نماز احتياط
مسأله 1242 ـ كسي كه نماز احتياط بر او واجب است بعد از سلام نماز بايد فوراً نيّت نماز احتياط كند و تكبير بگويد و حمد را بخواند و به ركوع رود و دو سجده نمايد پس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد، و اگر دو ركعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده يك ركعت ديگر مثل ركعت اول بجا آورد و بعد از تشهد سلام دهد.
مسأله 1243 ـ نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آن را آهسته بخواند و نيت آن را به زبان نياورد، و احتياط واجب آن است كه بسم الله آن را هم آهسته بگويد.
[210]
مسأله 1244 ـ اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد نمازي را كه خوانده درست بوده لازم نيست نماز احتياط را بخواند و اگر در بين نماز احتياط بفهمد لازم نيست آن را تمام نمايد.
مسأله 1245 ـ اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد كه ركعتهاي نمازش كم بوده چنانچه كاري كه نماز را باطل مي كند انجام نداده بايد آنچه را از نماز نخوانده بخواند و براي سلام بي جا دو سجده سهو بجا آورد و اگر كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده مثلاً پشت به قبله كرده بايد نماز را دوباره بجا آورد.
مسأله 1246 ـ اگر بعد از نماز احتياط بفهمد كسري نمازش به مقدار نماز احتياط بوده مثلاً در شك بين سه و چهار يك ركعت نماز احتياط بخواند بعد بفهمد نمازش را سه ركعت خوانده نمازش صحيح است.
مسأله 1247 ـ اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نماز كمتر از نماز احتياط بوده مثلاً در شك بين دو و چهار دو ركعت نماز احتياط بخواند بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده بنابر احتياط واجب اگر عملي منافي انجام نداده باشد بايد كسري نماز را به نماز متصل نمايد و نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1248 ـ اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر از نماز احتياط بوده مثلاً در شك بين سه و چهار يك ركعت نماز احتياط بخواند بعد بفهمد نماز را دو ركعت خوانده چنانچه بعد از نماز احتياط كاري كه نماز را باطل مي كند انجام داده مثلاً پشت به قبله كرده بايد نماز را دوباره بخواند و اگر كاري كه نماز را باطل مي كند انجام نداده بايد دو ركعت كسري نمازش را بجا آورد و اصل نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1249 ـ اگر بين دو و سه و چهار شك كند و بعد از خواندن دو ركعت نماز احتياط ايستاده، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده لازم نيست دو ركعت نماز احتياط نشسته را بخواند.
مسأله 1250 ـ اگر بين 3 و 4 شك كند و موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته يا يك ركعت ايستاده را مي خواند يادش بيايد كه سه ركعت خوانده بايد نماز احتياط را تمام كند و نمازش صحيح است.
مسأله 1251 ـ اگر بين دو و سه و چهار شك كند و موقعي كه دو ركعت نماز احتياط ايستاده را مي خواند پيش از ركوع ركعت دوّم يادش بيايد كه نمازش را سه
[211]
ركعت خوانده، بايد بنشيند و نماز احتياط را يك ركعتي تمام كند و بنابر احتياط واجب نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1252 ـ اگر در بين نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر يا كمتر از نماز احتياط بوده چنانچه نتواند نماز احتياط را مطابق كسري نمازش تمام كند بايد آن را رها كند و كسري نماز را بجا آورد و بنابر احتياط واجب نماز را هم دوباره بخواند مثلاً در شك بين سه و چهار اگر موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته را مي خواند يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده چون نمي تواند دو ركعت نشسته را به جاي دو ركعت ايستاده حساب كند بايد نماز احتياط نشسته را رها كند و دو ركعت كسري نمازش را بخواند و احتياطاً نماز را هم دوباره بجا آورد.
مسأله 1253 ـ اگر شك كند نماز احتياط را كه بر او واجب بوده بجا آورده يا نه چنانچه وقت نماز گذشته به شك خود اعتنا نكند و اگر وقت دارد در صورتي كه مشغول كار ديگري نشده و از جاي نماز برنخاسته و كاري هم مثل روگرداندن از قبله كه نماز را باطل مي كند انجام نداده بايد نماز احتياط را بخواند و اگر مشغول كار ديگري شده يا كاري كه نماز را باطل مي كند بجا آورده يا بين نماز و شك او زياد طول كشيده احتياط آن است كه نماز احتياط را بجا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1254 ـ اگر در نماز احتياط ركني را زياد كند يا مثلاً به جاي يك ركعت دو ركعت بخواند نماز احتياط باطل مي شود و بعيد نيست كه در اين حال تنها به اعاده اصل نماز اكتفا كند.
مسأله 1255 ـ موقعي كه مشغول نماز احتياط است اگر در يكي از كارهاي آن شك كند چنانچه محل آن نگذشته بايد بجا آورد و اگر محلش گذشته بايد به شك خود اعتنا نكند مثلاً اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه چنانچه به ركوع نرفته بايد بخواند و اگر به ركوع رفته به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 1256 ـ اگر در شماره ركعتهاي نماز احتياط شك كند بايد بنا را بر بيشتر بگذارد ولي چنانچه طرفِ بيشترِ شك، نماز را باطل مي كند بايد نماز را از سر بخواند و خواندن نماز احتياط لازم نيست.
مسأله 1257 ـ اگر در نماز احتياط چيزي كه ركن نيست سهواً كم يا زياد شود اقوي اين است كه سجده سهو ندارد.
مسأله 1258 ـ اگر بعد از سلام نماز احتياط شك كند كه يكي از اجزاء يا شرائط
[212]
آن را بجا آورده يا نه به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 1259 ـ اگر در نماز احتياط تشهد يا يك سجده را فراموش كند احتياط مستحب آن است كه بعد از سلام آن را قضا نمايد.
مسأله 1260 ـ اگر نماز احتياط و قضاي يك سجده يا قضاي يك تشهد يا دو سجده سهو بر او واجب شود بنابر اقوي بايد اول نماز احتياط را بجا آورد.
مسأله 1261 ـ حكم گمان در ركعتهاي نماز حكم يقين است مثلاً اگر در نمـاز چهـار ركعتي انسان گمان دارد كه نماز را چهار ركعت خوانده نبايد نماز احتياط بخواند و همينطور در غير ركعتها گمان معتبر است هر چند بهتر است به احتياط عمل كند.
مسأله 1262 ـ حكم شك و سهو و گمان در نمازهاي واجب يوميه و نمازهاي واجب ديگر غير يوميه فرق ندارد مثلاً اگر در نماز آيات شك كند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت چون شك او در نماز دو ركعتي است نمازش باطل مي شود.