قرائت
(مساله 987) در ركعت اول و دوم نمازهاي واجب يوميه , انسان بايد اول حمد وبعد از آن يك سوره تـمام بخواند, و دو سوره والضحي و الم نشرح و همچنين دوسوره فيل و لايلاف در نماز يك سوره حساب مي شود.
(مساله 988) اگر وقت نماز تنگ باشد, يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند مثلابترسد كه اگر سوره را بخواند, دزد يا درنده يا چيز ديگري به او صدمه بزند, نبايدسوره را بخواند.
(مـسـالـه 989) اگر عمدا سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است و اگراشتباها سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد, بايد سوره را رها كندو بعد از خواندن حمد, سوره را از اول بخواند.
(مـسـالـه 990) اگـر حـمد و سوره يا يكي از آنها را فراموش كند وبعد از رسيدن به ركوع بفهمد, نمازش صحيح است .
(مـسـالـه 991) اگـر پيش از آن كه براي ركوع خم شود, بفهمد كه حمد و سوره رانخوانده , بايد بـخـوانـد و اگـر بـفـهمد سوره را نخوانده بايد فقط سوره را بخواند ولي اگربفهمد حمد تنها را نـخـوانـده بـايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند و نيزاگر خم شود وپيش از آن كه به ركـوع بـرسـد, بـفـهمد حمد و سوره , يا سوره تنها, ياحمد تنها را نخوانده , بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد.
(مـسـالـه 992) اگـر در نـماز فريضه يكي از چهار سوره اي را كه آيه سجده دارد و درمساله 361 گفته شد, عمدا بخواند نمازش باطل است .
(مـسـالـه 993) اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اي شود كه سجده واجب داردچنانچه پيش از رسـيدن به آيه سجده بفهمد بايد آن سوره را رها كند و سوره ديگربخواند واگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بنابر احتياط براي سجده واجب اشاره كند و سوره را تمام كند وبعد يك سوره ديگر احـتـياطا به قصد قربت مطلقه بخواند وبه ركوع رود و نماز را تمام كند وبعد از نماز بنا بر احتياط سجده آن را بجا آورد.
(مـسـاله 994) اگر در نماز آيه سجده را بشنود, نمازش صحيح است و بنا بر احتياطبراي سجده واجب اشاره كند وبعد از نماز هم سجده را بجا آورد.
(مـسـالـه 995) در نـماز مستحب خواندن سوره لازم نيست , اگر چه آن نماز بواسطه نذر كردن واجب شده باشد, ولي در بعضي از نمازهاي مستحبي مثل نماز وحشت كه سوره مخصوصي دارد, اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار كرده باشد, بايد همان سوره را بخواند.
(مـسـالـه 996) در نماز جمعه ودر نماز ظهر روز جمعه مستحب است در ركعت اول بعد از حمد, سـوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد, سوره منافقين بخواند و اگرمشغول يكي از اينها شود, بنا بر احتياط واجب نمي تواند آن را رها كند و سوره ديگربخواند.
(مـساله 997) اگربعد از حمد مشغول خواندن سوره توحيد يا سوره كافرون شود,نمي تواند آن را رهـا كـنـد و سـوره ديگر بخواند ولي در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روي فراموشي بجاي سوره جمعه و منافقين , يكي از اين دو سوره را بخواند, تا به نصف نرسيده , مي تواند آن را رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند.
(مساله 998) اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره توحيد يا سوره كافرون بخواند, اگـر چه به نصف نرسيده باشد, بنا بر احتياط واجب نمي تواند رهاكند و سوره جمعه ومنافقين را بخواند.
(مـسـالـه 999) اگر در نماز, غير سوره توحيد و كافرون , سوره ديگري بخواند, تا به نصف نرسيده مي تواند رها كند و سوره ديگر بخواند و بنابر احتياط ما بين نصف وثلث آن را رها نكند و پس از اين كه به دو ثلث رسيد عدول جايز نيست .
(مـساله 1000) اگر مقداري از سوره را فراموش كند, يا از روي ناچاري مثلا بواسطه تنگي وقت يا جـهـت ديـگر نشود آن را تمام نمايد, مي تواند آن سوره را رها كند وسوره ديگر بخواند, اگر چه از نصف گذشته باشد, يا سوره اي را كه مي خوانده توحيد, يا كافرون باشد.
(مساله 1001) بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلندبخواندوبرمرد وزن واجب است حمد وسوره نماز ظهروعصر را آهسته بخوانند.
(مـسـالـه 1002) مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد كه تمام كلمات حمد و سوره حتي حرف آخر آنها را بلند بخواند.
(مـسـالـه 1003) زن مي تواند حمد و سوره نماز صبح ومغرب و عشا را بلند يا آهسته بخواند, ولي اگر نامحرم صدايش را بشنود, بنا بر احتياط واجب بايدآهسته بخواند.
(مـسـالـه 1004) اگر در جايي كه بايد نماز را بلند بخواند, عمدا آهسته بخواند يا درجايي كه بايد آهـسته بخواند, عمدا بلند بخواند, نمازش باطل است ولي اگر از روي فراموشي يا ندانستن مساله باشد صحيح است و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه كرده , لازم نيست مقداري را كه خوانده دوباره بخواند.
(مـسـاله 1005) اگر كسي در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلندكند, مثل آن كه آنها را با فرياد بخواند, نمازش باطل است .
(مساله 1006) انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسي كه به هيچ قسم نمي تواند صحيح آن را يـاد بگيرد, بايد هر طور كه مي تواند, بخواند و احتياط لازم آن است كه نماز را به جماعت بجا آورد مگر آن كه بر او حرج باشد.
(مساله 1007) كسي كه حمد و سوره و چيزهاي ديگر نماز را به خوبي نمي داندومي تواند ياد بگيرد, چنانچه وقت نماز وسعت دارد, بايد ياد بگيرد و اگر وقت تنگ است بنابراحتياط واجب در صورتي كه ممكن باشد, بايدنمازش رابه جماعت بخواند.
(مـساله 1008) مزد گرفتن براي ياد دادن واجبات نماز حرام است بنا بر احتياطواجب .
ولي براي مستحبات آن اشكال ندارد.
(مـسـاله 1009) اگر يكي از كلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آن را نگويد يابجاي حرفي حرف ديـگـر بـگـويد مثلا بجاي ض ظ بگويد, يا جايي كه بايدبدون زير وزبر خوانده شود, زير وزبر بدهد, يا تشديد را نگويد نماز او باطل است .
(مـسـالـه 1010) اگر انسان كلمه اي را صحيح بداند ودر نماز همان طور بخواند وبعدبفهمد غل ط خوانده , بايد دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
(مـسـاله 1011) اگر زير وزبر كلمه اي را نداند يا نداند مثلا كلمه اي به س است يابه ص , بايد ياد بگيرد وچنانچه دو جور يا بيشتر بخواند, مثل آن كه در اهدناالصراط المستقيم , مستقيم را يك مرتبه با سين ويك مرتبه با صاد بخواند,نمازش باطل است .
(مساله 1012) اگر در كلمه اي واو باشد وحرف قبل از واو در آن كلمه پيش داشته باشد وحرف بعد از واو در آن كـلـمـه هـمـزه بـاشـد مثل كلمه سو بايد آن واو را مدبدهد يعني آن را بكشد و هـمـچنين اگر در كلمه اي الف باشد وحرف بعد از الف درآن كلمه همزه باشد مثل ج بايد الف آن را بـكـشـد و نـيز اگر در كلمه اي ي باشدوحرف پيش از ي در آن كلمه زير داشته باشد وحـرف بـعد از ي درآن كلمه همزه باشد مثل جي بايد ي را بامد بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و يا,بجاي همزه حرفي باشد كه ساكن است يعني زير وزبر وپيش ندارد باز هم بايد اين سه حـرف را بـا مـد بخواند, مثلا در ولا الضالين كه بعد از الف , حرف لام ساكن است , بايد الف آن را بـامـد بخواند وچنانچه به دستوري كه گفته شد رفتار نكند,احتياط آن است كه نماز را تمام كند ودوباره بخواند.
(مـساله 1013) احتياطن است كه در نمازوقف به حركت ووصل به سكون ننمايد.
و معني وقف به حـركـت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه اي را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعد فاصله دهد مـثـلا بـگويد الرحمن الرحيم وميم رحيم را زير بدهدوبعد قدري فاصله دهد وبگويد مالك يوم الدين و معني وصل به سكون آن است كه زير يا زبر يا پيش كلمه اي را نگويد و آن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آن كه بگويد الرحمن الرحيم وميم الرحيم را زير ندهد وفورا مالك يوم الدين را بگويد.
(مـساله 1014) در ركعت سوم وچهارم نماز مي تواند فقط يك حمد بخواند, يا يك مرتبه تسبيحات اربـعـه بـگـويـد يـعـنـي بـگويد, سبحان اللّه والحمد للّه ولا اله الا اللّه واللّه اكبر وبهتر آن است كه ايـن تـسبيحات را سه مرتبه بگويد و مي تواند در يك ركعت حمد ودر ركعت ديگر تسبيحات بگويد وبهتر است در هر دو ركعت تسبيحات بخواند.
(مـسـاله 1015) در تنگي وقت بايد تسبيحات اربعه را يك مرتبه بگويد و در وسعت وقت يك مرتبه كافي است , لكن سزاوار است ترك نشود سه مرتبه مگر در ضرورت .
(مساله 1016) بر مرد وزن واجب است كه در ركعت سوم و چهارم نماز, حمد ياتسبيحات را آهسته بخوانند.
(مساله 1017) اگر در ركعت سوم وچهارم حمد بخواند, بنا بر احتياط واجب بايد بسم اللّه آن را هم آهسته بگويد.
(مـسـالـه 1018) كـسـي كه نمي تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند, بايد درركعت سوم وچهارم حمد بخواند.
(مـسـاله 1019) اگر در دو ركعت اول نماز بخيال اين كه در دو ركعت آخر است تسبيحات بگويد, چـنـانـچه پيش از ركوع بفهمد, بايد حمد و سوره را بخواند و اگر درركوع يا بعد از ركوع بفهمد, نمازش صحيح است .
(مـساله 1020) اگر در دو ركعت آخر نماز بخيال اين كه در دو ركعت اول است حمد بخواند, يا در دو ركـعت اول نماز با گمان اين كه در دو ركعت آخر است حمدبخواند, چه پيش از ركوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحيح است .
(مـسـالـه 1021) اگر در ركعت سوم يا چهارم مي خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد, يا مـي خـواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد, بايد آن را رها كندودوباره حمد يا تسبيحات را بـخـوانـد ولـي اگر قصدش خواندن چيزي بوده كه به زبانش آمده اگر چه بواسطه عادت باشد, مي تواند همان را تمام كند و نمازش صحيح است .
(مساله 1022) كسي كه عادت دارد, در ركعت سوم وچهارم تسبيحات بخواند اگربا غفلت از عادت خود به قصد اداي وظيفه , حمد بخواند كفايت مي كند.
(مـسـالـه 1023) در ركعت سوم وچهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفاركند, مثلا بگويد: استغفر اللّه ربي واتوب اليه يا بگويد: اللهم اغفر لي .
و كسي كه مشغول استغفار است , اگر شك كند كـه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه چنانچه خود را در استغفار بعد از حمد يا تسبيحات ببيند بايد بـه شـك خـود اعـتنا ننمايد والابايد حمد يا تسبيحات را بخواند و نيز اگر نمازگزار پيش از خم شدن براي ركوع درحالي كه مشغول استغفار نيست شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه بايدحمد يا تسبيحات را بخواند.
(مـسـالـه 1024) اگر در ركوع ركعت سوم يا چهارم يا در حال رفتن به ركوع شك كندكه حمد يا تسبيحات خوانده يا نه , به شك خود اعتنا نكند.
(مـسـالـه 1025) هـرگاه بعد از تمام شدن آيه يا كلمه اي شك كند كه آن را درست گفته يا نه تا داخل در ركن بعد نشده مي تواند برگردد واحتياطا آن آيه يا كلمه را بطورصحيح بگويد ولي اگر جـز بعدي ركن باشد مثلا در ركوع شك كند كه سوره رادرست خوانده يا نه نمي تواند برگردد و بايد به شك خود اعتنا نكند.
(مـسـاله 1026) مستحب است در ركعت اول , پيش از خواندن حمد بگويد: اعوذباللّه من الشيطان الـرجـيـم و در ركـعـت اول ودوم نـمـاز ظهر و عصر بسم اللّه الرحمن الرحيم را بلند بگويد و نيز مستحب است در تمام نمازها حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند, يعني : آن را بـه آيـه بعد نچسباند ودرحال خواندن حمد و سوره بمعناي آيه توجه داشته باشد و اگر نماز را به جـمـاعت مي خواند بعداز تمام شدن حمد امام و اگر فرادي مي خواند, بعد از آن كه حمد خودش تـمـام شـد,بـگـويـد: الـحـمـد للّه رب الـعـالمين , وبعد از خواندن سوره توحيد, يك , يا دو, يا سه مـرتبه كذلك اللّه ربي يا سه مرتبه كذلك اللّه ربنا بگويد, وبعد از خواندن سوره , كمي صبركند, بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد, يا قنوت را بخواند.
(مـسـالـه 1027) مـسـتحب است در تمام نمازها در ركعت اول سوره قدر و در ركعت دوم , سوره توحيد را بخواند.
(مساله 1028) مكروه است انسان در تمام نمازهاي يك شبانه روز سوره توحيد رانخواند.
(مساله 1029) خواندن سوره توحيد به يك نفس مكروه است .
(مـسـالـه 1030) سوره اي را كه در ركعت اول خوانده مكروه است در ركعت دوم بخواند ولي اگر سوره توحيد را در هر دو ركعت بخواند مكروه نيست .