نماز استيجاري

مسأله 1213ـ اجير گرفتن براي قضاي نماز و عبادتهاي ديگر از طرف اموات خالي از اشكال نيست، مگر در حج و اگر كسي بخواهد در عبادتهاي ديگر اجير بگيرد قصد رجاء كند، امّا به جا آوردن نماز و روزه قضا و همچنين نماز و روزه مستحبّي به قصد قربت و بدون گرفتن اجرت اشكالي ندارد.

مسأله 1214ـ انسان مي تواند براي بعضي از كارهاي مستحب مانند زيارت قبر پيغمبر(صلي الله عليه وآله) و امامان(عليهم السلام) از طرف زندگان اجير شود، ولي احتياط واجب آن است كه پول را براي مقدّمات كار بگيرد و نيز مي تواند اعمال مستحبّي را انجام دهد و ثواب آن را به اموات يا زنده ها هديه نمايد.

مسأله 1215ـ كسي كه براي نماز قضاي ميّت اجير شده، بايد مسائل نماز را بخوبي بداند و قرائت او صحيح باشد.

مسأله 1216ـ شخصي كه مي خواهد از طرف ديگري نماز يا روزه، يا عبادت ديگري، به جا آورد بايد در موقع نيّت، ميّت را معيّن كند، لازم نيست اسم او را بداند، همين اندازه كه علامت و نشانه اي براي او در قصد و نيّت خود قرار دهد كافي است.

مسأله 1217ـ شخص نايب بايد خود را به جاي ميّت فرض كند و عبادتي را كه بر ذمّه اوست قضا نمايد و اگر عملي را انجام دهد و ثواب آن را براي او هديه كند دين او ادا نمي شود.

مسأله 1218ـ در صورتي ذمّه ميّت ادا خواهد شد كه اطمينان پيدا شود كه نايب نماز را خوانده است و اگر شك كند كافي نيست، ولي اگر يقين داشته باشد نماز را خوانده امّا نداند صحيح انجام داده يا نه اشكال ندارد.

مسأله 1219ـ اگر نايب بگويد نماز را خوانده ام تنها به گفته او نمي توان قناعت كرد



[229]

مگر اين كه فرد مورد اطميناني باشد.

مسأله 1220ـ شخصي كه از ميّت نيابت مي كند بايد كسي باشد كه در انجام اجزاء و شرايط نماز معذور نباشد، مثلاً كسي كه نشسته نماز مي خواند نمي تواند نايب شود، حتّي بنابر احتياط واجب كسي كه با تيمّم يا جبيره نماز مي خواند نيابت نكند.

مسأله 1221ـ مرد مي تواند براي زن و زن براي مرد نيابت كند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بايدبه وظيفه خودش عمل نمايد، نه وظيفه ميّت و لازم نيست قضاي نمازهاي ميّت به ترتيب خوانده شود، خواه ترتيب آن را بداند يا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، يا مغرب و عشا از يك روز كه رعايت ترتيب در آن لازم است.

مسأله 1222ـ كسي كه اجير براي قضاي نماز و روزه مي شود اگر طرز مخصوصي را با او شرط كنند (مثلاً بگويند نماز را بايد در مسجد يا در فلان ساعت بخواند) بايد به شرط عمل كند، امّا اگر شرط خاصّي با او نكنند مطابق تكليف خود و طبق معمول انجام دهد و در مستحبّات نيز آنچه معمول است به جا مي آورد و بيش از آن لازم نيست مگر شرط كنند، خواندن نماز آيات نيز تا شرط نكنند لازم نيست.

مسأله 1223ـ هرگاه اشخاص متعدّدي را براي قضاي نماز ميّت اجير كند لازم نيست براي هر كدام وقت معيّني را تعيين نمايد، بلكه آنها مي توانند در هر وقت كه بخواهند نماز را به جا آورند، ولي براي رعايت ترتيب بين نمازهاي قضا احتياط مستحب آن است كه براي هر كدام از آنها وقتي را معيّن نمايد، مثلاً با يكي قرار مي گذارد كه در فاصله صبح تا ظهر نماز قضا به جا آورد و با ديگري از ظهر تا شب و نيز بهتر است هريك از آنها مقدار نمازي را كه مي خواند با ديگري شبيه باشد، مثلاً اگر از نماز ظهر شروع مي كند و تا نماز صبح پايان مي دهد (خواه يك شبانه روز بخواند يا چند شبانه روز) ديگري نيز از ظهر شروع كند و به صبح خاتمه دهد.

مسأله 1224ـ هرگاه شخص اجير پيش از تمام كردن نماز و روزه اي كه اجير شده بود از دنيا برود درحاليكه اجرت همه آنها را گرفته، اگر شرط كرده باشند تمام نمازها را خودش به جا آورد بايد اجرت مقداري را كه نخوانده از مال او برگردانند و اگر



[230]

چنين شرطي نكرده اند بايد ورثه از مال او كسي را اجير كنند تا باقيمانده را بجا آورد و اگر مالي ندارد چيزي بر ورثه واجب نيست، ولي بهتر است دين ميّت را ادا كنند.

مسأله 1225ـ هرگاه اجير پيش از تمام كردن عمل از دنيا برود و خودش نيز نماز قضا بر ذمّه داشته باشد، بايد از مال او براي نمازهايي كه اجير بوده ديگري را اجير كنند و يا اگر شرط كرده اند خودش به جا آورد باقيمانده را برگردانند، امّا براي نمازهاي خودش نمي توانند از مال او بردارند مگر با رضايت ورثه و يا در صورتي كه وصيّت كرده از ثلث مالش به مصرف نماز برسانند.