شرايط نماز جماعت

مسأله 1236ـ در جماعت چند چيز بايد رعايت شود:



[232]

اوّل ـ نبودن حايل

ميان امام و مأموم و همچنين ميان مأمومين نسبت به يكديگر بايد چيزي كه مانع ديدن است نباشد، بلكه حايل شيشه اي نيز اشكال دارد، امّا اگر مأموم زن باشد حايل ميان او و مردان مانعي ندارد.

مسأله 1237ـ اگر امام در محراب باشد و كسي پشت سر او اقتدا نكرده باشد كساني كه در دو طرف محراب ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند نمي توانند به او اقتدا كنند، بلكه اگر كسي هم پشت سر امام اقتدا كرده باشد كساني كه دو طرف او ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند جماعت آنها اشكال دارد، ولي صفهايي كه پشت سر آنها قرار دارد نمازشان صحيح است، همچنين اگر صفها به در مسجد برسد و از آن خارج گردد.

مسأله 1238ـ هرگاه به واسطه طولاني شدن صفها كساني كه دو طرف صف ايستاده اند امام را نمي بينند مانعي ندارد، همچنين اگر به واسطه طولاني شدن يكي از صفها كساني كه در دو طرف آن ايستاده اند صف جلو خود را نبينند جماعتشان صحيح است.

مسأله 1239ـ كسي كه پشت ستون ايستاده اگر از طرف راست يا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متصل باشد كافي است.



شرط دوم ـ بلندتر نبودن جاي ايستادن امام از مأموم

مسأله 1240ـ جاي ايستادن امام از جاي مأموم بلندتر نباشد; مگر به مقدار بسيار كم، و اگر زمين سراشيبي باشد و امام در طرفي كه بلندتر است بايستد در صورتي كه سراشيبي آن زياد نباشد و به آن زمين مسطّح گويند مانعي ندارد.

مسأله 1241ـ بلندتر بودن جاي مأموم از جاي امام اشكال ندارد، ولي اگر امام در صحن مسجد بايستد و عدّه اي از مأمومين در بالكن و پشت بام، و طوري باشد كه به



[233]

آن جماعت نگويند، صحيح نيست. مثل اين كه امام در طبقه اوّل بايستد و مأمومين در بعضي از طبقات بالا كه از جماعت دور است.



شرط سوّم ـ نبودن فاصله ميان امام و مأموم

مسأله 1242ـ اگر يك يا چند قدم ميان امام و مأموم يا مأمومين با يكديگر فاصله باشد، بطوريكه به آن جماعت گويند مانعي ندارد، بنابراين فاصله شدن يك يا دو نفر كه نماز نمي خوانند مانعي ندارد، ولي مستحبّ است صفوف كاملاً به هم متّصل باشد.

مسأله 1243ـ هنگامي كه امام تكبير مي گويد و وارد نماز مي شود در صورتي كه صفهاي جلوتر آماده نماز باشند همه مي توانند تكبير بگويند و وارد نماز شوند و لازم نيست انتظار بكشند تا صفهاي جلو وارد نماز شوند بلكه انتظار كشيدن بر خلاف احتياط است.

مسأله 1244ـ هرگاه بداند يكي از صفهاي جلو، نمازشان باطل است اگر صف جلو حايل شود، صفهاي بعد نمي توانند اقتدا كنند.



شرط چهارم ـ مأموم جلوتر از امام نايستد

مسأله 1245ـ اگر مأموم در ابتداي جماعت يا در اثناء، جلوتر بايستد جماعت او باطل مي شود، احتياط اين است كه مساوي هم نايستد، بلكه كمي عقب تر قرار گيرد و اين عقب تر بودن در تمام حالات نماز مراعات گردد حتّي در حالت ركوع و سجود.