ركوع

مسأله 1031 ) در هر ركعت بعد از قرائت بايد به اندازه اي خم شود كه بتواند دست را به زانو بگذارد و اين عمل را ركوع مي گويند.
مسأله 1032 ) اگر به اندازه ركوع خم شود، ولي دستها را به زانو نگذارد خالي از اشكال نيست.
مسأله 1033 ) هرگاه ركوع را به طور غير معمول بجا بياورد، مثلاً به چپ يا راست خم شود، اگرچه دستهاي او به زانو برسد، صحيح نيست.
مسأله 1034 ) خم شدن بايد به قصد ركوع باشد، پس اگر به قصد كار ديگر مثلاً براي كشتن جانور خم شود، نمي تواند آن را ركوع حساب كند، بلكه بايد بايستد و دوباره براي ركوع خم شود و به واسطه اين عمل، ركن زياد نشده و نماز باطل نمي شود.
مسأله 1035 ) كسي كه دست يا زانوي او با دست و زانوي ديگران فرق دارد، مثلاً دستش خيلي بلند است كه اگر كمي خم شود به زانو مي رسد، يا زانوي او پائين تر از مردم ديگر است كه بايد خيلي خم شود تا دستش به زانو برسد، بايد به اندازه معمول خم شود.
مسأله 1036 ) كسي كه نشسته ركوع مي كند، بايد به قدري خم شود كه اگر ايستاده ركوع مي كرد كمرش را خم مي نمود و بهتر است به قدري خم شود كه صورتش محاذي جاي سجده باشد.
مسأله 1037 ) واجب است در ركوع يك مرتبه سبحان الله يا يك مرتبه ذكرهاي ديگري مانند الحمدلله و يا يك مرتبه سبحان ربي العظيم و بحمده بگويد. ذكر كوچك را سه مرتبه گفتن بنابراحتياط واجب است.
مسأله 1038 ) ذكر ركوع بايد بدون فاصله زياد و به عربي صحيح گفته شود و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه، بلكه بيشتر بگويند.
مسأله 1039 ) در ركوع بايد به مقدار ذكر واجب، بدن آرام باشد و در ذكر مستحب هم اگر آن را به قصد ذكري كه براي ركوع دستور داده اند، بگويد بنابر احتياط واجب، آرام بودن بدن لازم است.
مسأله 1040 ) اگر موقعي كه ذكر واجب ركوع را مي گويد، بي اختيار به قدري حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود بايد بعد از آرام گرفتن بدن، دوباره ذكر را بگويد ولي اگر كمي حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج نشود، يا انگشتان را حركت دهد، اشكال ندارد.
مسأله 1041 ) اگر پيش از آن كه به مقدار ركوع خم شود و بدن آرام گيرد، عمداً ذكر ركوع را بگويد و به همان ذكر اكتفاء كند، نمازش باطل است.
مسأله 1042 ) اگر پيش از تمام شدن ذكر واجب، عمداً سر از ركوع بردارد نمازش باطل است و اگر سهواً بردارد، چنانچه پيش از آن كه از حال ركوع خارج شود، يادش بيايد كه ذكر ركوع را تمام نكرده، بايد در حال آرامي بدن دوباره ذكر را بگويد و اگر بعد از آن كه از حال ركوع خارج شد، يادش بيايد نماز او صحيح است.
مسأله 1043 ) اگر نتواند به مقدار ذكر در ركوع بماند، مخيّر است كه مقداري را در حال رفتن به ركوع يا مقداري را در حال برخاستن بگويد و آنچه را مي تواند در حال ركوع بگويد.
مسأله 1044 ) اگر به واسطه مرض و مانند آن در ركوع آرام نگيرد نماز صحيح است ولي بايد پيش از آن كه از حال ركوع خارج شود، ذكر واجب يعني سبحان ربي العظيم و بحمده يا سبحان الله را بگويد.
مسأله 1045 ) هرگاه نتواند به اندازه ركوع خم شود، بايد به چيزي تكيه دهد و ركوع كند و اگر موقعي هم كه تكيه داده، نتواند به طور معمول ركوع كند، بايد به هر اندازه مي تواند خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود، بايد موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند و احتياط واجب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و براي ركوع آن با سر اشاره نمايد.
مسأله 1046 ) كسي كه مي تواند ايستاده نماز بخواند، اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند ركوع كند، بايد ايستاده نماز بخواند و براي ركوع با سر اشاره كند و اگر نتواند اشاره كند، بايد به نيت ركوع چشمها را هم بگذارد و ذكر آن را بگويد و به نيت برخاستن از ركوع چشمها را باز كند و اگر از اين هم عاجز است، بايد در قلب نيت ركوع كند و ذكر آن را بگويد.
مسأله 1047 ) كسي كه نمي تواند ايستاده يا نشسته ركوع كند و براي ركوع فقط مي تواند در حالي كه نشسته است كمي خم شود، يا در حالي كه ايستاده است با سر اشاره كند، بايد ايستاده نماز بخواند و براي ركوع با سر اشاره نمايد و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و موقع ركوع آن بنشيند و هر قدر مي تواند براي ركوع خم شود.
مسأله 1048 ) اگر بعد از رسيدن به حد ركوع و آرام گرفتن بدن، سر بردارد و دو مرتبه به اندازه ركوع خم شود، نمازش باطل است.
مسأله 1049 ) بعد از تمام شدن ذكر ركوع بايد راست بايستد و بعد از آن كه بدن آرام گرفت به سجده رود و اگر عمداً پيش از ايستادن، يا پيش از آرام گرفتن بدن سجده رود نمازش باطل است.
مسأله 1050 ) اگر ركوع را فراموش كند و پيش از آن كه به سجده برسد، يادش بيايد، بايد بايستد بعد به ركوع رود و چنانچه به حالت خميدگي به ركوع برگردد، نمازش باطل است.
مسأله 1051 ) اگر بعد از آن كه پيشاني به زمين رسيد، يادش بيايد كه ركوع نكرده اگر قبل از سجده دوم يادش بيايد، مي تواند برگردد و بعد از ايستادن ركوع را بجا آورد، نمازش صحيح است.
مسأله 1052 ) مستحب است پيش از رفتن به ركوع درحالي كه راست ايستاده تكبير بگويد و در ركوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگهدارد و گردن را بكشد و مساوي پشت نگهدارد و بين دو قدم را نگاه كند و پيش از ذكر يا بعد از آن صلوات بفرستد ولي آن را به نيت ذكر ركوع نگويد و بعد از آن كه از ركوع برخاست و راست ايستاد درحال آرامي بدن بگويد: سمع الله لمن حمده.
مسأله 1053 ) مستحب است در ركوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.