مبطلات نماز
( مساله 1127 ) دوازده چيز نماز را باطل مي كند و آنها را مبطلات مي گويند .

اول : آنكه در بين نماز يكي از شرطهاي آن از بين برود ، مثلاً در بين نماز بفهمد مكانش غصبي است .
دوم : آنكه در بين نماز عمداً يا سهواً يا از روي ناچاري ، چيزي كه وضو يا غسل را باطل مي كند پيش آيد ، مثلاً بول از او بيرون آيد ولي كسي كه نمي تواند از بيرون آمدن بول و غائط خودداري كند ، اگر در بين نماز بول يا غائط از او خارج شود چنانچه به دستوري كه در احكام وضو گفته شد(1)

1-مساله 307صفحه 66.


رفتارنمايد نمازش باطل نميشود و نيز اگردر بين نماز از زن مستحاضه خون خارج شود ، در صورتي كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد ، نمازش صحيح است .


( مساله 1128 ) كسي كه بي اختيار خوابش برده ، اگر نداند كه در بين نماز خوابش بره يا بعد از آن ، بايد بنابر احتياط واجب نمازش را دوباره بخواند ، ولي اگر تمام شدن نماز را بداند و شك كند كه خواب در بين نماز بوده يا بعد نمازش صحيح است .


( مساله 1129 ) اگر بداند به اختيار خودش خوابيده و شك كند كه بعد از هر نماز بوده ، يا در بين نماز يادش رفته كه مشغول نماز است و خوابيده نمازش صحيح است .


(مساله1130)اگر در حال سجده از خواب بيدار شود و شك كند كه در سجدة آخر نماز است ، يا در سجدة شكر ، بايد آن نماز را دوباره بخواند .


سوم : از مبطلات نماز آن است كه دستها را روي هم بگذارد .


(مساله1131) هرگاه براي ادب دستها را روي هم بگذارد ، بنابر احتياط واجب بابد نماز را دوباره بخواند ، ولي اگر از روي فراموشي يا ناچاري يا براي كار ديگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دستها را روي هم بگذارد ، اشكال ندارد .


چهارم : از مبطلات نماز آن است كه بعد از خواندن حمد ، آمين بگويد . ولي اگر اشتباهاً يا از روي تقيه بگويد ، نمازش باطل نمي شود .


پنجم : از مبطلات نماز آن است كه عمداً يا از روي فراموشي پشت به قبله كند ، يا به طرف راست يا چپ قبله برگرددد ، بلكه اگر عمداً بقدري برگردد كه نگويند رو به قبله است ، اگر چه به طرف راست يا چپ نرسد ، نمازش باطل است .


(مساله1132) اگر عمداً همه صورت را به طرف راست يا چپ قبله برگرداند ، نمازش باطل است ، بلكه اگر سهواً هم صورت را به اين مقدار بر گرداند، احتياط واجب آن است كه نماز را دوباره بخواند و لازم نيست كه نماز اول را تمام نمايد ، ولي اگر سر را كمي بگرداند عنداً


باشد يا اشتباهاً ، نمازش باطل نمي شود .


ششم : از مبطلات نماز آن است كه عمداً كلمه اي بگويد كه از آن كلمه قصد معني كند ، اگر چه معني هم نداشته باشد و يك حرف هم باشد ، بلكه اگر قصد هم نكند بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند در صورتي كه دو حرف يا بيشتر باشد ، ولي اگر سهواً بگويد نماز باطل نمي شود .


(مساله 1133) اگر كلمه اي بگويد كه يك حرف دارد ، چنانچه آ كلمه معني داشته باشد مثل (ق) كه در زبان عرب به معناي اين است كه نگهداري كن ، چنانچه معناي آ“ را بداند و قصد آن را نمايد ، نمازش باطل مي شود ، بلكه اي اگر قصد معناي آن را نكند ولي ملتفت معناي آن باشد ، احتياط واجب ان است كه نماز را دوبره بخواند .


(مساله 1134) سرفه كردن و آروغ زدن و آهكشيدن در نماز اشكال ندارد ، ولي گفتن آخ و آه و مانند اينها كه دو حرف است ، اگر عمدي باشد نماز باطل مي كند .


(مساله1135) اگر كلمه اي را به قصد ذكر بگويد : (اللهُ اكبرُ ) و در موقع گفتن آن ، صدا را بلند كند كه چيزي را به ديگري بفهماند اشكال ندارد ، ولي چنانچه به قصد اينكه چيزي به كسي بفهماند بگويد ، اگر چه قصد ذكر هم نداشته باشد ، نماز باطل مي شود .


(مساله1136)خواندن قرآن در نماز ، غير از چهار سوره اي كه سجدة واجب دارد و در احكام جنابت گفته شد (1) ، و نيز دعا كردن در نماز اشكال ندارد اگر چه به فارسي يا زبان ديگر باشد .


(مساله1137) اگر چيزي از حمد و سوره و ذكر هاي نماز را عمداً يا احتياطاً چند مرتبه بگويد ، اشكال ندارد .


(مساله1138) در حال نماز ، انسان نبايد به ديگري سلام كند واگر ديگري به ا و سلام كند ، بايد طوري جواب دهد كه سلام مقدم باشد مثلاً بگويد (السلامُ عليكُم ) يا (سلام عليكُم ) و نبايد (عليكمِ السلامُ ) بگويد .


(مساله1139) انسان بايد جواب سلام را چه در نماز يا در غير نماز فوراً بگويد ، و اگر عمداً يا ا ز روي فراموشي جواب سلام را بقدري طول دهد ، كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن


واجب نيست .




(مساله 1140) بايد جواب سلام را طوري بگويد كه سلام كننده بشنود ، ولي اگر سلام كننده كر باشد ، چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد ، كافي است .


(مساله1141) بايد نماز گزار جواب سلام را به قصد جواب بگويد نه به قصد دعا .


(مساله 1142) اگر زن يا مرد نا محرم يا بچه مميز يعني بچه اي كه خوب يا بد را مي قهمد به نماز گزار سلام كند ، نماز گزار بايد جواب او را بدهد .


(مساله 1143) اگر نماز گزار جواب سلام را ندهد معصبت كرده ، ولي نمازش صحيح است


(مساله 1144)اگر كسي به نماز گزار غلط سلام كند ، به طوري كه سلام حساب نشود جواب او جائز نيست .


(مساله 1145) جواب سلام كسي كه از روي مسخره يا شوخي سلام مي كند واجب نيست و احتياط واجب آن است كه در جواب سلام مرد و زن غير مسلمان بگويد سلام يا فقط ، عليك .


(مساله 1146) اگر كسي به عده اي سلام كند ، جواب سلام او بر همة آنان واجب است ، ولي اگر يكي از آنان جواب بدهد كافي است .


(مساله 1147) اگر كسي به عده اي سلام كند و كسي كه سلام كننده ، قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد ، باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است .


(مساله 1148) اگر به عده اي سلام كند و كسي كه بين آنها مشغول نماز است شك كند كه سلام كننده قصد سلام كردن به او را هم داشته يا نه ، نبايد جواب بدهد و همچنين است اگر بداند كه قصد او را هم داشته ولي ديگري جواب سلام را بدهد اما اگر بداند كه قصد او را هم داشته ولي ديگري جواب ندهد ، بايد جواب او را بگويد .


(مساله 1149) سلام كردن مستحب است و خيلي سفارش شده است كه سواره به پياده و ايستاده به نشسته و كوچكتر به بزرگتر سلام كند .


(مساله1150) اگر دو نفر با هم به يكديگر سلام كند ، بر هر يك واجب است جواب سلام ديگري را بدهد .


(مساله1151) در غير نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگويد ، مثلاً اگر كسي گفت : سلام عليكم در جواب بگويد : سلامٌ عليكُم و رحمهُ اللهِ .


هفتم : از مبطلات نماز خندة با صدا و ترجيع و بنابر احتياط واجب خندة با صدا اگر چه تر جيع نداشته باشد و عمدي است و چنانچه سهواً با صدا بخندد اگر به هم زنندة صورت نماز نباشد يا لبخند بزند ، نمازش باطل نمي شود .


(مساله1152)اگر براي جلوگيري از صداي خنده حالش تغيير كند، مثلاً رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بيرون رود ، بايد نمازش را دوباره بخواند .


هشتم : از مبطلات نماز آن است كهبر اي كار دنيا عمداً گريه كند ، احتياط واجب آن است كه براي كار دنيا بي صدا هم گريه نكند و اگر از ترس خدا يا براي آخرت گريه كند ، آهسته باشد يا بلند اشكال ندارد ، بلكه از بهترين اعمال است .


نهم : ا ز مبطلات نماز كاري است كه صور ت نماز را به هم بزند ، مثل دست زدن و به هوا پريدن ومانند اينها كم باشد يازياد، عمداً باشد يا از روي فراموشي ، ولش كاري كه صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره كردن با دست ، اشكال ندارد .


(مساله1153) اگر در بين نماز بقدري ساكت بماند كه نگويند نماز مي خواند ، نمازش باطل مي شود .


(مساله 1154)اگر در بين نماز كاري انجام دهد ، يا مدتي ساكت شود و شك كند كه نماز به هم خورده يا نه ، نمازش صحيح است .


دهم : از مبطلات نماز ، خوردن و آشاميدن است ، اگر در نماز طوري بخورد يا بياشامد كه نگويند نماز مي خواند .


(مساله1155)احتياط واجب آن است كه در نماز هيچ چيز نخورد و نياشامد چه موالات نماز به هم بخورد يا نخود و چه بگويند نماز مي خواند يا نگويند .


(مساله1156)احتياط واجب آن است كه در بين نماز ، غذائي را كه لاي دندانها ماند ه فرو نبرد ، ولي اگر قند يا شكر و مانند اينها دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و فرو رود، نمازش اشكال پيدا نمي كند .


يازدهم : از مبطلات نماز شك در ركعتهاي نماز دو ركعتي يا سه ركعتي ، يا در دو ركعت اول نماز هاي چهار ركعتي است .


دوازدهم : از مبطلات نماز آن است كه ركن نماز را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند ، يا چيزي را كه ركن نيست ، عمداً ككم يا زياد نمايد .


(مساله1157) اگر بعد از نماز شك كند كه در بين نماز كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده يا نه ، نمازش صحيح است .









چيزهائي كه در نماز مكروه است




(مساله1158)مكروه است در نماز صورت را كمي به طرف راست يا چپ بگرداند و چشمها را هم بگذارد ، يا به طرف راست و چپ بگرداند و با ريش و دست خود بازي كند و انگشتها راداخل هم نمايد و آب دهان بيندازد و به خط قرآن يا كتاب يا خط انگشتري نگاه كند و نيز مكروه است ، موقع خواندن حمد و سوره و گفتن ذكر ، براي شنيدن حرف كسي ساكت شود ، بلكه هر كاري كه خضوع و خشوع از بين ببرد ، مكروه ميباشد .


(مساله 1159)موقعي كه انسان خوابش مي آيد و نيز موقع خودداري كردن از بول و غائط، مكروه است نماز بخواند . و همچنين پوشيدن جوراب تنگ كه پا را فشار دهد در نماز مكروه مي باشد و غير اينها مكروهات ديگري هم در كتابهاي مفصل گفته شده است .









مواردي كه ميشود نماز واجب راشكست




(مساله1160)شكستن نماز از روي اختيار حرام است ، ولي براي حفظ مال و جلوگيري از ضرر مالي يا بدني مانعي ندارد .

(مساله1161) اگر حفظ جان خود انسان يا كسي كه حقظ جان او واجب است يا حفظ مالي كه نگهداري آن واجب مي باشد ، بدون شكستن نماز ممكن نباشد بايد نماز را بشكند ، ولي شكستن نماز براي مالي كه اهميت ندارد ، مكروه است .


(مساله1162)اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبكار طلب خود را از او مطالبه كند چنانچه بتواند د بين نماز طلب او را بدهد ، بايد در همان حال بپردازئد و اگر بدون شكستن نماز،دادن طلب او ممكن نيست ، بايد نماز را بشكند و طلبب او را بدهد ، بعد نماز را بخواند .


(مساله 1163) اگر در بين نماز بفهمد كه مسجد نجس است ، چنانچه وقت تنگ باشد بايد نماز را تمام كند و اگر وقت وسعت دارد و تطهير مسجد نماز را به هم ني زند بايد در بين نماز تطهير كند ، بعد بقيه نماز را بخواند و اگر نماز را به هم مي زند ، بايد نماز را بشكند و مسجد را تطهير نمايد بعد نماز را بخواند .


(مساله 1164)كسي كه بايد نماز رابشكند ، اگر نماز را تمام كند معصيت كرده ولي نماز او صحيح است اگر چه احتياط مستحب آن است كه دوباره بخواند .


(مساله1165)اگر پيش از آنكه به اندازة ركوع خم شود يادش بيايد كه اذانت و اقامه را فراموش كرده ، چنانچه وقت نماز وسععت دارد ، مستحب است براي گفتن آنها نماز را بشكند .