چيزهايي كه سجده بر آنها صحيح است
مسأله 1102 ـ بايد بر زمين و چيزهاي غير خوراكي كه از زمين مي رويد مانند چوب و برگ درخت سجده كرد، و سجده بر چيزهاي خوراكي و پوشاكي صحيح نيست و نيز سجده كردن بر چيزهاي معدني مانند: فلزّات، طلا و نقره، عقيق و فيروزه باطل است اما سجده كردن بر سنگهاي معدني مانند سنگ مرمر و سنگهاي سياه اشكال ندارد.
[183]
مسأله 1103 ـ سجده كردن بر برگ درخت مو اگر تازه باشد جايز نيست ولي پس از خشك شدن مي توان بر آن سجده كرد.
مسأله 1104 ـ سجده بر چيزهائي كه از زمين مي رويد و خوراك حيوانات است مثل علف و كاه، صحيح است.
مسأله 1105 ـ سجده بر گلهائي كه خوراكي نيستند صحيح است ولي سجده بر دواهاي خوراكي كه از زمين مي رويد مانند گل بنفشه و گل گاوزبان، صحيح نيست.
مسأله 1106 ـ سجده بر گياهي كه خوردن آن در بعضي از شهرها معمول است و در شهرهاي ديگر معمول نيست و نيز سجده بر ميوه نارس، صحيح نيست ولي سجده بر توتون جايز است.
مسأله 1107 ـ سجده بر سنگ آهك و سنگ گچ صحيح است بلكه به گچ و آهك پخته و آجر و كوزه گلي و مانند آن هم مي شود سجده كرد.
مسأله 1108 ـ اگر كاغذ را از چيزي كه سجده بر آن صحيح است مثلاً از كاه يا چوب ساخته باشند مي شود بر آن سجده كرد و سجده بر كاغذي كه از پنبه تهيّه مي شود اشكال ندارد ولي بنابر احتياط واجب بر كاغذي كه از حرير و ابريشم ساخته مي شود نمي شود سجده كرد.
مسأله 1109 ـ براي سجده بهتر از هر چيز تربت حضرت سيدالشّهداء(عليه السلام)مي باشد و بعد از آن خاك، بعد از خاك سنگ و بعد از سنگ گياه است.
مسأله 1110 ـ اگر چيزي كه سجده بر آن صحيح است ندارد، يا اگر دارد به واسطه سرما يا گرماي زياد يا تقيّه و مانند اينها نمي تواند بر آن سجده كند، بايد به لباسش اگر از كتان يا پنبه است سجده كند و اگر لباسش از چيز ديگر است بر همان لباس سجده كند، و اگر آن هم نيست بايد بر پشت دست و چنانچه آن هم ممكن نباشد بنابر احتياط به چيز معدني مانند انگشتر عقيق سجده نمايد.
مسأله 1111 ـ سجده بر گل و خاك سستي كه پيشاني روي آن آرام نمي گيرد اگر بعد از آنكه مقداري فرو رفت آرام بگيرد اشكال ندارد.
مسأله 1112 ـ اگر در سجده اوّل مهر به پيشاني بچسبد و بدون اينكه مهر را بردارد دوباره به سجده رود اشكال ندارد و دو سجده حساب مي شود ولي بهتر است مهر را از پيشاني جدا كند.
مسأله 1113 ـ اگر در بين نماز چيزي كه بر آن سجده مي كند گم شود و چيزي
[184]
كه سجده بر آن صحيح است نداشته باشد چنانچه وقت وسعت دارد و در جاي ديگر چيزي كه سجده بر آن صحيح است وجود داشته باشد بايد نماز را بشكند، و اگر وقت تنگ باشد يا چيزي كه سجده بر آن صحيح است وجود نداشته باشد بايد به لباسش اگر از پنبه يا كتان است سجده كند و اگر از چيز ديگري است بر همان لباسش سجده كند و اگر آن هم ممكن نيست بر پشت دست و اگر آن هم نمي شود بنابر احتياط به چيز معدني مانند انگشتر عقيق سجده نمايد.
مسأله 1114 ـ هرگاه در حال سجده بفهمد پيشاني را بر چيزي گذاشته كه سجده بر آن باطل است اگر ممكن باشد بايد پيشاني را از روي آن بروي چيزي كه سجده بر آن صحيح است بكشد و اگر وقت تنگ است به دستوري كه در مسأله پيش گفته شد عمل كند.
مسأله 1115 ـ اگر بعد از سجده بفهمد پيشاني را روي چيزي گذاشته كه سجده بر آن باطل است اشكال ندارد.
مسأله 1116 ـ سجده كردن براي غير خداوند متعال حرام مي باشد و بعضي از مردم عوام كه مقابل قبر امامان «(عليهم السلام)» پيشاني را به روي زمين مي گذارند اگر براي شكر خداوند متعال باشد اشكال ندارد وگرنه حرام است.