سجود

(مساله 1046) نمازگزار بايد در هر ركعت از نماز هاي واجب و مستحب ، بعد از ركوع ، دو سجده كند و سجده آن است كه پيشاني و كف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها را بر زمين بگذارد .

(مساله 1047) دو سجده از يك ركعت با هم ركن است كه اگر كسي در نماز واجب عمداً يا از روي فراموشي هر دو را ترك كند ، يا دو سجدة ديگر به آنها اضافه نمايد نمازش باطل است .

(مساله1048 ) اگر عمدا يك سجده كم يا زياد كند، نماز باطل ميشود و اگر سهواً يك سجده كم كند، حكم ان بعداً گفته خواهد شد .

(مساله 1049) اگر پيشاني را عمداً يا سهواً به زمين نگذارد ، سجده نكرده است ، اگر چه جاهاي ديگر به زمين برسد ، ولي اگر پيشاني را به زمين بگذارد و سهواً جاهاي ديگر به زمين نرساند ، يا سهواً ذكر نگويد سجده صحيح است .

( مساله 1050 ) در سجده هر ذكري بگويد كافي است ، ولي احتياط واجب آن است كه مقدار ذكر از سه مرتبه سبحان الله يا يك مرتبه سبحان ربي الاعلي و بحمده كمتر نباشد و مستحب است سبحان ربي الاعلي و بحمده را سه يا پنج يا هفت مرتبه بگويد .

( مساله 1051 ) در سجود بايد به مقدار ذكر واجب ، بدن آرام باشد و موقع گفتن ذكر مستحب هم اگر آن را به قصد ذكري كه براي سجده دستور داده اند بگويد ، آرام بودن بدن لازم است .

( مساله 1052 ) اگر پيش از آنكه پيبشاني به زمين برسد و بدن آرام بگيرد ، عمداً ذكر سجده را بگويد ، يا پيش از تمام شدن ذكر ، عمداً سر از سجده بردارد نماز باطل است .

( مساله 1053 ) اگر پيش از آنكه پيشاني به زمين برسد و بدن آرام گيرد ، سهواً ذكر سجده را بگويد و پيش از آنكه سر از سجده بردارد ، بفهمد اشتباه كرده بايد دوباره در حال آرام بودن ، ذكر را بگويد.

(مساله 1054) اگر بعد از انكه سراز سجده برداشت ، بفهمد كه پيش از آرام گرفتن بدن ذكر را گفته يا پيش از آنكه ذكر سجده تمام شود سربرداشته ، نمازش صحيح است .

( مساله 1055 ) اگر موقعي كه ذكر سجده را مي گويد ، يكي از هفت عضو را عمداً از زمين بر دارد ، نماز باطل مي شود ولي موقعي كه مشغول گفتن ذكر نيست ، اگر غير پيشاني جاهاي ديگر را از زمين بردارد و دوباره اشكال ندارد .

( مساله 1056 ) اگر پيش از تمام شدن ذكر سجده سهواً پيشاني را از زمين بردارد نمي تواند دوباره به زمين بگذارد و بايد آن را يك سجده حساب كند . ولي اگر جاهاي ديگر را سهواً از زمين بر دارد ، بايد دو مرتبه به زمين بگذارد و ذكر را بگويد .

( مساله 1057 ) بعد از تمام شدن ذكر سجدة اول بايد بنشيند تا بدن آرام گيرد و دوباره به سجده رود .

( مساله 1058 ) جاي پيشاني نماز گزار بايد از جاهاي زانوهايش پست تر و بلند تر از چهار انگشت بسته نباشد . بلكه احتياط واجب آن است كه جاي پيشاني او از جاي انگشتانش نيز پست وبلند تر از چهار انگشت بسته نباشد .

( مساله 1059 ) در زمين سراشيب كه سراشيبي آن درست معلوم نيست ، احتياط واجب آن است كه جاي پيشاني نماز گزار از جاي انگشت هاي پا و سر زانو هاي او نيز بيش از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد .

( مساله 1060 ) اگر پيشاني را سهواً به چيزي بگذارد كه از لاي انگشت هاي پا و سر زانوهاي او بلندتر از چهار انگشت بسته ، چنانچه بلندي آن بقدري است كه نمي گويند در حال سجده است ، مي تواند سرر ا بر دارد و به چيزي كه بلندي آن به چهار انگشت بسته يا كمتر است بگذارد . و مي تواند سر را به روي آنچه به اندازة چهار انگشت يا كمتر است بكشد و اگر بلندي آن بقدري است كه مي گويند در حال سجده است احتياط واجب آن است كه پيشاني را از روي آن به روي چيزي كه بلندي آن به اندازة چهار انگشت بسته يا كمتر است بكشد . و اگر كشيدن پيشاني ممكن نيست ، بنابر احتياط واجب بايد نماز را تمام كند و دوباره بخواند .

( مساله 1061 ) بايد بين پيشاني و آنچه بر آن سجده مي كند چيزي نباشد ، پس اگر مهري بقدري چرك باشد كه پيشاني به خود مهر نرسد ، سجده باطل است ، ولي اگر مثلاً رنگ مهر تغيير كرده باشد ، اشكال ندارد .

( مساله 1062 ) در سجده بايد كف دست را بر زمين بگذارد . ولي در حال ناچاري پشت دست هم مانعي ندارد . و اگر پشت دست ممكن نباشد ، بايد مچ دست را بگذارد و چنانچه آن را هم نتواند ، بايد تا آرنج هر جا كه مي تواند بر زمين بگذارد و اگر آن هم ممكن نيست ، گذاشتن بازو كافي است .

( مساله 1063 ) در سجده بايد بنابر احتياط واجب سر دو انگشت پاها را به زمين بگذارد و اگر انگشتهاي ديگر پا ، يا روي پا را به زمين بگذارد ، يا به واسطة بلند بودن ناخن ، سرشت به زمين نرسد نماز باطل است . و كسي كه به واسطة ندانستن مساله نماز هاي خود را اينطور خوانده بنابر احتياط واجب بايد دوباره بخواند .

( مساله 1064 ) كسي كه مقداري از شست پايش بريده ، بايد بقيه آن را به زمين بگذارد ، واگر چيزي از آن نمانده ، يا اگر مانده ، خيلي كوتاه است بايد بقية انگشتان را بگذارد و اگر هيچ انگش ندارد ، بايد هر مقداري از پا باقي مانده به زمين بگذارد .

( مساله 1065 ) اگر به طور غير معمول سجده كند ، مثلاً سينه وشكم را به زمين بچسباند ، بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند و اگر پاها را دراز كند ، اگر چه هفت عضوي كه گفته شد به زمين برسد ، بايد نماز را دوباره بخواند .

( مساله 1066 )مهر يا چيز ديگري كه بر آن سجده مي كند ، بايد پاك باشد ، ولي اگر مثلاً نهر را روي فرش نجس بگذرد ،يا يك طرف مُهر را روي فرش نجس بگذرد ، يا يك طرف مهر نجس باشد وپيشاني را به طرف پاك آن بگذارد،اشكال ندارد .

(مساله 1067) اگر در پيشاني دمل ومانند آن باشد،چنانچه ممكن است بايد با جاي سالم پيشاني سجده كند واگر ممكن نيست بايد زمين را گود كند ودمل را در گودال وجاي سالم را به مقداري كه براي سجده كافي باشدبر زمين بگذارد.

(مساله 1068 ) اگر دمل يازخم تمام پيشاني راگرفته باشد بايد به يكي از دو طرف پيشاني سجده كند و اگر ممكن نيست به چانه واگربه چانه هم ممكن نيست بايد به هر جاي از صورت كه ممكن است سجده كند واگر به هيج جاي از صورت ممكن نيست بايدبا جلوسر، سجده نمايد .

(مساله1069 ) كسي كه نمي تواند پيشاني را به زمين برساند بايد به مقداري كه مي تواند خم شود و مهر يا چيز ديگري را كه سجده بر آن صحيح است روي چيز بلندي گذاشته وطوري پيشاني رابر آن بگذارد كه بگويند سجده كرده است ، ولي بايد كف دستها وزانوهاوانگشتان پا را به طور معمول به زمين بگذارد .

(مساله1070) كسي كه هيچ نمي تواند خم شود بايد براي سجده بنشيند و با سر اشاره كند و اگر نتواند بايد با چشمها اشاره نمايد و در هر دو صورت احتياط واجب آن است كه اگر مي تواند بقدري مُهر را بلند كند كه پيشاني را بر آن بگذارد و اگر نمي تواند احتياط مستحب آن است كه مهر را بلند كند و به پيشاني بگذارد و اگر با سر يا چشمها هم نمي تواند اشاره كند ، بايد در قلب نيت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن براي سجده ، اشاره نمايد .

(مساله1071) كسي كه نمي تواند بنشيند ، بايد ايستاده نيت سجده كند و چنانچه مي تواند براي سجده با سر اشاره كند و اگر نمي تواند ، با چشمها اشاره نمايد و اگر اين را هم نمي تواند ، در قلب نيت سجده كند ، و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن براي سجده اشاره نمايد .

(مساله 1072) اگر پيششاني بي اختيار از جاي سجده بلند شود ، چنانچه ممكن باشد بايد نگذارد دوباره به جاي سجده برسد ، و اين يك سجده برسد ، و اين يك سجده حساب مي شود ، چه ذكر سجده را گفته باشد يا نه و اگر نتواند سر را نگهدارد و بي اختيار دوباره به جاي سجده برسد ، روي هم يك سجده حساب مي شود و اگر ذكر نگفته باشد ، بايد بگويد .

(مساله1073) جائي كه انسان بايد تقيه كند مي تواند بر فرش و مانند آن سجده نمايد و لازم نيست براي نماز به جاي ديگر برود .

(مساله 1074) اگر روي چيزي كه بدن روي آن آرام نمي گيرد سجده كند ، باطل است ولي روي تشك پر يا چيز ديگري كه بعد از سر گذاشتن و مقداري پائين رفتن آرام مي گيرد ، سجده كند ، اشكال ندارد .

(مساله 1075)اگر انسان ناچار شود كه در زمين گل نماز بخواند اگر آلوده شدن بدن و لباس براي او مشقت ندارد سجده و تشهد را بطور معمول بجا آورد ، و اگر مشقت دارد مي تواند در حالي كه ايستاده است ، براي سجده با سر اشاره كند و تشهد را ايستاده بخواند

و اگر سجده و تشهد را به طور معمول هم به جا آورد ، نمازش صحيح است .

(مساله1076)در ركعت اول و ركعت سومي كه تشهد ندارد ، مثل ركعت سوم نماز و عصر و عشا ، بنابر احتياط واجب بايد بعد از سجدة دوم قدري بي حركت بنشيند و بعد برخيزد .