وقت نماز ظهر وعصر


وقت نماز ظهر وعصر
(612) براي تعيين ظهر شرعي ميتوان از " شاخص " استفاده كرد وآن چوب يا چيزي مانند آن است كه به صورت عمودي در زمين مسطح فرو ميبرند. صبح كه خورشيد بيرون ميآيد، سايه اين شاخص به طرف مغرب ميافتد و هر چه آفتاب بالا ميآيد اين سايه كم ميشود ودر اكثر شهرها در اول ظهر شرعي به آخرين درجه كمي ميرسد وظهر كه گذشت، سايه آن به طرف مشرق بر ميگردد و هر چه خورشيد رو به مغرب ميرود، سايه زيادتر ميشود، بنا بر اين وقتي سايه به آخرين درجه كمي رسيد ودو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت معلوم ميشود ظهر شرعي شده است. ولي در بعضي شهرها مثل مكه كه گاهي موقع ظهر سايه به كلي از بين ميرود، بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد، معلوم ميشود ظهر شده است. (613) نماز ظهر وعصر هر كدام وقت مخصوص ومشتركي دارند، وقت مخصوص نماز ظهر: از اول ظهر است تا وقتي كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر وتحصيل شرايط نماز - اگر تحصيل نكرده است - بگذرد، واگر كسي اشتباها عصر را در اين وقت بخواند نمازش باطل است. ووقت مخصوص نماز عصر: هنگامي است كه به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، كه اگر كسي تا اين موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده وبايد نماز عصر را بخواند. وما بين اين دو وقت مخصوص، وقت مشترك نماز ظهر وعصر است. (614) وقت مخصوص ومشترك - كه معني آن در مسأله قبل گفته شد - براي اشخاص فرق ميكند، مثلا اگر به اندازه خواندن دو ركعت نماز از اول ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر كسي كه مسافر است تمام شده وداخل وقت مشترك
---
[ 123 ]
ميشود، وبراي كسي كه مسافر نيست، بايد به اندازه خواندن چهار ركعت نماز بگذرد. (615) اگر پيش از خواندن نماز ظهر، سهوا مشغول نماز عصر شود ودر بين نماز بفهمد اشتباه كرده است، چنانچه در وقت مشترك باشد، بايد نيت را به نماز ظهر برگرداند، يعني نيت كند كه آنچه تا حال خوانده ام وآنچه را مشغولم وآنچه بعد ميخوانم همه نماز ظهر باشد، وبعد از آن كه نماز را تمام كرد، نماز عصر را بخواند. واگر در وقت مخصوص به ظهر باشد پس اگر بعد از نماز فهميد، نمازش باطل است مگر آن كه به قصد آنچه الآن وظيفه اوست بجا آورده ودر تطبيق آن بر عصر اشتباه كرده باشد نظير اين كه به جاي ظهر، كلمه عصر بگويد، واگر در اثناء متوجه شود بايد عدول كرده، نيت را به نماز ظهر برگرداند، واحتياط به اعاده هردو نماز بعد از آن ترك نشود. واگر موقعي ملتفت شد كه داخل وقت مشترك شده است عدول به نماز ظهر مينمايد، واگر بعد از نماز فهميد نماز او صحيح است وعصر حساب ميشود واعاده عصر بعد از نماز ظهر لازم نيست. (616) اگر در وقت مشترك سهوا نماز عصر را بر ظهر مقدم داشت ودر وقت مختص به نماز عصر فهميد، آن را با همان نيت نماز عصر تمام كند وسپس احتياطا نماز ظهر را به قصد ما في الذمه (يعني آنچه بر ذمه اوست) بخواند. (617) اگر مسافر، فقط وقت چهار ركعت نماز را داشت ونيت ظهر كرد ودر اثناء نماز نيت اقامت ده روز يا بيشتر نمود، نماز او باطل است، پس آن نماز را قطع ميكند وشروع به نماز عصر مينمايد وبعد قضاي ظهر را بجا ميآورد، ولي اگر اين نيت اقامت با اختيار او است، احتياطا اين كار را نكند (618) در روز جمعه انسان ميتواند بنا بر اظهر به جاي نماز ظهر دو ركعت نماز جمعه بخواند، ودر عصر غيبت وجوب آن تخييري است يعني نماز جمعه كفايت از نماز ظهر ميكند. شرايط واحكام نماز جمعه در بخش مربوط به آن بيان خواهد شد.
---
[ 124 ]



بازگشت