شك هاي صحيح
(983) در نه صورت، اگر در شماره ركعت هاي نماز چهار ركعتي شك كند، بنا بر احتياط بايد فكر نمايد، پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد، همان طرف را بگيرد ونماز را تمام كند وگرنه به دستورهايي كه گفته ميشود عمل نمايد و آن نه صورت از اين قرار است: 1 - شك بين دو وسه بعد از سر برداشتن از سجده دوم بنا بر اظهر، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده ويك ركعت ديگر بخواند ونماز را تمام كند وبعد از نماز
---
[ 194 ]
يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به دستوري كه بعدا گفته ميشود بجا آورد، ولي احتياط در اين است كه يك ركعت ايستاده بخواند. 2 - شك بين دو وچهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده ونماز را تمام كند وبعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند وبعيد نيست استحباب دو سجده سهو بعد از نماز احتياط. 3 - شك بين دو وسه وچهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم، كه بايد بنا را بر چهار بگذارد وبعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نشسته بجا آورد، ولي اگر بعد از سجده اول يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم يكي از اين سه شك برايش پيش آيد بايد نماز را رها كند ودوباره بخواند. 4 - شك بين چهار وپنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم، كه بايد بنا را بر چهار بگذارد ونماز را تمام كند وبعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد، ولي اگر بعد از ركوع ركعتي كه در آن شك كرده وپيش از سر برداشتن از سجده دوم، اين شك براي او پيش آيد، بنا بر احتياط واجب بايد به دستوري كه گفته شد عمل كند ونماز را دوباره هم بخواند. 5 - شك بين سه وچهار، كه در هر جاي نماز باشد، بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند وبعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد. 6 - شك بين چهار وپنج در حال ايستاده قبل از ركوع، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد ويك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد وبنا بر احتياط دو سجده سهو نيز انجام دهد. 7 - شك بين سه وپنج در حال ايستاده قبل از ركوع، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد ودو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد وبعيد نيست استحباب دو سجده سهو براي آنچه زياد شده است، واگر اين شك بعد از ركوع باشد احوط اين است كه آن ركعت را تمام كند ويك ركعت ديگر هم بخواند وبعد از سلام، نماز را اعاده كند، و هم چنين
احتياط اين است كه در شك بين دو وپنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم نماز را تمام كند ودوباره آن را بخواند.
---
[ 195 ]
8 - شك بين سه وچهار وپنج در حال ايستاده قبل از ركوع، كه بايد بنشيند و تشهد بخواند وبعد از سلام نماز، دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نشسته بجا آورد وسپس دو سجده سهو براي كارهاي زيادي كه انجام داده بجا آورد. 9 - شك بين پنج وشش در حال ايستاده، كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد ودو سجده سهو بجا آورد. (984) اگر يكي از شك هاي صحيح براي انسان پيش آيد، نبايد نماز را بشكند وچنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است. (985) اگر يكي از شك هايي كه نماز احتياط براي آنها واجب است در نماز پيش آيد، چنانچه انسان نماز را تمام كند وبدون خواندن نماز احتياط، نماز را از سر بگيرد معصيت كرده است ودر صورتي كه قصد قربت حاصل شود، مثل اين كه بعد از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند مشغول نماز شده، نماز دومش صحيح است. (986) اگر موقعي كه ايستاده، بين سه وچهار يا بين سه وچهار وپنج شك كند ويادش بيايد كه يك سجده يا دو سجده از ركعت پيش بجا نياورده، نمازش بنا بر اظهر باطل است. موارد شكستن نماز (987) شكستن نماز واجب از روي اختيار حرام است، ولي براي حفظ مال و جلوگيري از ضرر مالي يا بدني مانعي ندارد و هم چنين شكستن نماز مستحبي از روي اختيار مانعي ندارد. (988) اگر حفظ جان خود يا كسي كه حفظ جان او واجب است يا حفظ مالي كه نگهداري آن واجب ميباشد، بدون شكستن نماز ممكن نباشد بايد نماز را بشكند. (989) كسي كه بايد نماز را بشكند، اگر نماز را تمام كند معصيت كرده ولي صحيح بودن نمازش خالي از وجه نيست.
---
[ 196 ]