وقت نماز ظهر و عصر

مسأله 737 ) اگر چوب يا چيزي مانند آن را )كه به آن شاخص مي گويند( راست در زمين هموار فرو برند، صبح كه خورشيد بيرون مي آيد، سايه آن به طرف مغرب مي افتد و هرچه آفتاب بالا مي آيد اين سايه كم مي شود و در بيشتر كشورها در اول ظهر شرعي(6) به آخرين درجه كمي مي رسد و ظهر كه گذشت سايه آن به طرف مشرق برمي گردد و هرچه خورشيد رو به مغرب مي رود، سايه زيادتر مي شود، بنابر اين وقتي سايه به آخرين درجه كمي رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت معلوم مي شود ظهر شرعي شده است، ولي در بعضي شهرها مثل مكه كه گاهي موقع ظهر سايه به كلي از بين مي رود، بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد، معلوم مي شود ظهر شده است.
مسأله 738 ) نماز ظهر و عصر هركدام وقت مخصوص و مشتركي دارند، وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتي كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد و اگر كسي سهواً تمام نماز عصر را در اين وقت بخواند، بنابراحتياط بايد هر دو نماز را دوباره به ترتيب بجا آورد و وقت مخصوص نماز عصر موقعي است كه به اندازه خواندن نماز عصر وقت به مغرب شرعي مانده باشد كه اگر كسي تا اين موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و بايد نماز عصر را بخواند و مابين وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترك نماز ظهر و نماز عصر است. كه اگر كسي در اين وقت اشتباهاً تمام نماز عصر را پيش از نماز ظهر بخواند، نمازش صحيح است و بايد نماز ظهر را بعد از آن بجا آورد ولي اگر مقداري از نماز عصر در وقت مشترك واقع شود، مثل اين كه سه ركعت از نماز عصر در وقت مخصوص به ظهر و يك ركعت در وقت مشترك واقع شود بنابر احتياط بايد نماز عصر را بعد از ظهر دوباره بخواند.
مسأله 739 ) اگر پيش از خواندن نماز ظهر، سهواً مشغول نماز عصر شود و در بين نماز بفهمد اشتباه كرده است، چنانچه تمام مقداري را كه خوانده يا بعضي از آن در وقت مشترك باشد، بايد نيّت را به نماز ظهر برگرداند يعني نيت كند آنچه تا به حال خوانده ام و آنچه را بعد مي خوانم همان نماز ظهر باشد و بعد از آن كه نماز را تمام كرد نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد، بنابراحتياط واجب، بايد نيت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند، بعد هر دو نماز را به ترتيب بجا آورد.
مسأله 740 ) در زمان حضور امام عليه السلام واجب است انسان در روز جمعه به جاي نماز ظهر دو ركعت نماز جمعه بخواند، ولي در زمان غيبت حضرت، خواندن نماز ظهر، در وقت امكان حضور در نماز جمعه با شرائط معتبر، خلاف احتياط است.
مسأله 741 ) نماز جمعه مانند نماز صبح دو ركعت است و امتيازش از نماز صبح اين است كه دو خطبه پيش از نماز دارد، و نماز جمعه واجب تخييري است، به اين معني كه مكلّف در روز جمعه مخيّر است كه نماز جمعه را بخواند در صورتي كه شرائطش موجود باشد، يا نماز ظهر بجا آورد و اگر نماز جمعه را بجا آورد احتياط وجوبي اين است كه ظهر را هم بخواند.
مسأله 742 ) وقت نماز جمعه از اول ظهر است تا وقتي كه معمولاً مي توان نماز را در آن وقت خواند.