نمازش باطل است ولي اگر سر را كمي بگرداند عمداً باشد; يا اشتباهاً نمازش باطل نمي شود.

ششم از مبطلات نماز، سخن گفن است.

(مسأله 916) اگر كلمه اي بگويد كه دو حرف دارد; مثل

«من» و «ما» نماز او باطل مي شود و هر گاه كلمه اي بگويد كه يك حرف بيشتر نباشد مانند «ق» كه در زبان عرب به معني نگهداري كن، چنانچه معني آن را قصد كند نيز نماز او باطل مي شود اگر قصد معناي آن را نكند ولي ملتفت معناي آن باشد، احتياط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند.

(مسأله 917) اگر چيزي از حمد و سوره و ذكرهاي نماز را عمداً يا احتياطاً چند مرتبه بگويد اشكال ندارد مشروط بر اين كه از روي وسواس نباشد.

(مسأله 918) در حال نماز، انسان نبايد به ديگري سلام كند و اگر ديگري به او سلام كند، بايد طوري جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلاً بگويد «سلام عليكم» و نبايد «عليكم السلام» بگويد.

(مسأله 919) انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير نماز فوراً بگويد، و اگر عمداً يا از روي فراموشي جواب سلام را به قدري طول دهد، كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نيست.

(مسأله 920) بايد نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگويد نه به قصد دعا.

(مسأله 921) اگر زن يا مرد نامحرم يا بچه مميز يعني بچه اي كه خوب و بد را مي فهمد به نمازگزار سلام كند، نمازگزار بايد جواب او را بدهد.

(مسأله 922) اگر كسي به عده اي سلام كند، جواب سلام او بر همه آنان واجب است ولي
صفحه 261

اگر يكي از آنان جواب دهد، كافي است.

(مسأله 923) اگر به عده اي سلام كند و كسي كه بين آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته يا نه، نبايد جواب بدهد. و همچنين است اگر بداند كه قصد او را هم داشته ولي ديگري جواب سلام را بدهد. اما اگر بداند كه قصد او را هم داشته ولي ديگري جواب ندهد، بايد جواب او را بگويد.

(مسأله 924) سلام كردن مستحب است و خيلي سفارش شده است كه سواره به پياده و ايستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند.

(مسأله 925) اگر دو نفر همزمان به يكديگر سلام كنند، بر هر يك واجب است جواب سلام ديگري را بدهد.

(مسأله 926) در غير نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد، مثلاً اگر كسي گفت سلام عليكم در جواب بگويد سلام عليكم و رحمة الله.

هفتم از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدي است و چنانچه سهواً با صدا بخندد يا لبخند بزند نمازش باطل نمي شود.

(مسأله 927) اگر براي جلوگيري از صداي خنده حالش تغيير كند; مثلاً رنگش سرخ شود، چنانچه از صورت نمازگزار بيرون رود; بايد نمازش را دوباره بخواند.

هشتم از مبطلات نماز آن است كه براي كار دنيا عمداً با صدا و يا بي صدا گريه كند، و اگر از ترس خدا يا براي آخرت گريه كند، آهسته باشد يا بلند اشكال ندارد; بلكه از بهترين اعمال است.

نهم از مبطلات نماز كاريست كه صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پريدن و مانند اينها كم باشد يا زياد; عمداً باشد يا از روي فراموشي. ولي كاري كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن با دست اشكال ندارد.

(مسأله 928) اگر در بين نماز به قدري ساكت بماند كه نگويند نماز مي خواند نمازش باطل مي شود و در اين قسمت بين عمد و سهو فرقي ندارد.
صفحه 262

(مسأله 929) اگر در بين نماز كاري انجام دهد; يا مدتي ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده يا نه; نمازش صحيح است.

دهم از مبطلات نماز، خوردن و آشاميدن است; اگر در نماز طوري بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز مي خواند. نمازش باطل است.

(مسأله 930) احتياط واجب آن است كه در نماز هيچ چيز نخورد و نياشامد چه موالات نماز به هم بخورد يا نخورد و چه بگويند نماز مي خواند يا نگويند.

(مسأله 931) اگر در بين نماز، غذائي را كه لاي دندانهامانده فرو ببرد، نمازش باطل نمي شود. و اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود نمازش اشكال پيدا مي كند.

يازدهم از مبطلات نماز شك در ركعت هاي نماز دو ركعتي يا سه ركعتي، يا در دو ركعت اول نمازهاي چهار ركعتي است.

دوازدهم از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند، يا چيزي را كه ركن نيست عمداً كم يا زياد نمايد.

(مسأله 932) اگر بعد از نماز شك كند كه در بين نماز كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده يا نه نمازش صحيح است.