سجده سهو
مسأله 1245- براي پنج چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو ـ به دستوري كه بعداً گفته ميشود ـ به جا آورد:
اوّل: آن كه در بين نماز سهواً حرف بزند.
دوم: جائي كه نبايد نماز را سلام دهد، مثلاً در ركعت اوّل سهواً سلام بدهد.
سوم: آن كه يك سجده را فراموش كند.
چهارم: آن كه تشهد را فراموش كند.
پنجم: آن كه در نماز چهار ركعتي بعد از سجده دوم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت؛ و نيز اگر در جائي كه بايد بايستد، مثلاً موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشيند، يا در جائي كه بايد بنشيند، مثلاً موقع خواندن تشهد اشتباهاً بايستد، بنابر احتياط واجب بايد دو سجده سهو به جا آورد؛ بلكه براي هر چيزي كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند، احتياط مستحّب آن است كه دو سجده سهو بنمايد.
و احكام اين چند صورت در مسائل آينده گفته ميشود.
مسأله 1246- اگر انسان اشتباهاً يا به خيال اين كه نمازش تمام شده حرف بزند، بايد دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله 1247- براي حرفي كه از آه كشيدن و سرفه پيدا ميشود، سجده سهو واجب نيست، ولي اگر مثلاً سهواً آخ يا آه بگويد، بايد سجده سهو نمايد.
مسأله 1248- اگر چيزي را كه غلط خوانده دوباره به طور صحيح بخواند، براي دوباره خواندنِ آن سجده سهو واجب نيست.
مسأله 1249- اگر در نماز سهواً مدتي حرف بزند و تمام آنها يك مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافي است.
مسأله 1250- اگر سهواً تسبيحات اربعه را نگويد، يا بيشتر، يا كمتر از سه مرتبه بگويد، احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله 1251- اگر در جائي كه نبايد سلام نماز را بگويد، سهواً بگويد: اَلسَّلامُ عَلَينا و عَلَي عِبادِ الله الصّالِحينَ يا بگويد: اَلسَّلامُ عَلَيكُم وَ رَحمَةُ الله وَ بَركاتُه بايد دو سجده سهو بنمايد؛ ولي اگر اشتباهاً مقداري از اين دو سلام را بگويد، يا بگويد: اَلسَّلامُ عَلَيكَ اَيها النَّبِي وَ رَحمَةُ الله وَ بَرَكاتُه ، احتياط مستحب آن است كه دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله 1252- اگر در جايي كه نبايد سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام را بگويد، دو سجده سهو كافي است.
مسأله 1253- اگر يك سجده يا تشهد را فراموش كند و پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد، بايد برگردد و به جا آورد، و بعد از نماز بنابراحتياط واجب براي ايستادن بيجا دو سجده سهو بنمايد.
مسأله 1254- اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه يك سجده، يا تشهد را از ركعت پيش فراموش كرده، بايد بعد از سلام نماز سجده يا تشهد را قضا نمايد و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله 1255- اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نياورد، معصيت كرده و واجب است هرچه زودتر آن را انجام دهد، و چنانچه سهواً به جا نياورد هر وقت يادش آمد بايد فوراً انجام دهد، و لازم نيست نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1256- اگر شك دارد كه سجده سهو بر او واجب شده يا نه، لازم نيست به جا آورد.
مسأله 1257- كسي كه شك دارد مثلاً دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا، اگر دو سجده بنمايد كافي است.
مسأله 1258- اگر بداند يكي از دو سجده سهو را به جا نياورده، بايد دو سجده سهو به جا آورد؛ و اگر بداند سهواً سه سجده كرده، احتياط واجب آن است كه دوباره دو سجده سهو بنمايد.