نماز قضا
(مساله 1379) كسي كه نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده , بايد قضاي آن رابجا آورد, اگر چه در تـمـام وقت نماز خواب مانده يا بواسطه مستي نماز نخوانده باشد, ولي نمازهاي يوميه اي را كه زن در حـال حـيـض يـا نـفـاس نخوانده قضا ندارد.
وهمچنين كسي كه در تمام وقت بدون عمد بيهوش بوده قضا بر او واجب نيست .
(مـسـالـه 1380) اگـر بـعد از وقت نماز بفهمد نمازي را كه خوانده باطل بوده , بايدقضاي آن را بخواند.
(مساله 1381) كسي كه نماز قضا دارد, بايد در خواندن آن كوتاهي نكند.
ولي واجب نيست فورا آن را بجا آورد.
(مساله 1382) كسي كه نماز قضا دارد مي تواند نماز مستحبي بخواند.
(مـسـالـه 1383) اگـر انسان احتمال دهد كه نماز قضايي دارد, يا نمازهايي را كه خوانده صحيح نبوده , مستحب است احتياطا قضاي آنها را بجا آورد.
(مساله 1384) قضاي نمازهاي يوميه كه اداي آنها بايد بترتيب خوانده شود مثل ظهر و عصر از يك روز, يا مغرب و عشا از يك شب , بايد قضاي آنها را نيز به ترتيب بخواند, مثلا اگر از كسي نماز ظهر وعـصـر يك روز فوت شود, بايد اول قضاي ظهر رابخواند و بعد از آن عصر را, ولي اگر كسي مثلا يـك روز نماز ظهر و روز بعد نمازعصر را نخوانده , مي تواند اول نماز عصر وبعد از آن نماز ظهر را قـضـا نـمـايـد, و تـرتيب در بين آنها لازم نيست , هرچند سزاوار است تا ممكن است رعايت ترتيب رابنمايد.
(مـسـاله 1385) اگر بخواهد قضاي چند نماز غير يوميه مانند نماز آيات را بخواند,يا مثلا بخواهد يك نماز يوميه وچند نماز غير يوميه را بخواند, لازم نيست آنها را به ترتيب بجا آورد.
(مساله 1386) گذشت در مساله 1384 كه در قضاي نمازها ترتيب لازم نيست خصوصا در صورتي كـه ترتيب فوت را فراموش كرده باشد, مگر در جايي كه در اداي آنها ترتيب واجب باشد, ولي اگر بـخـواهـد احتياط كند, و مراعات ترتيب نمايدخوب است , و اگر بخواهد طوري آنها را بخواند كه يـقـيـن كند بترتيبي كه قضا شده بجا آورده است , اگر قضاي يك نماز ظهر ويك نماز مغرب براو واجـب اسـت , ونـمـي دانـد كـدام اول قضا شده , احتياطا بايد اول يك نماز مغرب وبعد از آن يك نـمـازظـهر ودوباره نماز مغرب را بخواند, يا اول يك نماز ظهر وبعد از آن يك نماز مغرب ودوباره نماز ظهر را بخواند, تا يقين كند هر كدام را كه اول قضا شده اول خوانده است .
(مـساله 1387) اگر نماز ظهر يك روز, و نماز عصر روز ديگر, يا دو نماز ظهر يا دونماز عصر از او قضا شده , و نمي داند كدام اول قضا شده است , چنانچه دو نمازچهار ركعتي بخواند به نيت اين كه , اولي قضاي نماز روز اول , و دومي قضاي نمازروز دوم باشد كافي است .
(مساله 1388) اگر يك نماز ظهر ويك نماز عشا, يا يك نماز عصر و يك نماز عشااز او قضا شود, و نـدانـد كـدام اول قـضا شده است , وبخواهد احتياط نمايد, بايدطوري آنها را بخواند كه يقين كند بـتـرتـيـب بـجـا آورده اسـت , مثلا اگر يك نماز ظهرويك نماز عشا از او قضا شده و اولي آنها را نـمي داند, بايد اول يك نماز ظهر, بعديك نماز عشا دوباره يك نماز ظهر, يا اول يك نماز عشا بعد يك نماز ظهر, دوباره يك نماز عشا بخواند.
(مـسـالـه 1389) كسي كه مي داند يك نماز چهار ركعتي نخوانده , ولي نمي داند نمازظهر است يا نماز عصر, اگر يك نماز چهار ركعتي به نيت قضاي نمازي كه نخوانده بجا آورد كافي است .
(مـسـالـه 1390) كـسي كه پنج نماز پشت سر هم از او قضا شده و نمي داند اولي آنهاكدام است , و بخواهد احتياطا مراعات ترتيب را نمايد, بايد نه نماز به ترتيب بخواند, مثلا از نماز صبح شروع كند و بـعـد از آن كـه ظهر وعصر ومغرب و عشا راخواند دو مرتبه نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب را بـخواند.
و اگر شش نماز پشت سر هم از او قضا شده و اولي آنها را نمي داند, بايد ده نماز به ترتيب قـضا كند, وهمين طور براي هر يك نمازي كه به نمازهاي قضاي او اضافه مي شود, در صورتي كه پـشـت سـر هم قضا شده باشد, بايد يك نماز بر مقداري كه گفته شد اضافه نمايد.
مثلا اگر هفت نماز او قضا شده واولي آنها را نمي داند, بايد يازده نماز بترتيب بجاآورد.
(مـسـاله 1391) كسي كه مي داند نمازهاي پنجگانه او هر كدام از يك روز قضا شده وترتيب آنها را نـمـي دانـد, چنانچه نماز يك شبانه روز را بجا آورد كافي است .
ولي اگربخواهد احتياط كند بايد شـش شـبانه روز نماز بخواند و همچنين براي هر نمازي كه به نمازهاي قضاي او اضافه شود, بايد يـك روز بيشتر بخواند, تا يقين كند به ترتيبي كه قضا شده بجا آورده است , مثلا اگر هفت نماز از هفت روز نخوانده باشد, بايدهفت شبانه روز قضا نمايد.
(مـسـالـه 1392) كـسـي كـه مـثلا چند نماز صبح يا چند نماز ظهر از او قضا شده وشماره آنها را نـمي داند, مثلا نمي داند كه سه يا چهار يا پنج نماز بوده , چنانچه مقداركمتر را بخواند كافي است .
ولـي اگر شماره آنها را مي دانسته و فراموش كرده , بهتر آن است كه بقدري نماز بخواند كه يقين كـنـد تـمام آنها را خوانده است , مثلا اگر فراموش كرده كه چند نماز صبح از او قضا شده است , و يقين دارد كه بيشتر از ده تا نبوده , ده نماز صبح بخواند.
(مـسـالـه 1393) كـسـي كه فقط يك نماز قضا از روزهاي پيش دارد, بنابر احتياطمستحب اگر مـمـكـن است بايد اول آن را بخواند بعد مشغول نماز آن روز شود.
و نيزاگر از روزهاي پيش نماز قضا ندارد, ولي يك نماز يا بيشتر از همان روز از او قضاشده است , در صورتي كه ممكن باشد بنا بر احتياط مستحب بايد نماز قضاي آن روز را پيش از نماز ادا بخواند.
(مـسـالـه 1394) اگر در بين نماز يادش بيايد كه يك نماز يا بيشتر از همان روز از اوقضا شده , يا فـقـط يك نماز قضا از روزهاي پيش دارد, چنانچه وقت وسعت دارد, وممكن است نيت را به نماز قضا برگرداند, مي تواند نيت نماز قضا كند, مثلا اگر درنماز ظهر پيش از تمام شدن ركعت دوم , يادش بيايد كه نماز صبح آن روز قضا شده ,در صورتي كه وقت نماز ظهر تنگ نباشد, مي تواند نيت را به نماز صبح برگرداند وآن را دو ركعتي تمام كند, بعد نماز ظهر را بخواند, ولي اگر وقت تنگ است , يانمي تواند نيت را به نماز قضا برگرداند, مثلا در ركوع ركعت سوم نماز ظهر يادش بيايد كه نماز صبح را نخوانده , چون اگر بخواهد نيت نماز صبح كند, يك ركوع كه ركن است زياد مي شود, نبايد نيت را به قضاي صبح برگرداند.
(مساله 1395) اگر از روزهاي گذشته نمازهاي قضا دارد, و يك نماز يا بيشتر هم ازهمان روز از او قـضـا شـده , چـنـانـچه براي قضاي تمام آنها وقت ندارد, يا نمي خواهدهمه را در آنروز بخواند, مـسـتـحب است نماز قضاي آنروز را پيش از نماز ادا بخواند.
و احتياط مستحب آن است كه بعد از خواندن قضاي نمازهاي سابق , دوباره نمازقضايي را كه در آن روز پيش از نماز ادا خوانده بجا آورد.
(مـسـالـه 1396) تـا انـسـان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهاي خود عاجزباشد, ديگري نمي تواند نمازهاي او را قضا نمايد.
(مـسـاله 1397) نماز قضا را با جماعت مي شود خواند, چه نماز امام جماعت اداباشد يا قضا, و لازم نـيـسـت هـر دو يك نماز را بخوانند.
مثلا اگر نماز قضاي صبح را بانماز ظهر يا عصر امام بخواند اشكال ندارد.
(مـسـالـه 1398) مـسـتحب است اطفال مميز را بخواندن نمازهاي واجب و نوافل تمرين و عادت دهند, بلكه مستحب است آنان را به قضاي نماز هم وادار نمايند.
وهمچنين مستحب است تمرين و عـادت دادن آنـان بر هر عبادت و عمل صالح وخلق و روش نيك .
و واجب است بر اوليا اطفال كه آنـان را از هر كاري كه باعث ضرربر خودشان و يا ديگران باشد, جلوگيري كنند, و از هر كاري كه شـارع مـقـدس وجـودآن را در خـارج منع فرموده , مثل زنا, لواط, و دزدي واجب است اطفال را جـلـوگـيـري كـرد, و مـخـصـوصـا در آموزش و پرورش آنها نظارت كامل داشته باشند, كه زير نـظرمعلمان صالح و متعهد باشد, و آنها را به كودكستان , دبستان و دبيرستان هايي كه ازهر جهت مـورد اعـتـمـاد بـاشند, بفرستند, و حتي حسن انتخاب نام براي فرزندان خود را رعايت نمايند, و عقيده اولاد, بلكه اولاد اولاد خود را تا روز قيامت به گردن نگيرند.