احكام قبله


(650) خانه كعبه كه در مكه معظمه ميباشد قبله است، وبايد رو به روي آن نماز خواند وهمين قدر كه گمان بكند رو به روي قبله است وگمان او عقلايي باشد كافي است اگر چه در صورت امكان، احتياط مستحب در تحصيل علم ويا اطمينان به قبله است و هم چنين اگر بتواند گمان قويتري پيدا كند در صورتي كه مشكل نباشد احتياط مستحب در تحصيل آن است. (651) نماز احتياط وسجده وتشهد فراموش شده را بايد رو به قبله بجا آورد. (652) نماز مستحبي را ميشود در حال راه رفتن وسواري ودر كشتي خواند و اگر انسان در اين دو حال، نماز مستحبي بخواند، لازم نيست رو به قبله باشد حتي در تكبيرة الاحرام بنا بر اظهر، گرچه احتياط مستحب اين است كه موقع گفتن تكبيرة الاحرام وبلكه در بقيه نماز نيز رو به قبله باشد. ولي در حال كار كردن در منزل علي الاحوط قبله بايد در نماز مستحبي مراعات شود. (653) نماز واجب را هنگام ناچاري ووقتي كه ضرورتي از پياده شدن جلوگيري كند ميتواند در حال سواري بخواند ولي اگر كسي ميداند كه در آخر وقت ميتواند بدون اين كه دچار سختي شود نمازش را در حال استقرار بجا آورد بنابر اظهر واجب است نماز را تأخير بيندازد. (654) كسي كه ميخواهد نماز بخواند، ميتواند به گفته دو شاهد عادل كه از روي نشانه هاي حسي شهادت ميدهند يا به قول كسي كه از روي قاعده علمي قبله را ميشناسد ومورد اطمينان است عمل كند ومي تواند به گماني كه از محراب
---
[ 132 ]
مسجد مسلمانان يا قبرهاي آنان يا از راه هاي ديگر پيدا ميشود عمل نمايد، حتي اگر از گفته فاسق يا كافري كه به واسطه قواعد علمي قبله را ميشناسد گمان به قبله پيدا كند كافي است. (655) كسي كه گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قويتري پيدا كند ميتواند بنا بر اظهر به گمان خود عمل نمايد ولي اگر مشكل نباشد احتياط در تحصيل علم ويا گمان قويتر است. مثلا اگر ميهمان از گفته صاحبخانه گمان به قبله پيدا كند ولي بتواند از راه ديگر گمان قويتري پيدا كند بنا بر احتياط گمان قويتر را تحصيل مينمايد. (656) اگر براي پيدا كردن قبله وسيله اي ندارد، يا با اين كه كوشش كرده، گمانش به طرفي نميرود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد بايد از روي احتياط چهار نماز به چهار طرف بخواند، اگر چه بعيد نيست فقط يك نماز به يكي از چهار طرف كه بخواند كافي باشد وسه نماز ديگر مستحب واز روي احتياط باشد، واگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، بايد به اندازه اي كه وقت دارد نماز بخواند، مثلا اگر فقط به اندازه يك نماز وقت دارد، بايد يك نماز به هر طرفي كه ميخواهد بخواند. و در مواردي كه نماز متعدد ميخواند بايد نمازها را طوري بخواند كه يقين كند يكي از آنها رو به قبله بوده، يا اگر از قبله كج بوده به طرف دست راست ودست چپ قبله نرسيده است. (657) اگر يقين يا گمان كند كه قبله در يكي از دو طرف است، بايد به هر دو طرف نماز بخواند. (658) كسي كه ميخواهد به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب وعشا را بخواند ميتواند بنا بر اظهر نماز ظهر را به يك طرف بخواند بعد نماز عصر را به همان طرف بخواند وبعد همين طور به طرف هاي ديگر، ولازم نيست ظهر را به چهار طرف بخواند وبعد شروع در نماز عصر كند. (659) اگر در بين نماز فهميد كه از قبله منحرف است، پس اگر انحراف در بين طرف راست وچپ او بوده وقبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد، به طرف قبله متوجه ميشود
وبقيه نمازش را ميخواند وصحيح است، ولي اگر پشت به قبله
---
[ 133 ]
بوده ويا كاملا به طرف راست يا چپ بوده، نماز را قطع ميكند ودوباره رو به قبله نماز ميخواند. (660) كسي كه يقين به قبله ندارد اگر بخواهد غير از نماز كاري كند كه بايد رو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حيواني را ببرد، بايد به گمان عمل نمايد واگر گمان ممكن نيست به هرطرف كه انجام دهد صحيح است.