نماز قضاي پدر و مادر كه بر پسر بزرگتر واجب است
اگر پدر نماز خود را به جهت عذري كه داشته است بجا نياورده باشد، بر پسر بزرگتر واجب است كه بعد از مرگش بجا آورد، يا براي او اجير بگيرد بلكه اگر از روي نافرماني هم ترك كرده باشد، بنابر احتياط واجب همينطور عمل كند. و اگر پدر روزه را به جهت مرض يا سفر نگرفته باشد در صورتي كه در زمان حيات مي توانسته قضا كند و نكرده بايد پسر بزرگتر قضا كند.
مسأله 1414 ـ احتياط واجب آن است كه پسر بزرگتر نماز و روزه فوت شده مادر را قضا نمايد.
مسأله 1415 ـ بر پسر بزرگتر قضاء نمازهاي مربوط به خود پدر و مادر واجب است اما قضاء نمازهايي كه بر آنها به نحو استيجار واجب شده يا اينكه از پدر يا مادر آنها بر ذمّه آنها بوده، واجب نيست.
مسأله 1416 ـ بر پسرِ پسر (نوه) قضاي نماز ميّت در صورتي كه در حال مردن
[233]
ميّت، از همه بچه هاي او بزرگتر باشد واجب نيست، و احتياط واجب آن است كه اگر ميّت فرزندي نداشته باشد، نمازهاي او را قضا كند.
مسأله 1417 ـ لازم نيست كه پسر بزرگتر در حال مردن پدر يا مادر، بالغ باشد بلكه چنانچه طفل باشد بعد از بلوغ لازم است قضا كند و چنانچه قبل از بلوغ بميرد بر فرزند بعدي واجب نيست.
مسأله 1418 ـ چنانچه يكي از اولاد از نظر سنّي بزرگتر و ديگري از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّي واجب است.
مسأله 1419 ـ لازم نيست پسر بزرگتر وارث ميّت باشد، بنابراين حتي اگر از ارث به يكي از اسباب منع مانند قتل يا كفر، ممنوع باشد، قضا واجب است.
مسأله 1420 ـ اگر معلوم نباشد كه پسر بزرگتر كدام است، قضا بر هيچ كدام واجب نيست، لكن احتياط مستحب آن است كه نماز و روزه پدر يا مادر را بين خودشان تقسيم كنند يا به وسيله قرعه يكي را براي انجام آن معيّن نمايند.
مسأله 1421 ـ اگر ميّت وصيّت كرده باشد كه براي نماز و روزه او اجير بگيرند، بعد از آن كه اجير، نماز و روزه او را به طور صحيح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چيزي واجب نيست و همچنين اگر كسي مجاناً از طرف ميّت، نماز و روزه او را قضا نمايد.
مسأله 1422 ـ در بلند خواندن يا آهسته خواندن نماز، پسر بزرگتر بايد به وظيفه خويش عمل نمايد يعني قضاء نماز صبح و مغرب و عشاء را بايد بلند بخواند اگرچه از طرف مادر قضا نمايد.
مسأله 1423 ـ چنانچه دو پسر با يكديگر دوقلو باشند، آن كسي كه زودتر متولد شده است بزرگتر است ولو اينكه نطفه ديگري زودتر منعقد شده باشد.
مسأله 1424 ـ در صورتي كه شخص در وسط وقت بعد از گذشتن مقداري كه امكان خواندن نماز در آن بود بميرد، قضاء آن نماز بر پسر بزرگتر واجب است.
مسأله 1425 ـ در صورتي كه ميت پسر نداشته باشد يا پسر بزرگتر قبل از خواندن نماز قضاي پدر بميرد بر ديگران واجب نيست نماز قضاي ميت را بخوانند، و چنانچه وصيت به قضا كرده باشد بايد از ثلث مال او انجام داد.
[234]