وضو
مسأله 242 ) در وضو واجب است صورت و دستها را بشويند و جلوي سر و روي پاها را مسح كنند.
مسأله 243 ) درازي صورت را بايد از بالاي پيشاني، جائي كه موي سر بيرون مي آيد، تا آخر چانه، شست و پهناي آن به قدري كه بين انگشت وسط و شست قرار مي گيرد، بايد شسته شود و اگر مختصري از اين مقدار را نشويد، وضو باطل است و براي آن كه يقين كند اين مقدار كاملاً شسته شده بايد كمي اطراف آن را هم بشويد.
مسأله 244 ) اگر صورت يا دست كسي كوچكتر يا بزرگتر از معمول مردم باشد بايد آنچه جزء صورت حساب مي شود، بشويد. اگرچه پيشاني آنها خيلي بزرگ باشد و در صورتي كه خيلي كوچك است، لازم نيست مقداري از موي سر را داخل كند و يا اگر جلوي سر مو نداشته و يا ريخته باشد، لازم نيست آن قسمت سر را بشويد.
مسأله 245 ) اگر احتمال دهد چرك يا چيز ديگري در ابروها و گوشه هاي چشم و لب او هست كه نمي گذارد آب به آنها برسد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد، بايد پيش از وضو وارسي كند كه اگر هست برطرف كند.
مسأله 246 ) اگر پوست صورت از لاي مو پيدا باشد، بايد آب را به پوست برساند و اگر پيدا نباشد شستن مو كافيست و رساندن آب به زير آن لازم نيست.
مسأله 247 ) اگر شك كند كه پوست صورت از لاي مو پيداست يا نه، بنابراحتياط واجب بايد مو را بشويد و آب را به پوست هم برساند.
مسأله 248 ) شستن داخل بيني و مقداري از لب و چشم كه در وقت بستن ديده نمي شود، واجب نيست. ولي براي آن كه يقين پيدا كند از جاهائي كه بايد شسته شود چيزي باقي نمانده، واجب است مقداري از آنها را هم بشويد و كسي كه نمي دانسته بايد اين مقدار را بشويد، اگر نداند در وضوهائي كه گرفته اين مقدار را شسته يا نه، نمازهائي كه خوانده صحيح است.
مسأله 249 ) بايد صورت و دستها را از بالا به پائين شست و اگر از پائين به بالا بشويد، وضو باطل است.
مسأله 250 ) اگر دست را تر كند و به صورت و دستها بكشد، چنانچه تري دست به قدري باشد كه به واسطه كشيدن دست، آب كمي بر آنها جاري شود، كافيست.
مسأله 251 ) بعد از شستن صورت بايد دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشويد.
مسأله 252 ) براي آن كه يقين كند آرنج را كاملاً شسته، بايد مقداري بالاتر از آرنج را هم بشويد.
مسأله 253 ) كسي كه پيش از شستن صورت دستهاي خود را تا مُچ شسته، در موقع وضو بايد تا سر انگشتان را بشويد و اگر فقط تا مُچ را بشويد وضوي او باطل است.
مسأله 254 ) در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جايز و بيشتر از آن حرام مي باشد و اين كه كدام شستن، اول يا دوم يا سوم است، مربوط به شستن تمام دست و صورت همراه با قصد وضو مي باشد. پس اگر به قصد وضو دو بار به طور كامل شست، شستن بعدي حرام است و اگر به قصد وضو چند بار آب بريزد هر موقع به تمام دست و صورت رسيد، يك مرتبه حساب مي شود و مازاد برآن، مرتبه بعد به حساب مي آيد هرچند قصد مرتبه اول داشته باشد.
مسأله 255 ) بعد از شستن هر دو دست بايد جلوي سر را با تري آب وضو كه در دست مانده، مسح كند و احتياط واجب آنست كه با كف دست راست مسح نمايد و مسح را از بالا به پائين انجام دهد.
مسأله 256 ) يك قسمت از چهار قسمت سر كه مقابل پيشاني است، جاي مسح مي باشد و هر جاي اين قسمت را مسح كند كافي است و بنابراحتياط از پهنا به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد و احتياط مستحب آنست كه از درازا به اندازه درازاي يك انگشت مسح نمايد.
مسأله 257 ) لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد، بلكه بر موي جلوي سر هم صحيح است. ولي كسي كه موي جلوي سر او به اندازه اي بلند است كه اگر مثلاً شانه كند، به صورتش مي ريزد، بايد قسمتي از موها را كه پس از شانه كردن در جلو سر قرار مي گيرد، مسح كند يا فرق سر را باز كرده پوست سر را مسح نمايد واگر موهائي را كه به صورت مي ريزد يا به جاهاي ديگر سر مي رسد جلوي سر جمع كند و بر آنها مسح نمايد يا بر موي جاهاي ديگر سر، كه جلوي آن آمده مسح كند، باطل است.
مسأله 258 ) بعد از مسح سر بايد با تري آب وضو كه در دست مانده روي پاها را از سر يكي از انگشتها تا برآمدگي روي پا مسح كند و احتياط واجب آن است كه تا مَفصل را هم مسح نمايد و پاي راست را با دست راست و پاي چپ را با دست چپ مسح نمايد.
مسأله 259 ) پهناي مسح پا به هر اندازه باشد، كافي است. ولي بهتر آنست كه به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد و بهتر از آن مسح تمام روي پا است.
مسأله 260 ) احتياط واجب آنست كه در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و بعد به پشت پا بكشد، نه آن كه تمام دست را روي پا بگذارد و كمي بكشد.
مسأله 261 ) در مسح سر و روي پا بايد دست را روي آنها بكشد و اگر دست را نگه دارد و سر يا پا را به آن بكشد، وضو باطل است. ولي اگر موقعي كه دست را مي كشد سر يا پا مختصري حركت كند، اشكال ندارد.
مسأله 262 ) جاي مسح بايد خشك باشد و اگر به قدري تر باشد كه رطوبت كف دست به آن اثر نكند، مسح باطل است. ولي اگر تري آن به مقدري كم باشد كه رطوبتي كه بعد از مسح در آن ديده شود، بگويند از تري كف دست است، اشكال ندارد.
مسأله 263 ) اگر براي مسح، رطوبتي در كف دست نمانده باشد، نمي تواند دست را با آب خارج تر كند، بلكه بايد از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد.
مسأله 264 ) اگر رطوبت كف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، سر را با همان رطوبت مسح كند و براي مسح پاها از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد.
مسأله 265 ) مسح كردن از روي جوراب و كفش باطل است، ولي اگر بواسطه سرماي شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها، نتواند كفش يا جوراب را بيرون آورد، مسح كردن بر آنها اشكال ندارد و اگر روي كفش نجس باشد، بايد چيز پاكي بر آن بيندازد و بر آن چيز مسح كند و احتياط واجب آنست كه تيمم هم بنمايد.
مسأله 266 ) اگر روي پا نجس باشد و نتواند براي مسح، آن را آب بكشد بايد تيمم نمايد.