كم و زياد كردن اجزاء و شرايط نماز

مسأله 1272 - هرگاه چيزي از واجبات نماز را عمدا كم يا زياد كند ، اگر چه يك حرف آن باشد نماز باطل است .

مسأله 1273 - اگر به واسطهء ندانستن مسأله از روي تقصير ، چيزي از واجبات نماز را كم يا زياد كند ، نماز باطل است ، ولي جاهل قاصر يا كسي كه از روي فراموشي واجبات غير ركني نماز را كم يا زياد كند ، نماز صحيح است . ( و حكم واجب ركني در مسألهء " 951 " گذشت ) و اگر به واسطهء ندانستن مسأله ، حمد و سوره ء نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند ، يا حمد و سوره ء نماز ظهر و عصر را بلند بخواند ، يا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشاء را چهار ركعتي بخواند ، هر چند ندانستن او از روي تقصير باشد ، نمازش صحيح است .

مسأله 1274 - اگر در بين نماز يا بعد از آن بفهمد وضو يا غسلش باطل بوده ، يا بدون وضو يا غسل مشغول نماز شده ، نمازش باطل است ، و بايد دوباره با وضو يا غسل بخواند ، و اگر وقت گذشته قضا نمايد .

مسأله 1275 - اگر بعد از رسيدن به ركوع يادش بيايد كه دو سجده از ركعت پيش فراموش كرده نمازش باطل است ، و اگر پيش از رسيدن به ركوع يادش بيايد ، بايد برگردد و دو سجده را به جا آورد و برخيزد و حمد و سوره يا تسبيحات را بخواند و نماز را تمام كند ، و بعد از نماز براي آنچه زياد كرده از قرائت يا تسبيحات - بنابر احتياط واجب - دو سجده ء سهو به جا آورد ، و همچنين بنابر احتياط مستحب دو سجده ء سهو براي ايستادن بي جا .

مسأله 1276 - اگر پيش از گفتن " السلام علينا . . . " و يا " السلام عليكم . . . " يادش بيايد كه دو سجده ء ركعت آخر را به جا نياورده ، بايد دو سجده را به جا آورد ، و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد ، و براي زيادي تشهد بنابر احتياط واجب دو سجده ء سهو بنمايد .

مسأله 1277 - اگر پيش از سلام نماز يادش بيايد كه يك ركعت يا بيشتر از آخر نماز نخوانده ، بايد مقداري را كه فراموش كرده به جا آورد .

مسأله 1278 - اگر بعد از سلام نماز يادش بيايد كه يك ركعت يا بيشتر از آخر نماز را نخوانده ، چنانچه كاري انجام داده كه اگر در نماز عمدا يا سهوا اتفاق بيفتد ، نماز را باطل مي كند - مثلا پشت به قبله كرده - نمازش باطل است ، و اگر چنين كاري انجام نداده ، بايد فورا مقداري را كه فراموش كرده به جا آورد ، و براي سلام زيادي - بنابر احتياط واجب - دو سجده ء سهو بنمايد ، و همچنين دو سجده ء سهو ديگر اگر تشهد زياد كرده باشد .

مسأله 1279 - هرگاه بعد از سلام عملي انجام دهد كه اگر در نماز عمدا يا سهوا اتفاق بيفتد نماز را باطل مي كند - مثلا پشت به قبله نمايد - و بعد يادش بيايد كه دو سجده ء آخر را به جا نياورده ، نمازش باطل است ، و اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند يادش بيايد ، بايد دو سجده اي را كه فراموش كرده به جا آورد ، و دوباره تشهد بخواند و سلام دهد ، و بنابر احتياط واجب دو سجده ء سهو براي سلام بي جا به جا آورد و همچنين دو سجده ء سهو ديگر اگر تشهد زياد كرده باشد .

مسأله 1280 - اگر بفهمد تمام نماز را پيش از وقت خوانده ، بايد دوباره بخواند ، و اگر وقت گذشته قضا نمايد ، و اگر بعضي از نماز را پيش از وقت خوانده ، حكمش در مسألهء " 751 " بيان شده است ، و اگر بفهمد نماز را رو به قبله نخوانده ، در صورتي كه منحرف به ما بين راست و چپ باشد نمازش صحيح است ، و در غير اين صورت ، اگر پيش از گذشتن وقت بفهمد بايد اعاده كند ، و اگر بعد از آن بفهمد قضا ندارد ، ولي اگر پشت به قبله كرده باشد بنابر احتياط واجب قضا نمايد . و در هر صورت اگر به جهت ندانستن حكم شرعي به غير قبله نماز بخواند ، نمازش باطل است . نماز مسافر مسافر بايد نماز ظهر و عصر و عشاء را با هشت شرط شكسته به جا آورد ، يعني دو ركعت بخواند . شرط اول : آن كه سفر او كمتر از هشت فرسخ شرعي نباشد ، و فرسخ شرعي تقريبا كمتر از پنج كيلومتر و نيم است .