قيام (ايستادن)
(786) قيام در موقع گفتن تكبيرة الاحرام بنا بر ظاهر وقيام پيش از ركوع كه آن را قيام متصل به ركوع ميگويند ركن است. ولي قيام در موقع خواندن حمد وسوره وقيام بعد از ركوع ركن نيست واگر كسي آن را از روي فراموشي ترك كند، نمازش صحيح است.
---
[ 157 ]
(787) اگر ركوع را فراموش كند وبعد از حمد وسوره بنشيند ويادش بيايد كه ركوع نكرده، بايد اول بايستد وسپس به ركوع رود واگر بدون اين كه بايستد، به حال خميدگي به ركوع برگردد، چون قيام متصل به ركوع را بجا نياورده، نماز او باطل است. (788) موقعي كه ايستاده، بايد بدن را عمدا حركت ندهد وبه طرفي خم نشود وبه جايي تكيه نكند ولي اگر از روي ناچاري باشد، يا در خم شدن براي ركوع پاها را حركت دهد اشكال ندارد. (789) اگر موقعي كه ايستاده، از روي فراموشي بدن را حركت دهد، يا به طرفي خم شود، يا به جايي تكيه كند، اشكال ندارد ولي در قيام موقع گفتن تكبيرة الاحرام وقيام متصل به ركوع اگر از روي فراموشي هم باشد، بنابر احتياط واجب، بايد نماز را تمام كند ودوباره بخواند. (790) احتياط واجب آن است كه در موقع ايستادن هر دو پا روي زمين باشد، ولي لازم نيست سنگيني بدن روي هر دو پا باشد واگر روي يك پا هم باشد اشكال ندارد. واگر ايستادن صدق كرد واز روي فراموشي روي يك پا قرار گرفت نمازش باطل نيست، گرچه محل احتياط است. (791) كسي كه ميتواند درست بايستد لازم است پاها را طوري گشاد نگذارد كه به حال ايستادن معمولي نباشد ولي اگر بگويند ايستاده است ويا از روي فراموشي پاها رابيش از متعارف باز كرد نمازش باطل نميشود، گرچه محل احتياط است. (792) حركت دادن دست وانگشتان در موقع خواندن حمد وساير حالات اشكال ندارد. (793) اگر در بين نماز از ايستادن عاجز شود، بايد بنشيند واگر از نشستن هم، به همه اقسامش عاجز شود، بايد بخوابد، ولي تا بدنش آرام نگرفته بايد چيزي نخواند. (794) انسان تا ميتواند ايستاده نماز بخواند، نبايد بنشيند مثلا كسي كه در موقع ايستادن بدنش حركت ميكند، يا مجبور است به چيزي تكيه دهد، يا بدنش را
---
[ 158 ]
كج كند، يا خم شود، يا پاها را بيشتر از معمول گشاد بگذارد، بايد به هر طوري كه ميتواند ايستاده نماز بخواند، ولي اگر به هيچ صورتي نتواند بايستد، بايد راست بنشيند ونشسته نماز بخواند. (795) اگر كسي نميتواند هم بايستد وهم ركوع وسجود را انجام دهد، بلكه يا بايد بايستد وبراي ركوع وسجود اشاره كند ويا بنشيند وركوع وسجود را بدون اشاره انجام دهد، بنا بر اظهر بايد صورت اول را اختيار كند. (796) انسان تا ميتواند بنشيند نبايد خوابيده نماز بخواند واگر نتواند راست بنشيند، بايد هر طور كه ميتواند بنشيند واگر به هيچ صورتي نميتواند بنشيند، بايد به پهلوي راست بخوابد، واگر نميتواند، بنا بر احوط به پهلوي چپ بخوابد، واگر آن هم ممكن نيست، به پشت بخوابد به طوري كه كف پاهاي او رو به قبله باشد واگر آن هم ممكن نيست به هر صورتي كه ممكن است نماز بخواند ولي تا حد امكان طوري باشد كه نزديكتر به نماز كسي كه به طور عادي ايستاده نماز ميخواند باشد وگرنه بايد نزديكتر به نماز كسي كه ايستاده نميخواند، با رعايت مراتبي كه گفته شد باشد. (797) كسي كه نشسته نماز ميخواند، اگر بعد از خواندن حمد وسوره بتواند بايستد، وركوع را ايستاده به جا آورد، بايد بايستد واز حال ايستاده به ركوع رود و اگر نتواند، بايد ركوع را هم نشسته بجا آورد. (798) كسي كه نشسته نماز ميخواند اگر در بين نماز بتواند بايستد، بايد مقداري را كه ميتواند، ايستاده بخواند ولي تا بدنش آرام نگرفته، بايد چيزي نخواند. (799) كسي كه خوابيده نماز ميخواند، اگر در بين نماز بتواند بنشيند، بايد مقداري را كه ميتواند، نشسته بخواند، ونيز اگر ميتواند بايستد، بايد مقداري را كه ميتواند، ايستاده بخواند. ولي تا بدنش آرام نگرفته بايد چيزي نخواند. (800) كسي كه ميتواند بايستد اگر بترسد كه به سبب ايستادن مريض شود يا ضرري به او برسد، ميتواند نشسته نماز بخواند واگر از نشستن هم بترسد،
ميتواند خوابيده نماز بخواند.
---
[ 159 ]