فضليت نماز

نماز يكي از عبادات بزرگ اسلامي و ستون دين است . مظهر كامل خشوع و خضوع در برابر ذات اقدس الهي است . عبادتي است كه در ضمن آن ، انسان در پيشگاه مقدس حق مي ايستد و به بندگي خويش در مقابل خالق بزرگوار و مالك خود اعتراف مي كند و حرف دلش را با او مي گويد و از در گاه مقدس آن ذات ذوالجلال ، كمك مي خواهد و پيشاني در آستانة پاك او به خاك مي سايد و حوائج خود را از او مي طلبد .

حضرت رسول اكرم ( صلي الله عليه و آله ) فرمودند : « هر چيزي را چيزي را چهره اي است و چهرة دين شما نماز است و سعي كنيد كمال و زيبايي اين چهره را حفظظ كنيد .»و نيز فرمودند : «نماز ستون دين است .»

و همينطور كه در راه بر پا ساختن يك خيمه ، ديوار و سقف طناب و ميخ در صورتي به درد مي خورد و در تشكيل خيمه نقش دارد كه ، ستون آن خيمه بر پا باشد ، نماز هم نقش ستون را در خانه و خيمه دين دارد كه بدون آن ، اعمال ديگر بي اثر و بي نتيجه است .

معاويه بن وهب ،كه يكي از راويان احاديث است از حضرت صادق (عليه السلام)پرسيد:«با فضليت ترين عملي كه بندگان خدا با انجام آن به خداوند تقرب پيدا مي كنند كدام است ؟ حضرتش در پاسخ فرمودند : « بعد از خداشناسي هيچ عملي را كه با فضليت تر از نماز باشد ، سراغ ندارم .» و نيز حضرت صادق (عليه السلام ) فرمودند : « محبوب ترين اعمال در نزد خداوند نماز است و آن آخرين وصاياي پيغمبران خدا است . يعني آخر ين موضوعي كه به مردم دربارة آن وصيت مي نموده اند ، نماز است .»

حضرت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله ) نيز فرمودند : « احبُّ الاعمالِ الَي اللِه عزوجلّ الصلوهُ و البِرُ و الجهادُ .» يعني : محبوب ترين اعمال در پيشگاه خداوند متعال سه چيز است :

1-نماز .

2-نيكي و احسان به مردم .

3-جهاد در راه خداوند .

در نهج البلاغه ، از حضرت امير مؤمنان (عليه السلام ) نقل مي كند كه حضرتش اصحاب خود را به مواظبت دربارة نماز توصيه مي كردند و مي فرمودند :« به وسيلة نماز خواندن به خداوند تقرب پيدا كنيد ، كه نماز به طور فرض و وجوب بر همة مؤمنان نوشته شده است و در اهميت آن همين اندازه كافي است كه هنگامي كه از اهل جهنم پرسيده مي شود : ما سَلككُم في سَقرَ (1) ارتكاب چه عملي شما را به جهنم كشانده است ؟ در جواب مي گويند :لم نكُ منَ المُصلينَ (2) يعني : ما چون جزء نماز گذاران نبوديم سر انجام به جهنم افكنده شديم . سپس افزودند كه در جلو خانة انسان واقع شده است و انسان روزي پنج مرتبه خود را در آن شستشو مي دهد تشبيه كردند و روشن است كسي كه روزي پنج مرتبه در نهر آبي خود راشستشو دهد چيزي از آلودگي در وجود او نمي ماند .


1-سوره مدثر ، آيه 42 2-سوره مدثر ، آيه 43

بعد از آن فرمودند :حق نماز را افرادي شناختند كه هرگز اشتغالات و سرگرميها و زينت ها وزيورهاي دنيا آنان را از نماز غافل نمي كند كه خداونددربارة آنان فرمودند : رجالٌ لاتُلهيهِم تِجارَهٌ و لا بيعٌ عَن ذكر اللهِ و اقامِ الصّلوهِ . (1) يعني مرداني كه ، تجارت و خريد و فرش آنان را از ياد خداوند و نماز خواندن مشغول و غافل نمي سازد .»نماز را بايد بطور كامل ، يعني بايد سعي كرد نماز را مطابق موازين اسلامي بجا آورد كه اين موضوع يكي از علايم كمال يك مسلمان است .

1-سورة نور ، آيه 37

هارون بن خارجه كه يكي از رجال حديث است . ميگويد : در محضر حضرت صادق (عليه السلام) نام مردي از دوستان خود را بردم و ا ز او به عنوان داشتن كمالات انساني و اسلامي ، ستايش كردم ، حضرتش در اين مورد از من پرسيدند :

« كيف صَلوتُهُ ؟ » يعني نماز او چگونه است ؟ أه ازو اين بيان اين مطلب به دست مي آيد أه شخص در صورتي قابل ستايش و تمجيد است أه نمازش كامل باشد .و نيز حضرت صادق (عليه السلام ) فرمود:«نخستين عملي كه در روز قيامت مورد محاسبة الهي قرا ر مي گيرد نماز است كه اگر آن مورد قبول واقع شد و با موازين اسلامي مطابق گرديد ساير اعمال نيز مورد قبول مي شود و اگر آن مردود شد ، اعمال ديگر نيز مردود مي گردد .»

حضرت پيغمبر(صلي الله عليه و آله) نيزفرمودند: « در روز قيامت كه بندة خداوند به پيشگاه خداوند خوانده مي شود نخستين چيزي كه در رابطه با آن ، آن بنده مورد مورد سؤال قرار مي گيرد نماز است كه اگر آن را درست و كامل به جا آورده است نجات پيدا مي كند و گرنه

در آتش دوزخ افكنده مي شود .»



محافظت بر نمازها


از جمله موضوعاتي كه در احاديث اهل بيت عصمت (عليهم السلام )مورد تاكيد قرار گرفته است . محافظت بر نمازها است كه بر هر مسلماني لازم است بر نمازهاي خود چه از جهت وقت و چه از جهات ديگر مواظبت كند كه حضرت صادق (عليه السلام ) فرمود : حضرت پيغمبر ( صلي عليه و آله ) فرمودند : « شيطان تا هنگامي كه يك فرد مسلمان به نماز هاي پنجگانه خود اهميت كافي مي دهد و هر يك از آنها را در وقت خود مي خواند ، گريزان است ، ولي همين كه محافظت به نمازهاي خود را از دست داد ، شيطان بر او جرات پيدا مي كند و او را به ارتكاب گناهان بزرگ مي كشاند .»



هرگز نبايد نماز را سبك شمرد


در احاديث بسياري اهل بيت عصمت و طهارت – عليهم السلام – مسلمانان را از سبك شمردن نماز ، بر حذر داشته اند .

حضرت پيغمبر (صلي عليه و آله ) فرمودند : « كسي كه به نماز اهميت ندهد و آن را سبك بشمارد ، سزاوار عذاب آخرت است . »

حضرت صادق (عليه السلام )فرمودند : « هنگامي كه شخص نماز خود را سبك مي شمارد و آن را با عجله انجام مي دهد تا به كارهاي خود برسد ، خداوند به ملائكه مي فرمايد : اين شخص چنين گمان مي كند كه بر آورده شدن احتياجاتش در دست من نيست آيا نمي داند كه برآورده شدن تمام احتياجاتش در دست من است ؟ »

حضرت باقر(عليه السلام ) فرمود كه حضرت پيغمبر (صلي الله عليه و آله ) روزي در مسجد تشريف داشتند مردي وارد و مشغول نماز شد و ركوع و سجودش را بطور كامل نياورد و مانند كلاغي كه منقار خود را زود زود به زمين مي زند و از زمين بر مي دارد ، با عجله به

ركوع و سجده مي رفت و بر مي خاست حضرتش فرمودند : « اگر اين مرد در حالي كه نمازش اينطور است از دنيا برود به دين من از دنيا نرفته است . »و نيز حضرت رسول اكرم (صلي عليه و آله ) در آن لحظه اي كه چشم از اين جهان مي بسست فرمودند : « كسي كه نماز خود را سبك مي شمارد از امت من نيست ، و در روز قيامت در كنار حوض كوثر، بر من وارد نخواهد شد .»

حضرت صادق (عليه السلام )نيز در هنگام ار تحال به جهان آخرت فرمودند : « شفاعت ما در روز قيامت ، به كسي كه نماز خود را سبك مي شمارد ، نخواهد رسيد .»



عواقب ترك نماز


تعدا د بسياري از احاديث اهل بيت عصمت (سلام الله عليهم ) ترك نماز را ، يكي از گناهان كبيره كه موجب عذاب سخت جهنم است ، شمرده و بلكه آن را گناهي معادل كفر معرفي نموده اند و دوبارة عواقب زيانبار ، آن مطالبي گفته اند :

حضرت پيغمبر (صلي الله عليه و آله ) فرمودند : « ميان ايمان وكفر فاصله اي جز ترك نماز وجود ندارد .» حضرت صديقة كبري (سلام الله عليها ) از پدر بزرگوارش پرسيد : « مجازات كسي كه به نماز اهميت نمي دهد ، چيست ؟» حضرتش در پاسخ فرمودند : « خداوند كسي را أه به نماز جود اهميت نمي هد به 15 خصلت مجازات مي كند ، كه 6تا از آنها در دنيا و 3تا هنگام مرگ و 3تا در قبر و 3تا در روز قيامت است .

و آن شش تا كه در دنيا است اين است : بركت از عمر او و همچنين از مال او برداشته مي شود و آثار صالحان از قيافه و سيماي او محو مي گردد ، به اعمال نيك ديگر او نيز اجر كامل داده نمي شود ، دعاهاي او مستجاب نمي شود و از دعاهاي صالحان بهره اي به او نمي رسد.و آن سه تا كه با هنگام مرگ او ارتباط دارد اين است : با ذلت و گرسنگي و تشنگي مورد قبض روح واقع مي شود .

و آن سه تا كه در قبر او است اين است : خداوند فرشته اي را مي گمارد كه در قبر او را عذاب كند و به تنگي و تاريكي قبر نيز محكوم مي گردد .و آن سه تا كه در قيامت است اين است : كه هنگام خروج قبر فرشته اي او را به رو ، در روي زمين مي كشد و به اين ترتيب محشور مي شود و با شدت به حساب او رسيدگي مي شود و خداوند هرگز نظر لطف بر او نمي افكند و سر انجام به عذاب جهنم گرفتار مي گردد .



عادت دادن كودكان به نماز


براي اينكه كودكان،درموقع بلوغ كه نمازبرآنها مانند ساير وظايف اسلامي ، واجب ميشود آن را مرتب بخوانند ، مستحب است پدر و مادر فرزندان خود را در دوران قبل از بلوغ به خواندن نماز وادار نمايند .كه از حضرت پيغمبر (صلي الله عليه و آله ) و حضرت صادق (عليه السلام ) نقل شده است كه فرموده اند : « فرزندان خود را در سن هقت سالگي ، به نماز خواندن وادار نماييد .» د ر انجام اين تمرين علاوه بر اينكه پدر و مادر گوشة ازز مسئوليت خود را در رابطه با تربيت فرزند خودعملي مي نمايند ، بر پاية روايات اسلامي ، ثواب و پاداش بسياري نيز به دست مي آورند ، زيرا باعث مي شوند كه فرزندانشان به خواندن نماز عادت كند تا پس از بلوغ آمادگي كاملي براي خواندن نماز بطور مرتب داشته باشند .بعلاوه در تمرين نماز لازم است مقدمه مسائل وضو و كيفيت وضو گرفتن را نيز به او ياد داده باشند .



موانع قبول نماز


بر اساس احاديثي كه از اهل بيت عصمت (سلام الله عليهم ) رسيده است اخلاق پست و بعضي از اعمال زشت انسان مانع قبول شدن نماز در درگاه حق تعالي مي گردد .كساني كه داراي خوي حسد ، تكبر ، عجب ، غرور و امثال اينها باشند يا مرتكب اعمال

زشتي مانند ، غيبت كردن ، خوردن حرام ، آشاميدن مسكرات ، دادن خمس و زكات باشد ، نمازشان قبول درگاه خداوند نيست .

مسلمانان بايد از اينها نيز اجتناب كنند تا اين عبادت مهم مورد قبول قرار بگيرد و همچنين كارهاي ثواب نماز را كم مي كند بجا نياورد ، مثلاً در حال خواب آلودگي و خودداري از بول به نماز نايستد و در موقع نماز به آسمان نگاه نكند و نيز كارهايي كه ثواب نماز را زياد مي كند بجا آورد ، مثلاً انگشتر عقيقي به دست كند و لباسي پاكيزه بپوشد و شانه و مسواك كند و خود را خوشبو نمايد .