نماز قضا
مسأله 1397 ـ كسي كه نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده بايد قضاي آن را بجا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده يا به واسطه مستي نماز نخوانده باشد. ولي نمازهاي يوميه اي را كه زن در حال حيض يا نفاس نخوانده است، قضا ندارد.
مسأله 1398 ـ اگر بعد از وقت نماز بفهمد نمازي را كه خوانده باطل بوده، بايد قضاي آن را بجا آورد.
مسأله 1399 ـ اگر بچه قبل از تمام شدن وقت ولو به مقدار يك ركعت بالغ شود،
[231]
نماز به نحو اداء بر او واجب است و چنانچه ترك نمايد، قضاء آن نماز بر او واجب است و همچنين اگر زن حائض يا نفساء قبل از تمام شدن وقت، عذر آنان برطرف شود.
مسأله 1400 ـ بر شخصي كه نماز جمعه واجب است چنانچه آن را در وقتش انجام ندهد لازم است نماز ظهر را بخواند و چنانچه نماز ظهر را هم ترك كرد بايد قضاء نماز ظهر را بجا آورد.
مسأله 1401 ـ قضاء نمازهاي واجب را در هر وقتي از شبانه روز مي توان انجام داد چه در سفر و چه در حضر، لكن در حضر چنانچه بخواهد نماز در سفر را قضا كند بايد به صورت قصر قضا كند و برعكس چنانچه بخواهد در سفر نماز قضا شده در حضر را انجام دهد بايد به صورت تمام قضا كند.
مسأله 1402 ـ چنانچه نماز در مكانهايي كه مانند مسجدالحرام مكلف مخير بين قصر و اتمام است خوانده نشود، احتياط واجب آن است كه چنانچه در غير آن امكنه قضاء كند به صورت قصر انجام دهد و چنانچه در همان امكنه بخواهد قضا كند مخير است بين قصر و اتمام.
مسأله 1403 ـ كسي كه نماز قضا دارد بايد در خواندن آن سستي نكند لكن واجب نيست فوراً آن را انجام دهد.
مسأله 1404 ـ كسي كه نماز قضا دارد مي تواند نماز مستحبي بخواند.
مسأله 1405 ـ احتياط واجب، رعايت ترتيب در قضاء نمازهاي يوميه است، و در نمازهايي كه در اداء آنها ترتيب لازم است مانند نماز ظهر و عصر، لازم است در قضا ترتيب بين آنها رعايت شود.
مسأله 1406 ـ اگر بخواهد قضاي چند نماز غير يوميه مانند نماز آيات را بخواند يا مثلاً بخواهد قضاي يك نماز يوميه و چند نماز غير يوميه را بخواند، لازم نيست آنها را به ترتيب قضا نمايد.
مسأله 1407 ـ اگر كسي نداند كه نمازهايي كه از او قضا شده كدام يك جلوتر بوده لازم نيست به طوري بخواند كه ترتيب حاصل شود و مي تواند هركدام را مقدم بدارد.
مسأله 1408 ـ اگر براي ميتي مي خواهند نماز قضا بدهند و ورثه علم به ترتيب نمازهاي فوت شده داشته باشند لازم است ترتيب رعايت شود، و بنابراين صحيح نيست براي ميت چند نفر را در يك وقت براي نماز اجير نمود و لازم است براي هريك
[232]
از آنها وقتي را معين نمود و اگر ترتيب قضا شدن را نمي دانند اين شرط لازم نيست.
مسأله 1409 ـ كسي كه چند نماز از او قضا شده و شماره آنها را نمي داند مثلاً نمي داند چهار تا بوده يا پنج تا، چنانچه مقدار كمتر را بخواند كافي است، لكن احتياط واجب آن است چنانچه شماره آنها را قبلاً مي دانسته و بعد فراموش نموده مقدار زيادتر را بخواند.
مسأله 1410 ـ كسي كه نمازِ قضاي روزي كه مي خواهد نماز اداء را بخواند بر او واجب باشد، احتياط واجب تقديم نماز قضاء بر نماز اداء همان روز است.
مسأله 1411 ـ تا انسان زنده است اگرچه از خواندن نماز قضاهاي خود عاجز باشد، ديگري نمي تواند به عنوان نائب نمازهاي او را قضا كند.
مسأله 1412 ـ نماز قضا را با جماعت مي شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد يا قضا و لازم نيست هردو يك نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضاي صبح را با نماز ظهر يا عصر امام بخواند اشكال ندارد.
مسأله 1413 ـ مستحب است بچّه مميّز يعني بچه اي كه خوب و بد را مي فهمد به نماز خواندن و عبادتهاي ديگر عادت دهند، بلكه مستحب است او را به قضاي نمازها هم وادار نمايند.