احكام وقت نماز
(مساله 750) موقعي انسان مي تواند مشغول نماز شود كه يقين كند, يا اطمينان حاصل نمايد وقت داخـل شده است , يا اذان گوي وقت شناس مورد وثوق اذان بگويد, يا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند.
(مـسـالـه 751) اگـر بـواسطه ابر يا غبار نتواند در اول وقت نماز, به داخل شدن وقت يقين كند, چـنانچه گمان داشته باشد كه وقت داخل شده , مي تواند مشغول نمازشود لكن احتياط مستحب آن اسـت كـه نـماز را تاخير بيندازد تا يقين كند وقت داخل شده است , ولي در مواقع غير عادي - مثل نابينايي و زنداني بودن - احتياط لازم اكتفا نكردن به ظن است .
(مـسـاله 752) اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند, يا انسان يقين كندكه وقت نماز شـده ومـشـغـول نـماز شود و در بين نماز بفهمد كه هنوز وقت داخل نشده نماز او باطل است , و هـمچنين است اگر بعد از نماز بفهمد كه تمام نماز راپيش از وقت خوانده .
ولي اگر در بين نماز بفهمد وقت داخل شده , يا بعد از نمازبفهمد كه در بين نماز وقت داخل شده , نماز او صحيح است .
(مـسـالـه 753) اگـر انـسان ملتفت نباشد كه بايد با يقين به داخل شدن وقت مشغول نماز شود, چنانچه بعد از نماز بفهمد كه تمام نماز را در وقت خوانده , نماز اوصحيح است , و اگر بفهمد تمام نـماز را پيش از وقت خوانده يا نفهمد كه در وقت خوانده يا پيش از وقت , نمازش باطل است .
بلكه اگر بعد از نماز بفهمد كه در بين نماز وقت داخل شده است احتياط واجب آن است كه دوباره آن نماز را بخواند.
(مساله 754) اگر يقين كند وقت داخل شده ومشغول نماز شود و در بين نمازشك كند كه وقت داخـل شده يا نه , نماز او باطل است , ولي اگر در بين نماز يقين داشته باشد كه وقت شده , وشك كند كه آنچه از نماز خوانده در وقت بوده يا نه نمازش صحيح است .
(مـساله 755) اگر وقت نماز بقدري تنگ است , كه بواسطه بجا آوردن بعضي ازكارهاي مستحب نـمـاز مـقداري از آن بعد از وقت خوانده مي شود بايد آن مستحب رابجا نياورد.
مثلا اگر بواسطه خواندن قنوت مقداري از نماز بعد از وقت خوانده مي شود, بايد قنوت نخواند.
(مـساله 756) كسي كه به اندازه خواندن يك ركعت نماز وقت دارد, بايد نماز را به نيت ادا بخواند.
ولي نبايد عمدا نماز را تا اين وقت تاخير بيندازد.
(مـسـاله 757) كسي كه مسافر نيست , اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد, بـايـد فقط نماز ظهر وعصر هر دو را بخواند و اگر كمتر وقت دارد,بايد نماز عصر را بخواند و بعدا نـمـاز ظـهر را قضا كند, و همچنين اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد بـايد نماز مغرب و عشا را بخواند و اگركمتر وقت دارد, بايد فقط عشا را بخواند وبعدا مغرب را به قصد ما في الذمه بجاآورد وتا مقدار يك ركعت به فجر مانده قصد ادا و قضا نكند.
(مساله 758) كسي كه مسافر است , اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه ركعت نمازوقت دارد, بايد نماز ظهر وعصر را بخواند و اگر كمتر وقت دارد, بايد فقط نماز عصررا بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا كند و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهارركعت نماز وقت دارد, بايد نماز مغرب و عشا را بـخـوانـد و اگر كمتر وقت دارد, بايدفقط عشا را بخواند, و بعدا مغرب را به قصد ما في الذمه بجا آورد وچـنانچه بعد ازخواندن عشا, معلوم شود كه به مقدار يك ركعت يا بيشتر وقت به نصف شب مانده است بايد فورا نماز مغرب را به نيت ادا بجا آورد.
(مساله 759) مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خيلي سفارش شده اسـت وهـر چه به اول وقت نزديكتر باشد بهتر است , مگر آن كه تاخير آن از جهتي بهتر باشد, مثلا صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند.
(مساله 760) هر گاه انسان عذري دارد كه اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند,ناچار است مثلا بـدون سـاتر يا با لباس نجس نماز بخواند, چنانچه بداند عذر او تاآخر وقت باقي است , مي تواند در اول وقـت نماز بخواند, ولي اگر احتمال دهد كه عذر او از بين مي رود, بايد صبر كند تا عذرش بر طـرف شـود وچـنانچه عذر او برطرف نشد, در آخر وقت مطابق وظيفه اش نماز بخواند واما اگر نـاچار است با تيمم نماز بخواند حكم آن در مساله 723 گذشت ولازم نيست بقدري صبر كند كه فقطبتواندكارهاي واجب نماز را انجام دهد, بلكه اگر براي مستحبات نماز مانند اذان واقامه وقنوت هم وقت دارد, مي تواند تيمم كند و نماز را با آن مستحبات بجا آورد.
(مـسـالـه 761) كسي كه مسائل نماز وشكيات وسهويات را نمي داند و احتمال مي دهد كه يكي از ايـنـهـا در نـمـاز پيش آيد, بايد براي ياد گرفتن اينها نماز را از اول وقت تاخير بيندازد, ولي اگر اطـمينان دارد كه نماز را بطور صحيح تمام مي كند,مي تواند در اول وقت مشغول نماز شود, پس اگـر در نماز مساله اي كه حكم آن رانمي داند پيش نيايد, نماز او صحيح است واگر مساله اي كه حكم آن را نمي داندپيش آيد, جايز است به يكي از دو طرفي كه احتمال مي دهد عمل نمايد ونماز راتمام كند, ولي بعد از نماز بايد مساله را بپرسد كه اگر نمازش باطل بوده , دوباره بخواند.
(مساله 762) اگر وقت نماز وسعت دارد وطلبكار هم طلب خود را مطالبه مي كند, در صورتي كه مـمكن است , بايد اول قرض خود را بدهد, بعد نماز بخواند وهمچنين است اگر كار واجب ديگري كـه بايد فورا آن را بجا آورد پيش آمد كند, مثلاببيند مسجد نجس است , بايد اول مسجد را تطهير كند, بعد نماز بخواند و چنانچه اول نماز بخواند, معصيت كرده ولي نماز او صحيح است .