نماز احتياط
(990) كسي كه نماز احتياط بر او واجب است بعد از سلام نماز بايد فورا نيت نماز احتياط كند وتكبير بگويد وبنابر اظهر حمد را بخواند وبه ركوع برود ودو سجده نمايد پس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است، بعد از دو سجده، تشهد بخواند وسلام دهد واگر دو ركعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده يك ركعت ديگر مثل ركعت اول بجا آورد وبعد از تشهد سلام دهد. (991) نماز احتياط سوره وقنوت ندارد، وبايد آن را آهسته بخواند - بنا بر لزوم آهسته خواندن در قرائت ركعت سوم وچهارم - ونيت آن را به زبان نياورد. (992) اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد، نمازي كه خوانده درست بوده، لازم نيست نماز احتياط را بخواند، واگر در بين نماز احتياط بفهمد، لازم نيست آن را تمام نمايد بلكه مثل نماز نافله ميشود، كه قطع وادامه آن هر دو جايز است. (993) اگر بعد از نماز احتياط بفهمد كسري نمازش به مقدار نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين سه وچهار، يك ركعت نماز احتياط بخواند بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده، نمازش صحيح است. (994) اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نماز بيشتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين سه وچهار، يك ركعت نماز احتياط بخواند، بعد بفهمد نماز را دو ركعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتياط كاري كه نماز را باطل ميكند انجام داده، مثلا پشت به قبله كرده، بايد نماز را دوباره بخواند واگر كاري كه نماز را باطل ميكند انجام نداده بايد يك ركعت ديگر نماز بخواند وبنا بر احتياط نمازش را دو مرتبه اعاده كند. (995) اگر بين دو وسه وچهار شك كند وبعد از خواندن دو ركعت نماز احتياط ايستاده، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده بنابر اظهر لازم نيست دو ركعت نماز احتياط نشسته را بخواند. (996) اگر بين سه وچهار شك كند وموقعي كه يك ركعت نماز احتياط ايستاده را ميخواند، يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده بايد
نماز احتياط را
---
[ 197 ]
تمام كند ونمازش بنا بر اظهر صحيح است، ولي اگر در اثناء دو ركعت نماز احتياط نشسته يادش بيايد، بايد احتياطا نمازش را اعاده كند. (997) اگر بين دو وسه وچهار شك كند وموقعي كه دو ركعت نماز احتياط ايستاده را ميخواند پيش از ركوع ركعت دوم يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده، بايد بنشيند ونماز احتياط را يك ركعتي تمام كند وبنا بر اظهر نمازش صحيح است. (998) اگر در بين نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر يا كمتر از نماز احتياط بوده، چنانچه نتواند نماز احتياط را مطابق كسري نمازش تمام كند، بايد آن را تمام كند وبنابر احتياط واجب، نماز را دوباره بخواند مثلا در شك بين سه وچهار اگر موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته را ميخواند، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده، چون نميتواند دو ركعت نشسته را بجاي دو ركعت ايستاده حساب كند، بايد بعد از تمام كردن نماز احتياط، نماز را احتياطا اعاده نمايد، واحتياط بيشتر در اين است كه اگر قبل از ركوع ركعت اول متوجه نقصان نماز شد، بايستد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند وبعد نمازش را دو مرتبه اعاده كند. (999) اگر شك كند نماز احتياطي كه بر او واجب بوده بجا آورده يا نه، بنا ميگذارد كه خوانده است، اگر چه احتياط مستحب آن است كه در صورتي كه از حال نماز خارج نشده آن را بجا آورد. (1000) اگر در نماز احتياط، ركني را كم يا زياد كند، يا مثلا به جاي يك ركعت دو ركعت بخواند، نماز احتياط باطل ميشود. واحتياط در جايي كه سهوا نماز احتياط را باطل كرده باشد اين است كه نماز احتياط واصل نماز را دوباره بخواند. (1001) موقعي كه مشغول نماز احتياط است اگر در يكي از كارهاي آن شك كند بايد به شك خود اعتنا نكند اگر چه محل آن نگذشته باشد بنابر اظهر. (1002) اگر در عدد ركعات نماز احتياط شك كند به آن اعتنا نميكند وبنا بر اظهر بنا را بر صحيح بودن نماز ميگذارد. واگر
بعد از نماز شك كرد كه احتياط لازم يك ركعت است يا دو ركعت، احتياطا هر دو را بجا ميآورد وسپس نماز را اعاده ميكند.
---
[ 198 ]
(1003) اگر بعد از سلام نماز احتياط شك كند كه يكي از اجزاء يا شرايط آن را بجا آورده يا نه، به شك خود اعتنا نكند. واگر سهوا در نماز احتياط كلام بي جا گفت، بنا بر اظهر سجده سهو واجب نيست، اگر چه احتياط در بجا آوردن است. (1004) حكم گمان در ركعت هاي نماز حكم يقين است، مثلا اگر در نماز چهار ركعتي انسان گمان دارد كه نماز را چهار ركعت خوانده، نبايد نماز احتياط بخواند، و هم چنين اگر به افعال نماز گمان پيدا كرد، مثلا گمان كرد كه حمد خوانده است مثل اين است كه يقين كرده ولازم نيست بخواند واگر گمان كرد كه نخوانده بايد دو مرتبه بخواند. چه گمان به چيزي پيدا كند كه موجب صحيح بودن نماز است يا به چيزي كه نماز را باطل ميكند، به ركني از اركان نماز گمان پيدا كند يا به غير ركن، موقع شك يا فراموشي گمان حاصل شود يا خودبخود گمان پيدا كند، در تمام اين صورت ها، گمان داشتن مانند يقين است وحكم يقين را دارد، اگر چه احتياط مستحب در اين است كه اگر گمان به انجام دادن فعلي پيدا كرد كه ركن نيست، دو مرتبه آن را انجام بدهد. (1005) اگر هم نماز احتياط وهم سجده سهو بر نمازگزار لازم شد بنابر اظهر بايد نماز احتياط را بر سجده سهو مقدم بدارد، واگر همراه با نماز احتياط قضاي سجده يا تشهد هم بر او واجب شد پس در لزوم تقديم آنها بر نماز احتياط ويا تأخير، تأمل است، ودر هر صورت علاوه بر بجا آوردن آن دو، احوط اعاده نماز است.
---
[ 199 ]